leogargouille27 oktober 2009 – 00:31

Naarmate de belangrijke VN-top in Kopenhagen nadert neemt de klimaatkoorts in Europa merkbaar toe. Vorige week kwamen eerst de Europese ministers van Financiën samen en de dag nadien hun collega’s van Milieu. Aangezien er maar weinig uit de bus kwam, vergroot de druk op de regeringsleiders van de lidstaten die op 29 en 30 oktober samenkomen.

Uitstootreductiedoelstellingen

“Europa neemt een afwachtende houding aan,” zegt An Lambrechts van Greenpeace. “De engagementen worden afgewogen tegen wat andere landen bereid zijn te doen. Dan hebben we het niet alleen over China en India, maar in veel grotere mate over de VS. Europa wil geen hoge reductiedoelstellingen aanvaarden en investeren in een groene economie terwijl Amerika achterwege blijft.”

“Wij vinden dat Europa er alles moet aan doen om de opwarming van de aarde beneden de 2 graden Celcius te houden. Concreet komt dat neer op een emissiereductie van minstens 40% tegen 2020, maar de Europese ministers van Milieu blijven steken op 20%. 30% als de anderen meedoen.” Dat is te weinig. WWF, Oxfam en Friends of the Earth zijn het eens met Greenpeace dat een emissiereductie van minstens 40% tegen 2020 noodzakelijk is.

Voor 2050 zijn de ministers van Milieu een emissiereductie van 80 tot 95% overeengekomen.

Klimaatfinanciering

De vier ngo’s eisen allemaal dat Europa tot 2020 jaarlijks 35 miljard euro besteedt aan adaptatie (het aanpassen aan de klimaatverandering) en mitigatie (het reduceren van de broeikasgasuitstoot) in ontwikkelingslanden. Dat bedrag komt bovenop en staat los van de financiering van ontwikkelingssamenwerking, want het kan niet dat ontwikkelingslanden zouden moeten kiezen tussen nieuwe scholen of een dijk om overstromingen te voorkomen.

Maar helaas hebben de Europese ministers van Financiën vorige week geen enkele overeenkomst bereikt over klimaatfinanciering. “Ze waren het niet eens over hoe de contributie van de EU tussen de verschillende lidstaten zou verdeeld worden,” zegt Tim Gore, EU Climate Change Policy Adviser van Oxfam International. “Vooral Polen wilde geen Europees klimaatfinanciering zonder te weten hoeveel dat effectief zou gaan kosten.”

“Dat het fout liep bij Financiën is geen goed teken,” vindt Gore. “Nu ligt de bal volledig in het kamp van het hoogtse politieke niveau in Europa. De ganse wereld zal toekijken tot welk compromis de regeringsleiders komen over de financiering van de klimaatverandering.”

Toch blijft Gore optimistisch: “Het feit dat de Milieuministers vooruitgang geboekt hebben, verhoogt de kansen op een akkoord in Kopenhagen. Alleen vrees ik dat het akkoord te zwak zal zijn: een te lage emissiereductie tegen 2020 en een te kleine som voor de ontwikkelingslanden. Als de onderhandelingen zo verder gaan, hebben de ontwikkelingslanden de keuze tussen een slecht akkoord aanvaarden of weggaan van de onderhandelingstafel.”

Klimaatrechtvaardigheid

“Het Kyotoprotocol stelt zeer duidelijk dat het de industrielanden zijn die klimaatverandering veroorzaakt hebben en dat zij bijgevolg een speciale verantwoordelijkheid dragen. Daarom moeten zij hun emissies reduceren en de schadebeperking financieren,” zegt Sonja Meister Climate Campaign Coordinator van Friends of the Earth. “Een klimaatakkoord moet gebaseerd zijn op klimaatrechtvaardigheid.”

“De industrielanden moeten hun uitstoot tegen 2020 met 40% reduceren. Die reductie moeten ze zelf realiseren en mag niet gecompenseerd worden in ontwikkelingslanden. Veel van die compensatieprojecten hebben immers een negatieve sociale en ecologische impact in het Zuiden, terwijl men in het Noorden blijft vervuilen zoals voordien. De nodige veranderingen voor een echte groene economie worden zo alleen maar uitgesteld.”

Over de klimaatfinanciering is Friends of the Earth akkoord met de eerder vernoemde 35 miljard euro per jaar, maar Sonja Meister voegt daaraan toe: “Dat geld moet door de VN beheerd worden en niet door de Wereldbank of het IMF, want daar hebben ontwikkelingslanden in het verleden al genoeg problemen mee gehad.”

Tenslotte besluit Sonja Meister dat de onderhandelingen in Kopenhagen zwaar zullen worden voor de ontwikkelingslanden en dat ze hoopt dat ze sterk zullen blijven en niet opgeven.

Nog 5 jaar tot 2014

Volgens een gloednieuw klimaatrapport van WWF Climate Solutions 2 (CS2) hebben we nog vijf jaar de tijd om de industrie wereldwijd te hervormen en drastische stappen te zetten in de richting van een koolstofarme economie. De voordelen op lange termijn zullen gigantisch zijn. “We moeten niet alleen heel snel handelen om het niveau van de broeikasgassen in de atmosfeer te bedwingen, we moeten ook groene alternatieven op de sporen krijgen. En daar moeten we tegen 2014 al een eind verder mee staan,” zegt Sam Van den Plas, de klimaatspecialist van WWF. Helaas zijn er nog sectoren die hopeloos achterop bengelen. “Het plan van Eon om in de Antwerpse haven een nieuwe steenkoolcentrale te bouwen is absoluut onaanvaardbaar. Hierdoor zou de CO2-uitstoot van Vlaanderen 8% stijgen. Maar ook in Duitsland staan een 30-tal steenkoolcentrales in de stijgers en in Europa zijn er meer dan 50 nieuwe steenkoolcententrales gepland. Zo kunnen we de klimaatdoelstellingen voor 2020 nooit halen, want een steenkoolcentrale die vandaag gebouwd wordt gaat nog minstens 30 jaar mee.”

Volgens Van den Plas is er een race to the bottom aan de gang. Steeds meer landen willen afstappen van een wettelijk bindend akkoord. Maar dat was niet de afspraak: “Tijdens de Klimaatconferentie in Bali twee jaar geleden heeft men besloten dat er in Kopenhagen een sluitend klimaatakkoord zou ondertekend worden, met duidelijke reductiedoelstellingen en financieringsafspraken.”

Wereldwijd gaat het om een jaarlijks bedrag van 115 miljard euro om de adaptatie en mitigatie te betalen. 35 miljard euro moet op de rekening van Europa komen. Dat bedrag is berekend op basis van de historische schuld en de mogelijkheid om te betalen.

België

En hoe zit het tenslotte met België, hoever is ons land bereid te gaan? Volgens An Lambrechts, klimaatspecialist van Greenpeace, is België nogal progressief in vergelijking met de andere Europese lidstaten: “Op vlak van emissiereducties is België bereid om tot min 30% te gaan, dat is een minderheidspositie binnen de EU. Nu verwachten we natuurlijk ook dat ons land dit standpunt volhoudt en verdedigt tijdens de onderhandelingen.” Toch is België niet de meest proactieve lidstaat omdat Klimaat een gedeelde bevoegdheid is: “Elke positie moet gecoördineerd worden met de gewesten en dat bemoeilijkt de zaak op Belgisch niveau.”