Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Baas Over Eigen Geest

Baas Over Eigen Geest

30/06/2009, Gregoriaanse tijdrekening.

Het jaar 1984 en tevens titel van George Orwell's in 1948 geschreven dystopie liggen 25 jaar achter ons. Ik zou niet zeggen dat we sindsdien effectief in een echt totalitaire staat leven, maar in tegenstelling tot de gefingeerde oorlog in het boek, is geweld zeer reëel en bij gevolg de wapenindustrie big business (en omgekeerd). Bush heeft zich gedurende zijn presidentschap als stroman van de neo-conservatieven ontpopt tot de hedendaagse Big Brother, en de pers kon roepen en tieren wat ze wou, de oorlog voor de petro-dollars en de vrije markt was onvermijdelijk. Je kunt je afvragen wat het ergste is, leven in een land zoals Irak waar je je doodvonnis tekent als je de waarheid spreekt omdat je wel degelijk iets zou kunnen teweegbrengen, of leven in een land zoals de VS waar je de president kan uitschelden, bekritiseren en kan wegstemmen, maar toch gedurende acht jaar vecht tegen de bierkaai. Het Amerikaanse establishment hoefde zich niets aan te trekken, want blaffende honden bijten niet, redeneerden ze terecht.

2001 A Space Odyssey, Stanley Kubrick's ruimte-epos uit '68 was niet het jaar van interstellaire reizen, wel van een verrassende gewelddaad op Amerikaanse bodem, gepleegd door, voor wie niet in complottheorieën geloofd, een ondergrondse, obscure beweging van mensen die de VS en het WTC het symbool bij uitstek vonden van een niet langer te verdragen westers imperialisme, die hen niet vrijer of rijker gemaakt heeft. Meer dan een natie scharen ze zich achter het vaandel van de Islam, die door haar natuur meerdere interpretaties uitlokt.

'68, het jaar van de vele revoltes, met o.a. de studentenprotesten in Parijs en de Praagse Lente, en één jaar voor de maanlanding, is nog steeds een symbool van de toenmalige counterculture. Jongeren luisterden naar gevaarlijke muziek, lieten hun haar groeien, en mee door toedoen van de pil konden ze zich ongeremd overgeven aan promiscüe seks. Heilige huisjes werden gesloopt, geestesverruimende middelen waren schering en inslag, en de volwassen, klein-burgerlijke moraal was iets om je met hand en tand tegen te verzetten.

In '67 beleefde de Flower Power één van zijn hoogtepunten gedurende de "Summer of Love" toen hippies het gebruik van LSD, de vrije liefde en individuele expressie propageerden. De protesten tegen de Vietnam-oorlog, een derde wereld-land dat door haar strategische ligging gedurende de Koude Oorlog speelbal werd van twee tegenstrijdige ideologieën, klonken steeds luider.
Twee jaar later werd de hippie-cultuur opgeschrikt door de rituele moorden van de Mansonfamilie op o.a. de toen acht maanden zwangere Sharon Tate, vrouw van regisseur Roman Polanski, en na de moord van de als security ingehuurde Hell's Angels op een zwarte jongen tijdens een Rolling Stones concert, werden de Golden Sixties ten grave gedragen.

Ondanks de vele bad trips, het naïeve dwepen met Mao en diens Rode Boekje, en het feit dat de kinderen van toen reeds lang gehaaide zakenlui zijn geworden, wordt nog steeds de loftrompet gestoken over deze periode, ook al heeft ze haar premisse verre van waar gemaakt: slechts in West-Europa is de macht van de Kerk gebroken, en dan nog. En de uniforme samenleving van toen met veel sociale controle is getransformeerd tot een hyper-individualistische, materialistische prestatie-maatschappij met een ontastbare kafkaïaanse verzorgingsstaat als gemeenschappelijke vijand en politie-agent, die met alle zonden van Babylon overladen kan worden, omdat zij wel verantwoordelijkheid opneemt om in een bizarre dans van aantrekken en afstoten het vrije ondernemen te promoten én te beknotten.

Ja, in de jaren '60 zijn de kiemen gelegd van de huidige jeugd- en popcultuur. En het kunnen doen alsof je neus bloedt als een asielzoeker in een kraan kruipt: de overheid moet het maar oplossen.

