Bond Beter Leefmilieu26 juli 2007 – 13:46

Dat stellen de natuur- en milieuorganisaties in een eerste reactie op de nota van formateur Leterme. Daarmee bevestigt de milieubeweging uitdrukkelijk haar eisen uit het memorandum dat naar aanloop van de federale verkiezingen werd gepubliceerd.

De nota wekt bovendien de schijn prioriteit te stellen aan de promotie van hernieuwbare energie, energiebesparing en het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Maar over de middelen om die doelstellingen te bereiken blijft de nota bijzonder vaag. En wat nog erger is: ze ondergraaft haar eigen doelstelling ook met het voorstel de levensduur van enkele kerncentrales nog eens te verlengen. Een derde leven voor deze centrales zal als gevolg hebben dat mogelijke investeerders in alternatieven afhaken, en dat het onderzoek naar hernieuwbare energie en energiebesparing verder bemoeilijkt wordt.

Geen nood aan de noodclausule
De wet van 2003 op de kernuitstap bevat een noodclausule: als de bevoorradingszekerheid bedreigd wordt, kan de regering eventuele noodzakelijke maatregelen nemen. Maar dan moet de elektriciteitsvoorziening van het land zich wel in een penibele toestand bevinden. Dat is niet het geval. In tegendeel, gezien de gestarte of geplande elektriciteitproductie projecten, kunnen de eerste reeks kerncentrales in 2015 zonder problemen dicht. Maar dan moet de regering wel eindelijk het juiste stabiele investeringsklimaat scheppen om de investeringen te laten plaatsvinden. De wet op de kernuitstap respecteren, en tegelijk in het regeerakkoord inschrijven dat “enkele” centrales langer open zullen mogen blijven, is dus niet mogelijk. Het sluit tegelijk ook ieder parlementair debat uit over dergelijke cruciale beslissingen.

Niet terug naar de ondemocratische energiepolitiek van de vorige eeuw
Bovendien mag de regering niet in de val trappen om terug te keren naar de ondoorzichtige politiek van de jaren tachtig, met akkoorden achter gesloten deuren op maat van de grote producenten. Als er moet worden geïnvesteerd in de veiligheid van de kerncentrales, dan moet dat uiteraard gebeuren. Maar heel duidelijk binnen het kader van de geplande sluiting van de centrales. De exploitant mag er geen basis uit kunnen puren om later te kunnen claimen dat de centrales langer open moeten blijven, omwille van de gedane investeringen. Alle vergunningen voor investeringen in veiligheid en onderhoud moeten dan ook in absolute transparantie, met parlementaire controle, uitgereikt worden.

Monsterwinsten nu afromen
De milieubeweging is voorstander van het gebruiken van de monsterwinsten op de afgeschreven kerncentrales, zoals voorgesteld in de onderhandelingsnota. Maar opnieuw ontbreekt in de nota transparantie, duidelijkheid en timing. De middelen moeten vanaf nu naar de overheid gaan, de overheid moet ze besteden, en aan duidelijke oplossingen: energiebesparing, hernieuwbare energie, aanpassingen van het elektriciteitnet… Het akkoord dat de Nederlandse overheid sloot met de exploitant van de kerncentrale van Borssele, is wat dat betreft vooral een voorbeeld van hoe het niet moet. Daar blijven de middelen onder controle van de exploitant, die ze kan gebruiken om onduurzame projecten te financieren, zonder dat hij ergens voor aansprakelijk kan worden gesteld.

De milieubeweging roept de onderhandelende partijen op om de wet op de kernuitstap te respecteren, en werk te maken van een moedig en toekomstgericht energiebeleid. Voorliggende nota biedt daarvoor niet de voldoende basis.