Natan Hertogen15 februari 2006 – 18:19

Op het eerste zicht kan al wie geeft om vrede en democratie enkel maar toejuichen dat dit idee gelanceerd wordt. Het is in veel van dit soort belangrijke dossiers lang wachten geweest op klare taal vanwege de SP.a. De partij ziet dit in en geeft aan zich ideologisch te herbronnen. En er zullen nog ideeën volgen.

Tot zover de woorden. Op 8 februari werd in het Vlaamse Parlement de Europese Grondwet goedgekeurd. Achter een muur van stilte. Ook de poging van Georges Debunne, Lode Van Outrive en Jef Sleeckx om via een raadplegend referendum een maatschappelijk debat op gang te brengen, kon daar weinig aan veranderen.
In die grondwet wordt niet enkel de weg geëffend voor vrije markteconomie op Europese schaal. Er worden ook duidelijke keuzes in beschreven op het vlak van buitenlands beleid, veiligheid en defensie. In artikel I-41.3 van het Verdrag tot instellen van een EU-grondwet staat onomwonden: ‘De lidstaten verbinden zich er toe hun militaire vermogens geleidelijk te verbeteren’ (http://europa.eu.int/eur-lex/lex/JOHtml.do?uri=OJ:C:2004:310:SOM:NL:HTML).
Zowel de SP.a als GROEN! (op Eloi Glorieux na) hebben dit nog maar vorige week goedgekeurd.
De Europese grondwet is nochtans duidelijk. Er kan binnen de Europese Unie geen sprake zijn van het afbouwen van defensieve vermogens! Zelfs indien een land haar leger inkrimpt om op te gaan in een Europees leger, zal het onvermijdelijk ook zelf een deel van het geld daarvoor op tafel moeten leggen. Van extra centen om aan ontwikkelingssamenwerking te besteden, zal er binnen die context dus nooit sprake zijn.

De vraag nu is waar deze schijnbare tegenspraak vandaan komt? Als je zelf het kader schept waarbinnen je eigen dromen altijd dromen zullen blijven, moet je dat toch beseffen?
Uiteindelijk kunnen er hier maar twee verklaringen voor zijn: een gebrek aan kennis van zake (wat onwaarschijnlijk is), of een weloverwogen strategie om punten te scoren bij een links publiek. Zeker voor de SP.a is het na de strubbelingen rond het Generatiepact hard nodig aan te tonen dat er nog iets van de geest van ’68 is blijven hangen op de Grasmarkt. GROEN!, op haar beurt, ziet zich door Vandelanotte langs links gepasseerd en beslist het spel mee te spelen. Natuurlijk weten ze daar even goed dat dit ballonnetje eigenlijk neigt naar links populisme. Populisme is namelijk het enige juiste woord voor veel dromen en veel beloven, maar zelf meewerken aan een situatie waarin de eigen voorstellen onhaalbaar en zelfs onwettig worden.

Dit verhaal bewijst eens te meer dat zij die de Europese Grondwet zoals ze voorlag niet zagen zitten wel degelijk goede redenen hadden en hebben. En meer zelfs: dat het tijd wordt om ons ernstige vragen te beginnen stellen bij het soort van politiek dat ook de SP.a en GROEN! op cruciale punten blijkt te bedrijven.