Laila Ekchouchou04 december 2005 – 09:18

Twijfelt u aan Bart Somers’s dossierkennis ?

"Dat zeg ik nu ook niet! Kijk, maatschappelijk onaangepast gedrag is het resultaat van een wisselwerking tussen individuele kenmerken, kenmerken van de leefwereld en algemeen maatschappelijke kenmerken. Wil men echt werk maken van probleemgedrag bij jongeren dan moet men oplossingen zoeken in die verschillende domeinen: bij de jongere, bij de ouders, onderwijs, straathoekwerkers, psychologen, therapeuten, andere deskundige opvoeders én in de maatschappij zelf. De dag van vandaag zien we daar enorme gaten in! We zullen pas resultaten kunnen boeken als er in elk domein constructieve maatregelingen doorgevoerd worden. Een geldboete van 250 € laten betalen door ouders zal de situatie alleen maar verergeren. Deze regeling lijkt mij daarom meer een ‘electorale stunt’ dan een bezorgdheid om maatschappelijk achtergestelde jongeren uit een vicieuze cirkel te helpen."

Maar ouders blijven toch verantwoordelijk voor hun kinderen?

"Sociaal achtergestelde ouders een geldboete van 250 € laten betalen zodat ze hun verantwoordelijkheid zullen opnemen blijft maatschappelijk onaanvaardbaar! Financiële sancties missen in deze context hun doel! Juist omdat de socio-economische achterstand een belangrijke risicofactor blijkt te vormen voor het ontwikkelen van crimineel of antisociaal gedrag. Dit geldt niet enkel in het gezin waar armoede, werkloosheid of slachtofferschap van bepaalde omstandigheden als mogelijke oorzaken aangeduid kunnen worden, maar ook in de directe woonomgeving is dit van belang. Buurten waar mensen vooral onder lage socio-economische omstandigheden verblijven vormen een goede voedingsbodem voor het ontwikkelen van antisociaal gedrag. Dit verklaart eveneens het hoger aantal geweldplegingen in concentratiewijken, waar het gemiddeld inkomen meestal erg laag is. De verhouding tussen deze socio-economische problemen en het verhoogde risico op gedragsproblemen is navenant."

Zijn er meer jongeren met gedragsproblemen dan vroeger?

"Uit vakliteratuur blijkt dat het definiëren van jongeren met gedragsproblemen niet makkelijk is. Onder meer de volgende redenen worden hiervoor aangehaald. Kinderen zijn nog in volle ontwikkeling, omgeving waar ze in opgroeien, ouders of opvoeders, klimaat van de omgeving, aangeboren afwijkingen enz vertellen dat de druk op jongeren veel hoger is dan vroeger. Dit komt voornamelijk door de toenemende welvaart, de onafhankelijkheid waar ieder jongere steeds vroeger mee geconfronteerd wordt en de toenemende prestatiedrang die we elkaar opleggen. De wereld is veel complexer geworden, de kleine buurt is verandert en heeft plaats gemaakt voor de grootsteden. De verwachtingen zijn veel groter geworden en die willen we steeds vroeger vervuld zien. De problemen stapelen zich steeds vroeger op. Er blijkt wel meer aandacht voor dit probleem dan vroeger, wat niet wil zeggen dat ze vroeger niet aanwezig waren. De verplichte leerplicht tot achttien heeft ons doen inzien dat gedragsproblemen een probleem zijn die meer aandacht verdienen dan vroeger. Men stopte vroeger met school en ging vlugger in de werksfeer stappen. Daardoor sprak men niet van gedragsproblemen omdat het onderwijs niet op tijd kon ingrijpen wanneer het zich voordeed."

Wat zijn de risicofactoren voor antisociaal of crimineel gedrag?

"Wanneer we de risicofactoren en beschermde factoren voor de ontwikkeling van antisociaal of crimineel gedrag in een algemeen maatschappelijk kader gaan bekijken, blijkt dat vele van deze factoren indirect door de algemeen maatschappelijk structuur bepaald worden. Dit betekent dat de kans op geweld/overlast in de hand wordt gewerkt door de organisatie die in onze maatschappelijke is bepaald. Concreet is dit onder andere de ongelijke verdeling van kansen of mogelijkheden van personen of groepen. De kans op geweld neemt eveneens toe bij ongelijke macht - inkomensposities. Wanneer de verbondenheid met de maatschappij op zich verdwijnt, neemt ook de kans op crimineel geweld toe. Het is echter niet zo dat dit geweld zich dan alleen tegen die vervreemde maatschappij gaat richten. Het geweld vindt zowel op publiek domein als op privé domein plaats."

