Thomas Blommaert20 juni 2009 – 17:20

Een man met militair postuur en een hoog testosterongehalte heeft de leiding van de actie. Geen woord uitleg, geen ‘dit is een drugsactie’, geen ‘we gaan u even controleren en als u niks op zak heeft, kan u direct vertrekken’. Wel het kordate verzoek om tegen het nadarhek te gaan staan met onze tas voor ons. Dat het de man menens is, blijkt als mijn buur het waagt zijn rugzak naast zich te leggen: ‘VOOR U HEB IK GEZEGD! VERSTAAT GIJ SOMS GEEN NEDERLANDS, OF WA?’ Een andere man vraagt schoorvoetend of dit lang zal duren, want er staat iemand te wachten op hem. Ook hij krijgt onmiddellijk lik op stuk: ‘GIJ STAAT HIER NIET VOOR UW PLEZIER, WIJ OOK NIET, EN GE KUNT PAS VERTREKKEN ALS WIJ DAT ZEGGEN.’

De drugshond is nu al twee keer tevergeefs komen snuffelen bij mij en mijn toevallige lotgenoten. Ook een derde keer levert geen resultaat op. Toch is het theater nog niet gedaan. Mijn naam wordt afgeroepen. Een meer beschaafde agent loodst me een tent binnen. Zakken leegmaken. Schoenen uitdoen. Rugzak ondersteboven – wat zit er in die brief? Een kaartje van een oud-collega, meneer. Uitgebreid fouilleren. Binnenvoering van uw jas bekijken. ‘Zeker dat ge geen drugs gebruikt?’, vraagt hij. Ik ben al meer een half uur van kop tot teen onderzocht door mens en dier, en in plaats van een vriendelijk schouderklopje en schoorvoetende ‘bedankt voor uw tijd’, volgt nu dit! ‘Uw ogen staan nogal flauw. Zijt ge moe misschien?’

Uiteindelijk krijg mijn identiteitskaart terug, en mag ik vertrekken. Maar niet zonder dat ik eerst nog wordt verzocht mijn gsmnummer op te schrijven. Als ik uitleg vraag, zegt een agent dat dit standaard is. ‘Voor het geval er nog iets is.’ Ik heb genoeg van dit circus, en weiger. Het nummer van mijn vaste lijn kunnen ze krijgen, dat staat in de telefoonboek. Maar mijn gsm-nummer? Ik fiets met een wrang gevoel naar huis. Hebben de agenten geweld gebruikt? Neen. Hebben ze zich bezondigd aan racisme? Neen, toch niet direct (het zal wel toeval zijn dat verschillende van mijn lotgenoten jonge mannen van allochtone afkomst waren, zoals het ook wel toeval zal zijn dat ook een bejaarde Marokkaan niet ontsnapte aan de controle, en een Aziatische man zonder papieren op een denigrerende manier werd toegesproken). Maar het is dat irritante u-gaat-mij-hier-toch-niet-tegenspreken-zeker- toontje... dat ik-ben-hier-in-uniform-en-als-ik-zin-heb-om-u-een-uur-te-houden-dan-houd-ik-u-een-uur-sfeertje... die mentaliteit van burgers die toevallig om 23u in het station lopen te beschouwen als drugsbezitters tot het tegendeel bewezen is... De politie uw vriend? Toch niet de mijne, die bewuste maandagavond.

Ik zou het heel erg appreciëren als u zou willen antwoorden op deze drie vragen:

1. Is het de gewoonte dat de politie geen gebenedijd woord uitleg geeft aan mensen die zonder enige aanwijsbare reden uit een groep pendelaars worden gepikt? Zelfs niets kort in de stijl ‘heren, dit is een drugscontrole. We gaan dit doen, en we gaan dat doen. En als alles oké is, kunnen jullie gewoon verder.’

2. U hoort me niet beweren dat drugscontroles moeten ingezet worden met een polonaise op de tonen van Frans Bauer. En een pintje en een boterham-met-kop tussen de hondenshow en het fouilleren. Maar is er een ongeschreven wet die zegt dat zulke acties moeten doorgaan in een sfeer van totale onvriendelijkheid, op het randje van onbeschoftheid?

3. Wat is de eigenlijk de bedoeling van het vragen van het gsmnummer van de mensen die onderzocht zijn? Wat gebeurt er met de gegevens die op die manier worden verzameld? Bent u ervan overtuigd dat dit wettelijk is?