christophe01 augustus 2007 – 16:53

“In Ecuador is 43 % van de bevolking indiaans. Een ongeveer even groot gedeelte is mesties (van gemengde etnische afkomst, nvdr). Een kleine groep is blank en een nog kleinere groep is zwart. In de jaren '80 was Ecuador één van de meest achtergestelde landen van Latijns-Amerika. Ook op vlak van progressieve politiek hinkte het land achterop. Het was één van de laatste landen waar de revolutie kon uitbreken, zei men toen. Dat is grondig veranderd in 1986 toen de nationale indiaanse beweging Conaie werd opgericht. De mobilisatie van de Indianen was een motor van verandering in Ecuador. Dat werd voor het eerst echt duidelijk in 1990 met de eerste grote indiaanse opstand of levantamiento, zoals zij het noemen. De Conaie was de drijvende kracht achter die opstand. Zij hebben een aantal dagen het land platgelegd. De directe aanleiding was een conflict over de verdeling van grond. Toen begon de rijke bovenlaag van het land te beseffen dat er voortaan rekening moest worden gehouden met die grote beweging. De Indianen waren wel de motor van die beweging, maar ook andere organisaties waren welkom. Dat is het unieke van Ecuador. Er is nooit sprake geweest van een zuiver ethnische mobilisatie. ”

“Ook in de jaren na 1990 bleef het onrustig. De voorbije tien jaar zijn er drie presidenten afgezet. Na de tweede grote opstand in 2001 kwam er gedurende 24 uur een triumviraat aan de macht. Eén van die drie was Gutierrez die later ook met de steun van de indiaanse beweging president werd. Maar Gutierrez is zijn beloftes helemaal niet nagekomen en werd in 2005 afgezet. De presidentsverkiezingen die daar op volgden werden gewonnen door de huidige president Correa. Die Correa is dus een beetje de vrucht van 20 jaar sociale strijd.”

Waarom is Ecuador zo arm?
“Ecuador heeft een zeer zwakke economie. De twee voornaamste bronnen van inkomsten zijn de petroleum en het geld dat de migranten opsturen naar hun familie die in Ecuador achterbleef. Een derde bron is de garnalenkweek. In de landbouwsector richt het land zich op een aantal exportproducten zoals bananen.”

Werken de Indianen vooral in de landbouwsector?
“Veel Indianen werken in de landbouw voor eigen onderhoud of de bevoorrading van kleine lokale marktjes. Daarnaast doen ze ook seizoenarbeid op ananas- en bananenplantages.”

Correa wordt vaak in één adem genoemd als zijn Venezolaanse collega Chavez. Is dat terecht?
“Hij wordt daarmee geïdentificeerd. Alles wat links en progressief is wordt tegenwoordig gelijkgesteld met Chavez. Chavez loopt zelf ook graag op kop van die beweging, maar dat betekent niet dat al die figuren inwisselbaar zijn. Ze zullen zeker wel goede contacten onderhouden.”

Correa is iets meer dan een half jaar president. Is er al iets te zien van de richting die hij uit wil gaan met het land?
“Er wordt momenteel een nieuwe grondwetgevende vergadering gevormd. Correa had geen politieke achterban en wil met een nieuwe lei beginnen. Hij probeert dus eerst politiek orde op zaken te stellen.”

Was dat nodig?
“De corruptie was een enorm probleem. De zitjes in het parlement en ook het gerechtshof worden ingenomen door opportunistische politici die in de eerste plaats aan hun eigen zakken denken. Pas als hij dat geregeld heeft, zullen we zien wat zijn sociaal-economische plannen zijn.”

De economische migranten zijn de tweede bron van inkomsten. Zijn er dan zoveel?
“Echt heel veel. Vooral in de periode vlak na de eeuwwisseling toen het politiek en economisch heel slecht ging, waren er drie vliegtuigen per dag die uit Ecuador vertrokken vol met jonge ondernemende mensen. Er zitten heel wat Ecuadoranen in New York, in het zuiden van de VS en in Londen. Er werken ook heel veel Ecuadoranen in de tomatenkweek in Spanje. Zij verlieten Ecuador omdat de economie er zo slecht aan toe was en er geen perspectief was.”

Als de familie van Angelica teruggestuurd wordt, wat wacht hen dan?
“Er zijn zoveel vluchtelingen die teruggestuurd worden. Ik weet niet hoe het concreet met de familie van Angelica zit, maar heel wat Ecuadoranen staken zich diep in de schulden om het land te verlaten. Als ze terug moeten keren, zitten ze nog dieper in de armoede omdat ze ook nog eens opkijken tegen die schuldenberg. Angelica kan naar school gaan, maar het niveau van het onderwijs is vaak bedenkelijk. Ecuador is echt een arm land. De afgelopen tien jaar zijn de mensen ook armer geworden. De kloof tussen rijk en arm werd groter door het neoliberalisme. De middenklasse krijgt het alsmaar moeilijker.”