Brigitte Herremans30 mei 2007 – 17:35

Zo wordt dit echter niet gezien in Israël. Hier is de hereniging van Jeruzalem, eigenlijk de annexatie van Oost-Jeruzalem na de oorlog van 1967, een heuglijke gebeurtenis. Voor de gelegenheid van Jeruzalemdag, zakten duizenden Israëli’s af naar de oude stad in Oost-Jeruzalem. De boodschap was duidelijk: Jeruzalem is voor eeuwig en altijd de ondeelbare hoofdstad van Israël, en Palestijnen hebben er geen aanspraak op. De Palestijnse inwoners verschansten zich in hun huizen, deuren en ramen angstvallig gesloten. Voor de Palestijnen is de hereniging van Jeruzalem immers allerminst een reden tot vreugde. Zij herdenken in juni veertig jaar bezetting van de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Gazastrook. Veertig jaar verdrijving, annexatie en fragmentatie van hun toekomstige staat, de geleidelijke vermindering van hun bewegingsvrijheid, groeiende armoede en sociale desintegratie.

‘De situatie kon niet erger zijn’, getuigt Palestijns vredesactivist Bassam Aramin. Zijn dochter werd in november gedood door een Israëlische soldaat. ‘De boycot van de internationale gemeenschap als reactie op de verkiezingsoverwinning van Hamas, de Israëlische bombardementen en de invasie afgelopen zomer in de Gazastrook, de oorlog tegen Libanon en tot slot de interne Palestijnse situatie. We worden onophoudelijk door Israël belaagd en we staan nu ook op de rand van een burgeroorlog. Maar wat is de reactie van de buitenwereld? Na mijn getuigenis over de dood van mijn dochter, antwoordde een Europees parlementslid ‘Israël heeft het recht zich te verdedigen.’ Er is een groeiend onbegrip in het Westen voor wat hier gaande is. Israël komt met alles ongezien weg. Maar de quasi kritiekloze houding tegenover Israël is op lange termijn onhoudbaar.’

De Amerikaanse politiek economiste Sara Roy stemt hiermee in. ‘Israël heeft macht, maar is niet sterk. Zijn sterkte is tevens zijn zwakte. Hoe meet het overwinningen? In termen van doden en schade? Is het dan een nederlaag om niet langer vernieling te zaaien? Hier woedt een nimmer ophoudende oorlog.’ Roy zag machteloos toe hoe Israël ten oorlog trok tegen Libanon en hoe die oorlog in de Verenigde Staten werd gezien als een manier om de Joodse gemeenschap te verdedigen. Als Joodse kan ze zich hier niet in terugvinden. In haar essay ‘Een Joods pleidooi’, geeft ze haar visie op de relatie tussen het jodendom en Israël. ‘Als Joden moeten we niet onvoorwaardelijk achter Israël staan. We moeten ons tot de Ander richten. Maar racisme weerhoudt ons er vaak van om Arabieren, en in het bijzonder Palestijnen, als de Ander te zien. Bovendien schilderen we ons zelf af als slachtoffers. Het conflict neemt een echter bijzonder gevaarlijke wending. Kritische analyses zijn meer dan ooit nodig.’

Jammer genoeg getuigt de internationale gemeenschap van een weinig kritische houding ten opzicht van Israël. Dit versterkt zijn wurggreep op de Palestijnse gebieden dag na dag. Nochtans heeft de internationale gemeenschap een onmiddellijke verantwoordelijkheid in de huidige crisis. Ten eerste houdt ze vast aan de opschorting van de hulp aan de Palestijnse regering. Nochtans is de bevolking is hier het eerste slachtoffer van. Volgens het Centraal Palestijns Bureau voor Statistiek zal de situatie in de toekomst nog verslechteren. ‘Op dit moment kunnen de mensen zich redden door inkomsten uit het buitenland, voedselhulp en cash geld dat de Europese Commissie via haar Tijdelijk Internationaal Mechanisme aan de allerarmsten geeft. Mensen besteden echter minder geld aan vlees en melk. Voor kinderen is dit gevaarlijk. De kost van deze uitgestelde gezondheidscrisis zal erg hoog zijn.’

Een tweede probleem is dat de internationale gemeenschap, met de Verenigde Staten op kop, gelooft dat Hamas van de macht kan worden verdreven. De Amerikaanse strategie hiervoor is het geven van geld, trainingen en wapens aan de veiligheidsdiensten van president Abbas, in de hoop dat die het gevecht tegen Hamas winnen. Dit is een perverse strategie die het geweld in de Gazastrook doet toenemen. Dit betekent niet dat Fatah en Hamas geen verantwoordelijkheid dragen. Fatah weigerde de verkiezingsuitslag te respecteren en gedraagt zich alsof het nog steeds de alleenheerschappij over de Palestijnse gebieden heeft. Hamas weigert het geweld af te zweren en vuurt nu ook Qassamraketten op Israël af. Dit is een schending van het internationaal recht, die Israël gebruikt om zijn geweld tegen de burgers van de Gazastrook op te voeren.

Veertig jaar na het begin van de bezetting zagen de vooruitzichten van de Palestijnen er nog nooit zo slecht uit. Hun recht op een onafhankelijke en leefbare staat binnen de grenzen van 1967 lijkt langzaam weg te ebben. Realpolitiek behoedt de internationale gemeenschap ervoor om de tweestatenoplossing, in de echte betekenis van het woord en niet zoals Israël die interpreteert: een verzameling van gescheiden kantons, te redden. Druk op Israël om zijn verplichtingen volgens het internationaal recht te respecteren is geen optie. Druk op de Palestijnen daarentegen is vanzelfsprekend. De vraag is echter wat de internationale gemeenschap hiermee wil bereiken? Enkel Israël kan een uitweg uit de huidige impasse bieden. De eerste stappen hiertoe zijn het doorstorten van de meer dan 700 miljoen $ Palestijnse taks- en douanegelden die het nog achterhoudt, het verlichten van de obstakels voor de bewegingsvrijheid in de Palestijnse gebieden, het stopzetten van de invallen van het Israëlische leger en het staken van zijn annexatiebeleid.

Brigitte Herremans is medewerker Midden-Oosten Pax Christi Vlaanderen en Broederlijk Delen