Frank Jacobs06 november 2007 – 16:11

Sinds 2004 wordt de belasting op ploegenarbeid stapsgewijs verlaagd. Het begon met een vermindering van 1% op ploegenprestaties, vandaag gaat het over 10,7%. De maatregel was oorspronkelijk bedoeld voor de automobielsector maar werd snel veralgemeend tot de hele industrie. Zij moet helpen om de concurrentiepositie van de bedrijven in ons land te verstevigen, zo luidt het argument van de werkgevers. Op die manier zeggen ze de werkgelegenheid in ons land in stand te kunnen houden.

Sporen in de nacht
Op het eerste gezicht is er geen reden om te twijfelen aan zulke goede bedoelingen. Maar dat verandert snel als je hoort wat Herman Baele over het hele systeem vertelt. Hij is federaal secretaris van de Algemene Centrale – ABVV en houdt zich onder meer bezig met de chemische sector. Zijn analyse en zijn berekeningen tonen zwart op wit dat de belastingverlaging op ploegenarbeid bijzonder kwalijke gevolgen heeft. “Fientje Moerman is niet meer aan de macht, maar ze laat diepe sporen in de nacht” zo vat hij met een rijmpje de hele situatie samen. Hij doelt op de Vlaamse minister voor economie die kort geleden haar portefeuille moest afgeven omdat haar onbehoorlijk bestuur werd aangewreven. Tijdens haar ministerschap organiseerde zij Vlaamse tewerkstellingsconferenties die ze samen met de werkgevers als vehikel gebruikte om luid uit te roepen dat de bedrijven minder belast moeten worden. Een van de stokpaardjes daarbij was precies de lastenverlaging op ploegenarbeid. De gunst van 10,7% die nu geldt moet op 16% gebracht worden. Dat werd de boodschap die via haar Vlaamse kabinet handig werd uitgespreid zodat het voorstel nu ook op de tafel van de federale regeringsonderhandelaars ligt. De Algemene Centrale-ABVV en ook de bediendenvakbonden BBTK en LBC hebben nooit willen deelnemen aan die tewerkstellingsconferenties omdat ze heel snel in de mot hadden dat ze voor een kar gingen gespannen worden met een zeer verdachte lading.

Zo blijkt nu ook. De bevindingen van Herman Baele zijn verbijsterend. Zelfs de werkgeversorganisaties waren met verstomming geslagen toen het nieuws de pers haalde. Vooreerst, om te begrijpen hoe de vork precies in de steel zit moet er onderstreept worden dat de belastingkorting niet ten goede komt aan de werknemers die ploegenwerk doen. Het voordeel gaat integraal naar de werkgever, het wordt zodanig verrekend dat arbeiders er zelfs niets van zien op hun loonbriefje.

Creatieve trucjes
En dan nu de kern van de zaak: met dit kortingssysteem wordt ploegenarbeid voor de werkgever goedkoper dan dagarbeid. Niet overal, maar wel in die sectoren waar de premies voor ploegenarbeid laag liggen. Zodra die vergoedingen minder kosten dan het belastingvoordeel, is het bingo voor de werkgever. De plasticverwerkende bedrijven verkeren bijvoorbeeld in dat geval. Met de huidige korting van 10,7% wordt een ploegenarbeider al snel 2,5% goedkoper dan een dagarbeider. Als het voordeel opgetrokken wordt naar 16% kan een creatieve werkgever 5 tot 8% op de loonkosten besparen door mensen ’s nachts te doen werken. Als we zo voortgaan werken we morgen dus allemaal ’s nachts, vat Herman Baele samen.

Zo’n vaart zal het natuurlijk niet gaan. Maar toch is het systeem pervers. En dat komt omdat de voorwaarden voor de belastingvermindering zeer vaag gehouden zijn. We treden niet in detail, maar het komt erop neer dat het volstaat een werknemer één enkele nachtprestatie per maand te doen leveren om 10,7% belasting op zijn volledig maandloon in de kas van het bedrijf te houden. En morgen zou dat dus 16% kunnen worden.

Kun je het slechter bedenken, besluit Herman Baele: “Een belastingverlaging zet ertoe aan om mensen ’s ochtends vroeg, ’s avonds laat of ’s nachts te doen werken. Tegelijk ontloopt de overheid inkomsten die we best kunnen gebruiken, bijvoorbeeld om onze sociale zekerheid in stand te houden. Aangezien de spelregels veel creatieve trucjes mogelijk maken kan geen mens trouwens voorzien hoeveel dit de staatskas gaat kosten, maar het zal in ieder geval veel zijn. En als kers op de taart moeten de werkgevers niets doen in ruil voor dit cadeau. Er wordt hen niet gevraagd het voordeel te gebruiken om bijkomende tewerkstelling te creëren, of om de shiftarbeid te humaniseren, wat we als vakbond al lang vragen. De huidige regelgeving moet grondig aangepast worden, rekening houdend met de oorspronkelijke doelstelling van de maatregel.”

Herman Baele heeft alvast de kat de bel aangebonden. Het komt eropaan die bel nu luid genoeg te laten rinkelen.