Keltoum25 januari 2006 – 21:59

Je hebt daar als waarnemer enkele kieslokalen bezocht. Hoe is de situatie?

"We zijn de verkiezingslokalen in het Noorden van de Westelijke Jordaanoever, Jenin gaan bezoeken. Het vluchtelingenkamp van Jenin, een klein dorpje in de buurt van Jenin en ook een dorp aan de andere kant van de muur Baqa ash Sharqiya. Het is heel interessant omdat Baqa ash Sharqiya aan de andere kant van de muur ligt en de mensen zijn er door de muur volledig afgesneden van Palestina zelf. De Muur loopt dwars door de Palestijnse gebieden. We zijn zelfs in de meer afgelegen gebieden gaan kijken hoe de verkiezingen daar verliepen. De meeste inernationale waarnemers zaten in Jeruzalem omdat daar heel veel problemen zijn."

Hoe zijn de verkiezingen uiteindelijk verlopen voor de Palestijnen in Oost Jeruzalem?

"Het is een heel ingewikkelde procedure geweest. Ze mogen van Israël niet in Jeruzalem zelf gaan stemmen maar moeten aan de andere kant van de muur op de Westelijke Jordaanoever gaan stemmen. Velen waren bang om te gaan stemmen omdat het geen anonieme stem is. Ze moeten hun naam en andere gegevens opgeven die dan aan Israël werden bezorgd. De schrik zat erin dat Israël dit gaat misbruiken. Er zijn vanmorgen honderden mensen gaan betogen in Jeruzalem met slogans als ´vrijheid´ en ´democratie´. Daarmee wilden ze erop wijzen dat ze wel wilden gaan stemmen maar dat ze niet gegaan zijn uit schrik."

"Heel veel internationale waarnemers zitten dus in Jeruzalem, Betlehem, Rammalah om te zien of daar alles vlot verloopt. Wij zijn zelf naar de meer afgelegen gebieden in Jenin gegaan. In Nablus , iets onder Jenin was er gisteren iemand van Fatah doodgeschoten omdat hij een verkiezingsposter ophing voor de oude burgemeester die erg gehaat is. Iemand van de Al Aqsa-brigade rukte de affiche af en zo ontstond er een gevecht en werd de man die de poster ophing gedood. Toen we gisteren In Nablus waren zagen we gewapende mannen op straat, er werd geschoten en we werden ook tegengehouden door de milities om te zien wie we waren. Het waren allemaal milities geen veiligheidsdienst of officiële politie. Er is daar nu een soort van straatoorlog bezig tussen de verschillende Palestijnse groeperingen van Fatah omdat ze een beetje de macht aan het verliezen zijn."

"Men had een beetje schrik dat er in Jenin ook problemen zouden zijn tussen Fatah en Hamas. In het vluchtelingenkamp in Jenin zijn het vooral gewapende groeperingen die daar de macht hadden maar toen wij er waren was het heel kalm."

Hoe is het aan de stemlokalen zelf verlopen, hoe is de opkomst?

"Ja, er is een heel hoge opkomst. 80 procent van de stemgerechtigden Palestijnen is geregistreerd. Dat is ongeveer 1,3 miljoen van de 3,5 miljoen Palestijnen, wat heel veel is. Er waren niet echt heel lange rijen omdat alles vlot verliep. Enkel ´s ochtends was het even druk geweest.maar niet overdreven Het was heel goed voorbereid. Er waren verschillende mensen van de centrale verkiezingscommissie die iedereen uitlegde wat ze moesten doen. Er zijn twee verschillend lijsten en dat was wel verwarrend voor de mensen. Je hebt enerzijds meerderheidsstelsel waar je kon stemmen op bepaalde personen en anderzijds had je de lijsten waar je op kon stemmen. De mensen wisten niet zo goed in welke stembus ze de biljetten moesten steken. Maar dat werd hun goed uitgelegd, alles gebeurde correct. Het grappige was dat er heel veel lokale waarnemers in de stemlokalen zaten. Elke politieke partij heeft een eigen waarnemers daar ter plaatse. En ze betalen die om ervoor te zorgen dat Fatah zeker geen mensen intimideert. Dus eigenlijk was onze aanwezigheid een beetje overbodig omdat alles zo goed geregeld is."

Wat zijn de prognoses?

"De prognoses is dat Fatah 40 procent van de stemmen behaalt en Hamas ongeveer 35 procent en dan volgen kleine linkse partijtjes zoals Het Nationaal Initiatief. Volgens de exit polls zou Hamas in Gaza wel de meerderheid behalen."

Welke gevolgen zal dit resultaat hebben denk je?

"Ik denk dat het heel belangrijke gevolgen gaat hebben voor de interne politiek. Fatah is niet meer de enige partij. Dat was zo in het vorige parlement. Zij hadden driekwart van de zetels. Nu gaat het een pluralistische regering zijn. Nu zijn het eigenlijk voor het eerst echt democratische verkiezingen. Het gaat een enorme impact hebben. Er gaat een controle zijn, een parlement dat echt werkt. Maar uiteraard mogen we niet al te optimistisch zijn want het blijft nog altijd een bezetting. Het blijft één grote openlucht gevangenis. We waren bijvoorbeeld met een paar duizenden volledig afgesloten door de muur van de Palestijnse gebieden. En moesten door een heel grote terminal zoals in een luchthaven. Maar het is normaal helemaal geen grenspost maar het wordt defacto een grens. Dus die mensen worden aangemoedigd om te vertrekken en dan kan Israël gewoon hun land innemen. Ik vroeg aan een aantal Palestijnse vrouwen waarom ze gaan stemmen en ze zeiden dat ze blij zijn dat er verandering komt maar uiteindelijk stellen ze zich zelf ook wel de vraag voor wat ze eigenlijk stemmen. Hun situatie op zich zal niet echt veranderen."

Heeft deze verkiezing eigenlijk wel reële waarde?

"Wel, ik denk dat het internationaal vooral heel belangrijk is. Bush wou deze verkiezingen kost wat kost. Israël heeft ze verschillende keren uitgesteld en nu heeft president Abu Mazen ze proberen uit te stellen. Bush heeft gezegd dat ze toch moesten plaatsvinden. En de internationale gemeenschap is sinds 2000 heel sterk aan het hameren op meer democratie bij de Palestijnen. Voor hervormingen & transparantie, tegen corruptie, ... En dat lijkt als het ware bijna evenveel plaats in te nemen als de bezetting. Wat natuurlijk buiten alle proportie is. Als deze verkiezingen zouden falen dan zullen de Palestijnen met een heel groot probleem zitten omdat er nu veel aandacht op gevestigd is. Voor hen is het nu een beetje de lakmoesproef voor de democratie. Het belang van de verkiezingen voor de vrede mag men zeker niet overschatten. Het gaat geen impact hebben. Integendeel zelfs. Mocht Hamas in de regering zitten dan zou Israël een veel moeilijkere gesprekspartner hebben. Dat wilden ze misschien ook wel."