Hongerstaking Sint-Bonifacius: discussie over de rol van het Centrum voor Gelijke Kansen

Marc-Antoon De Schryver23 februari 2006 – 20:30

ELSENE -- Wanhoop in de Sint-Bonifaciuskerk in Elsene: een dertigtal kerkbezetters vatte gisteren een hongerstaking aan. Daarmee neemt hun actie voor regularisatie (van à lle sans-papiers) een nieuwe, dramatische wending. Een wanhoopsdaad die echter niet uit de lucht komt vallen. En ondertussen laait een discussie op over de rol die het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding gespeeld heeft.

De kerkbezetters tijdens een actie aan de Dienst Vreemdelingenzaken

Net nu!
Het kan verbazen dat de hongerstaking er komt net nu er allerlei ‘bemoedigende’ evoluties zijn waar te nemen. De maandenlange inspanningen om de publieke opinie te mobiliseren en bewust te maken beginnen vruchten af te werpen: de solidariteit groeit, manifestaties brengen duizenden mensen op de been, het lot van de mensen zonder papieren staat centraal in het politieke debat, zowel de PS als Ecolo hebben in navolging van UDEP een wetsvoorstel klaar (meer: http://www.indymedia.be/en/node/1467),…

Maar deze recente positieve ontwikkelingen vallen samen met een tegenvaller die voor de actievoerders in Elsene als een slag in het gezicht komt: het regent dezer dagen ‘negatieve beslissingen’ voor de individuele kerkbezetters.

De kruik gaat te water tot hij barst
De bezetting duurt nu al meer dan vier maand, sinds 19 oktober 2005 om precies te zijn.

Het was aanvankelijk nooit de bedoeling in hongerstaking te gaan. Integendeel: de bezetters kozen er heel bewust voor om dat niet te doen. Precies opdat de minister van binnenlandse zaken zich niet zou kunnen verstoppen achter het klassieke “ik plooi niet voor chantage”.

Maar nu kiezen ze er dus toch voor. Deze wanhoopsdaad komt voort uit een diepe ontgoocheling. Ze voelen zich bedrogen.

Ze hadden al hun hoop gesteld in de strategie waarbij hun verzamelde individuele dossiers bij de Dienst Vreemdelingenzaken een ‘dringende behandeling’ zouden krijgen. Volgens sommige buitenstanders was deze strategie gedoemd te mislukken, maar de bezetters zelf, het wachten moe, stemden massaal voor.

Omstreden rol van het CGKR
Er wordt met een beschuldigende vinger gewezen naar het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Niet zozeer door de bezetters zelf als wel door sommige sympathisanten.

Een lid van het burencomité schets de rol van het Centrum als volgt: “Al van bij de aanvang van de kerkbezetting kwam het Centrum op de proppen met het voorstel om te ‘helpen’. Maar wat het Centrum voorstelde, ontnam aan de actie van de bezetters in zekere zin haar betekenis.

De eisen van de bezetters overstegen immers het individuele niveau. De bezetting paste in een collectieve strijd voor de aanpassing van een systeem en een politiek die als onrechtvaardig werden ervaren.

Het Centrum ontmoedigde echter deze solidariteit. Het stelde voor dat aan de Dienst Vreemdelingenzaken een lijst zou worden overhandigd met namen en dossiernummers, waarvoor dan een ‘snelle behandeling’ gevraagd zou worden. Maar dan wel op individuele basis en op basis van de bestaande onrechtvaardige regels. Dit voorstel kreeg het akkoord van het ministerie van binnenlandse zaken en van de directeur van de DVZ, en zo ook van de uitgeputte kerkbezetters.”

De resultaten van deze strategie stromen nu binnen. Vanmorgen stond de teller op 43: 3 positieve antwoorden versus 40 negatieve!

De sympathisant vervolgt: “De kerkbezetters voelen zich in de val gelokt. De wanhoopsdaad die ze nu stellen bevestigt dit: op deze massaal negatieve beslissingen van de DVZ waren zij niet voorbereid. Het Centrum heeft onvoldoende de risico’s van de door haar voorgestelde strategie benadrukt; het heeft de indruk gewekt dat het antwoord bijna zeker positief zou zijn.”

Reactie van het Centrum
Jozef De Witte, directeur van het CGKR, ontkent met klem deze voorstelling van zaken.

Ten eerste stelt hij dat het initiatief niet uitging van het Centrum: “Het is op aanvraag van de bezetters zelf dat wij hen sinds eind november regelmatig hebben ontmoet. Begin januari hebben de bezetters melding gemaakt van hun ontmoediging, hun vermoeidheid en hun leed. En ze hebben de wens uitgedrukt, met een stemming waar het Centrum absoluut niet aanwezig was, en met 85 stemmen tegen 2, om aan de overheid te vragen hun dossiers opnieuw te onderzoeken. En dan hebben zij aan ons gevraagd om een ontmoeting te regelen van vier van hun vertegenwoordigers met BZ en de DVZ. Dit heeft geleid tot verschillende verbintenissen over hoe die dossiers konden worden ingediend enzo.”

“Op geen enkel moment is er een verbintenis geweest over de grond van de dossiers. Maar je kan mensen niet verwijten dat ze hoop hebben, en door die hoop de zaken soms wat positiever inschatten dan ze zijn”

Het Centrum heeft er dus nooit zelf voor gepleit om af te stappen van de ‘collectieve strategie’?
“Neen. Er zijn organisaties die absoluut niet gelukkig waren met die stemming van de bezetters, en die steken nu de schuld op het Centrum. Maar het was een autonome beslissing van de bezetters.”

Heeft het Centrum voldoende de risico’s van deze aanpak onderstreept?
“Elke keer hebben we dat onderstreept en herhaald, bij elke ontmoeting met de bezetters. Het resultaat was inderdaad bijna voorspelbaar, en ik denk dat iedereen dat besefte. We hebben voortdurend gezegd: pas op! Maar indien men ons vraagt een contact te organiseren, dan vinden wij dat het onze rol is als openbare dienst, die onafhankelijk is in zijn werking, om die rol van tussenpersoon te spelen.” Met de nadruk op tussenpersoon, niet bemiddelaar.