Een lange inleiding om genuanceerd te kunnen mijmeren over de huidige realiteit van het multi-culturele zwoegen. En dan hoofdzakelijk de actualiteit van afgelopen week en het heroplaaien van het hoofddoekendebat dat de gemoederen verhit, want wie is er nu conservatief en wie progressief.

De directrice van het Antwerpse Atheneum heeft de wind van voren gekregen omdat ze volgend jaar het dragen van de hoofddoek van de moslima's wil verbieden. Officieel is elke religieuze uiting vanaf dan verboden: geen keppeltjes, geen kruisjes, geen rode stippen op het hindoe-voorhoofd, geen tulbanden. Consequent zouden ook dreadlocks moeten verboden worden, ook al is deze haardracht ondertussen meer een incorporatie van de westerse mode- en blowcultuur onder jongeren geworden dan het aanhangen van het rastafarisme.
Of ook zij die door toedoen van een goed gezind lot of door simpel hard werken rijker zijn geworden dan de anderen, niet langer hippe sneakers en designershirts zullen mogen dragen, of een handtas van Louis Vuitton, lijkt me sterk. Eerder dan terug naar door rechtvaardigheid gemotiveerde uniformscholen te gaan, die afschuwelijke eenheidsworst waar de "Zestigers" van gruwelden, lijkt deze maatregel ingegeven door anti-islamitische sentimenten. Ik denk dat het verbieden van het kruisje een bittere toegeving is om de afkeer van de hoofddoek te maskeren.

Zouden we liefst van al die moslima's niet in de discotheek willen zien, kortgerokt en met tribal tattoeages op hun rug, vlak boven hun whale tail? Of krijgen we toch ook stilaan genoeg van de pornoficatie van onze jeugd?
Een organisatie zoals Baas Over Eigen Hoofd, die haar bestaan rechtvaardigt gewoon omdat ze bestaat, roept interessante vragen op. Is een mens werkelijk baas over zijn eigen lichaam? Waarom draag ik jeans en T-shirts? Waarom heeft Kimberly Vlaeminck sterretjes in haar gezicht willen tattoëeren? Om maar te zwijgen over de verminkte tronie van haar verminker? Met alle respect voor zijn vrijheid en recht op eigenheid, wat bezielt die tatoeëerder om zo'n excentriek uiterlijk aan te meten? Volgens Bo Coolsaet is het prikken van de inktnaald en de piercing in je huid het letterlijk graven in jezelf om te weten wie je bent. Over een collectieve identiteitscrisis gesproken ...

Om de actualiteit nog eens op te rakelen: hoe slecht zat Michael Jackson in zijn vel, icoon van de MTV-generatie? En waarom heeft Yasmine de hand aan zichzelf geslagen? Omdat ze liefdesverdriet had, en zonder liefde kan een mens niet? Hoe zit het dan met al die singles en eenzaten? Wensen we de moslims vereenzaming toe die in hun familiale cultuur veel ongebruikelijker is? Wat zegt het over ons als we een programma als Jackass voor adolescenten hebben: zelf-destructie omwille van een gedeeld gevoel van onbehagen, of een ontaarde vorm van rites of passage? Hoeveel jongeren geven zich niet over aan een cocktail van drugs, harde muziek en nachtbrakerij? Want wie Café d'Anvers, Café Capital en Club Space kent, weet waar ik het over heb. Willen we dat die moslima's opdringen? En dan ineens anorexia en dan ook maar trichitillomanie? Wensen we hen burn-outs en het consumeren van Prozac toe?

Laat ons eerlijk zijn: kunnen we het de moslims kwalijk nemen dat ze zich niet conformeren aan dat wat in hun ogen niet juist is, of onrechtvaardig? Hebben ook zij geen recht op hun counterculture? De beslissing van de directrice is genomen uit solidariteit met de minderheid die zich door de groepsdruk verplicht voelden om ook een hoofddoek te dragen. Als je dit echter extrapoleert is juist die gehele islamitische gemeenschap in België, nieuw van de jaren '60 en snel aangroeiend, een minderheid die op weinig solidariteit en sympathie kan rekenen, tenzij dan van de verzorgingsstaat, die zorgt voor werkloosheids- en ziekte-uikeringen, en pensioenen. Voor de werkende cynicus met een afkeer van deze nieuwe Belgen en veel hoongelach aan het adres van onze islamitische buurman is er echter ook goed nieuws: wie de wet overtreedt, moet boeten. Een smerige, ondankbare taak die ook is weggelegd voor vadertje staat (als een machinale, demagogische schoolmeester die afwisselend de hand boven het hoofd houdt én op de vingers tikt).

