Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

EU-Afrika in Lissabon / Westerse zakenwereld gelokt door groei in Afrika

EU-Afrika in Lissabon / Westerse zakenwereld gelokt door groei in Afrika

De Westerse zakenwereld heeft zijn zinnen op Afrika gezet. Dat viel tijdens het voorbije weekend te horen in Lissabon, tijdens de EU-Afrika-top. Think Tanks zien de economische groei in Afrika als een unieke opportunity en ze zoeken hoe ze de nieuwe markten kunnen aanboren.

Krantenverdelers.jpg

Krantenverdelers in Lissabon. "Groei moet jobs brengen, maar géén hamburgerjobs", vond een ambtenaar uit Swaziland.

In de conferentiehal van het Atlantisch Paviljoen schetst een regeringsfunctionaris uit Swaziland heel treffend de nieuwe internationale context: "in 2006 was er een China-Afrika-top in Beijing; nu hebben we de EU-Afrika-top van Lissabon; volgend jaar komt er een Japan-Afrika-top in Tokio". Bedoelt hij dat Afrika kan shoppen? Affirmatief, dat bedoelt hij.

De economische machten uit het Noorden houden best rekening met stevige concurrentie, nu ze de Golden Opportunity die Afrika heet, willen uitbuiten. Sommige opiniemakers, de Financial Times bij voorbeeld, schilderen China als de nieuwe kolonisator van Afrika af. Bij de toppolitici en de Think Tanks verschuift iets, toch in het discours. Nu heet het dat er géén nieuwe Scramble for Africa komt en dat iedereen in Afrika zaken mag doen, als het maar transparant gebeurt.

In het Atlantisch Paviljoen presenteert de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO - de studiedienst van de 30 rijkste Westerse landen) een studie van 660 pagina's, de African Economic Outlook. Al wat telt is Growth. En die lijkt tomeloos in Afrika, met - naar schatting - gemiddeld 5,7% groei per jaar van 2006 tot eind 2008.

De functionaris uit Swaziland stelt een vervelende vraag: is alle economische groei goed? "Wat met jobless growth? Wij willen groei die jobs creëert. En geen onbehoorlijke jobs. If your take-home pay doesn't take you home, you don't have a decent job. Als je te weinig verdient om van je werk weer thuis te geraken, heb je een onbehoorlijke job". Louis Kasekende, hoofdeconoom van de African Development Bank, houdt zijn antwoord simpel. "We hebben van China en India geleerd dat je duurzame groei nodig hebt gedurende zeker 6 tot 10 jaar. De groeivoet moet duurzaam zijn. Daarom kan je best niet op één enkele sector zoals grondstoffen steunen. Het gaat ook over het macro-economische kader en de instellingen. Hoe krijg je behoorlijke jobs? Door meer te investeren en een beter investeringsklimaat te scheppen. Daar moet de klemtoon liggen".

Investeren dus. In water bij voorbeeld. Want water wordt strategisch belangrijk. Dat benadrukt een ambtenaar van de Europese Commissie. Hij zegt dat gebrek aan stromend water bijzonder hinderlijk is voor de huisvrouwen in Afrika, en: zonder vooruitgang in de watervoorziening geen vooruitgang in de volksgezondheid, en dat is toch één van de Millenniumontwikkelingsdoelstellingen. In feite bedoelt deze ambtenaar dat hier kansen liggen voor multinationals.

Water is niet de enige groeisector, ook elektriciteit en telecommunicatie in Afrika, en heel de markt van de regeringscontracten beloven rendement. Het potentieel zou enorm zijn. Wereldwijd 2.000 miljard US$ aan mogelijke contracten, zegt Susan George van het Transnational Institute (Amsterdam). Zij spreekt in down town Lissabon een bijeenkomst van ontwikkelingsorganisaties toe.

Die hele sector van government procurement, dus alles wat de regeringen aan contracten zouden moeten uitbesteden, zal worden aangeboord via de akkoorden van de Wereldhandelsorganisatie (en de Economische Partnerschapsakkoorden van de Europese Unie).

Ook de natuurlijke rijkdommen worden als groeisector aangeduid. Vraag is dan hoe de landen de opbrengsten uit die natuurlijke rijkdommen het best kunnen beheren. De jaren '70 hebben namelijk getoond dat de Big Opportunity van stijgende grondstoffenkoersen niet automatisch wordt omgezet in duurzame groei. Dat zegt professor Paul Collier van de Oxford University. Hij heeft de kwestie bestudeerd in opdracht van de African Development Bank.

Veilingen, dat is de oplossing, zegt Collier. Hij zet stap voor stap zijn schema uiteen. Als je een selecte club van multinationals laat bieden voor een extractieve industrie, aldus Collier, een kopermijn bij voorbeeld of een oliebron, dan krijg je als land zicht op wat die mijn of bron waard is en komen er vervolgens hogere inkomsten. Veel Afrikaanse landen hebben de exploitatie van hun rijkdommen immers veel te goedkoop uitbesteed. Als Zambia voor de kopermijnen bij voorbeeld de normen van Chili zou hebben gebruikt, zou het $800 miljoen aan inkomsten voor de staatskas hebben verdiend in plaats van $36 miljoen over het voorbije jaar. Dankzij zulke veilingen, aldus Collier, kunnen grondstoffenrijke landen dus sparen. Hoe dat spaargeld dan moet worden aangewend, beantwoordt Collier niet. Hij laat wel blijken dat hij het geen goed idee vindt om - zoals Noorwegen doet - het spaargeld in een Future Generations Fund te stoppen.