Groepsvorming zorgt in een aantal buurten voor ‘overlast’. Hoe verklaart u dit verschijnsel?

"Een ander gevolg van de lage socio-economische omstandigheden in buurten is de neiging tot groepsvorming bij jongeren. Het ontstaan van deze groepen is steeds afhankelijk van de levensfase waarin de jongere zich bevindt. Wanneer de omgang met leeftijdsgenoten erg belangrijk wordt is de vriendenkring van erg groot belang betreffende de verdere levensloop van de tiener. Wanneer de jongere in een groep terechtkomt die geweld en overlast afkeurt, dan kan dit als beschermende factor dienen. Verschaft een groep delinquenten leeftijdsgenoten de jongere de status en het aanzien waar hij of zij naar verlangt, dan bestaat er een grote kans dat deze jongere ook in crimineel gedrag vervalt. In het begin vervult dit gewelddadig gedrag voor de jongere de functie van afzetgedrag tegenover de maatschappij en het brengt in sommige gevallen zelfs een vorm van structuur aan in zijn of haar leven. Uiteindelijk komt de jongere in een vicieuze cirkel van delinquent gedrag terecht omdat door het vertonen van antisociaal gedrag alleen nog de interesse van andere delinquenten gewekt kan worden."

Een aantal maanden geleden richtte u het platform ‘www.multicultureel.be’ op. U lanceerde respectievelijk drie petitielijsten: betere buurt, hoofddoek en rituele slachting! Ondertussen verzamelde u 4000 handtekeningen! Wat waren de beweegredenen om uw platform op te richten?

"Het begon met een banaal verkeersongeval op zaterdagavond 16 april 2005 in Berchem op de hoek van de Driekoningenstraat en de Victor Jacobslei,. Twee agenten regelden het verkeer. Een gesluierde Turkse dame (mentaal gehandicapte vrouw), wou oversteken maar dat werd haar geweigerd. De woordwisseling liep uit de hand. De agenten weigerden op dat moment de hulp van familieleden die aanboden haar te bedaren. Getuigen en familieleden zagen hoe een agente de Turkse dame in een wurggreep hield. Kort daarna viel de Turkse dame bewusteloos op de grond. Haar rok was opengevallen. Een aantal mensen uit de buurt, waaronder een imam wilden haar benen bedekken, maar ze kregen peperspray in de ogen gespoten.
“Weg wij lossen dit op onze manier op.” Onze manier, dat is blijkbaar eerst wat stoerdoenerij verkopen zonder enige kennis van de leefwereld van allochtonen en dan pas praten. Dat laatste is een slag in het gezicht van de Marokkaanse en Turkse gemeenschap. Zij wil er alles aandoen om die explosieve situatie te ontmijnen, maar krijgt daartoe de kans niet. Dit staat haaks op de filosofie van stadsbestuur en politietop. Daar beseft men maar al te goed welke rol de sociale controle door ouders en religieuze leiders kan spelen bij het in toom houden van groepjes jongeren.
Een aantal onschuldige jongeren werden die dag opgepakt. Het zijn zij die begonnen zijn met een petitie voor een betere buurt. Kort daarna kregen we vele Antwerpse allochtone verenigingen over de vloer en zo ontstond multicultureel.be met nog twee andere petities “rituele slachting” en “hoofddoek”.
Ons doel is een steentje bij te dragen om de samenleving te bevorderen en daar iedereen is verantwoordelijk voor. Onderwijs, politici, moslimexecutieve, verenigingen, ambtenaren, psychologen, psychiatrie, therapeuten, straathoekwerkers, hulpverleners, …

Een woord van dank aan alle vrijwilligers die ervoor gezorgd hebben dat alles in goede banen werd geleid."

Laila Ekchouchou

info: www.multicultureel.be