Ondertussen kunnen we aan struisvogelpolitiek blijven doen en hopen dat België zo ongenietbaar wordt dat die rare, andere mensen wegtrekken. Voor sommige Turken gaat dit al op. Ook al zijn ze hier geboren, ze trekken terug naar het land van hun ouders.
We kunnen fier zijn.

P.S.: Voor zij die me verdenken van een vriend van de Islam te zijn, een linkse positivo, wil ik het terug over boeken hebben. Af en toe verschijnen er van die boeken die tekenend zijn voor de tijdsgeest.

In 1980 publiceert Umberto Eco De Naam van de Roos: een post-moderne roman, kritisch voor dogmatische ideologieën, met als thema de vraag of Christus ooit gelachen heeft.
In '88 komt Salman Rushdie's De Duivelsverzen op de markt met de Fatwa van Ayatollah Khomeini tot gevolg (een beslissing die eerst nog bijgevallen wordt door Yusuf Islam, de tot de Islam bekeerde zanger Cat Stevens uit de jaren '60).
Ondertussen is die Fatwa al herroepen. Of Rushdie ondertussen alweer vrijelijk zijn gang kan gaan en niet langer als een balling leeft, weet ik niet.
De hysterie waar moslims veelal van beschuldigd worden, b.v. naar aanleiding van de Mohammed-cartoons, lijken dan weer ontkracht te worden door de lauwe reacties op Fitna van Wilders, wat dan weer niet van de Hollanders gezegd kan worden na hun emotioneel stemgedrag bij de Europese verkiezingen.
150 jaar geleden verscheen trouwens in Brussel Max Havelaar van de Nederlander Multatuli, een aanklacht aan de koloniale, racistische V.O.C. (Verenigde Oost-Indische Companie). Een klassieker die derde werd in de verkiezing van het beste Nederlandse boek aller tijden achter het nummer twee Het Huis van de Moskee, een boek uit 2006 van de Iraniër Kader Abdolah. Zo blijken de nieuwe Europeanen ondertussen mondig genoeg om zelf de pen ter hand te nemen en in een taal die niet hun moedertaal is hun versie van de feiten te brengen. Niet dat ik in termen van wij en zij wil denken, maar ik zie het ons nog niet zo snel doen.

Het boek waar ik echter mee wil eindigen is uit '91: De Wereld van Sofie van Jostein Gaarder, een jeugdroman over de geschiedenis van de filosofie, euro-centrisch, christelijk, geen woord wordt er gerept over de Islam of Ibn Rushd, en het is verre van een meesterwerk, één van de laatste hoofdstukken over kosmologie is zelfs ronduit naïef en misleidend.
Maar het zet je wel aan het denken. En het doet je verder lezen. Tot de zware ziekte van het denken je in zijn ban heeft. Een bedenkelijke 'staat van de geest' in het licht van maatschappelijke productiviteit. Vervolgens wil je niet langer blind geloven maar weten. Kennis vergaren, leren, twijfelen. En dan denk ik aan het gevecht van gelovigen met Darwin's evolutieleer. Of de onmogelijkheid van gelovige moslims om de Koran niet als Allah's woord te beschouwen. Wat een kritische lezing in de weg staat of een historisch-linguïstische interpretatie.

Op de keeper beschouwd is echter zelfs dit dus lichte dwang van mijnentwege, en is dat niet de moraal van het verhaal? Elke medaille heeft een keerzijde, ook voor de filosoof en de wetenschapper: Kan je leven zonder zekerheden? In constante twijfel? Zonder ethiek?

Laten we dan maar eindigen met de Schrift en Jezus' woorden in Matteus Hfdst. 7 Vers 5 (geproduceerd rond 70-80 na Christus, tenminste houdbaar tot 1969 en nog ver voorbij 2009):

"Huichelaar, verwijder eerst de balk uit je eigen oog, pas dan zul je scherp genoeg zien om de splinter uit het oog van je broeder of zuster te verwijderen."

OlivierHaemhouts

Gepost door OlivierHaemhouts
30.06.2009

Tags