KoenCalliauw10 maart 2008 – 22:28

Twee weken geleden werd “AiA” (Antwerpen in Actie) voorgesteld. Burgemeester Janssens (sp.a-spirit) vond dit front van wijkcomités, actiegroepen, armenorganisaties en intellectuelen van “St(r)aten Generaal” maar verdacht. In de media had hij het over “geheimzinnigheid”. De klassieke criminalisering was ingezet. Wat te denken van een Stadsbestuur dat zopas met drogredenen een waardevolle en dure studie over prostitutie tracht te laten verdwijnen? Monica De Coninck, Schepen van Sociale Zaken en voorzitter van het OCMW begreep blijkbaar dat er iets moest gebeuren om “de schone schijn” te redden. Maandag ( 10/03/04) werd op het Stadhuis in allerijl een ontmoeting met de media georganiseerd, waar ook Indymedia bij was. Afwezig was Marion Van San. In de vooravond na de persconferentie kwam Van San scherp uit de hoek op de plaatselijke ATV. Bleek dat ze niet eens was uitgenodigd op die persconferentie. Vanuit de Stad tracht men de mensen wijs te maken dat dit onbeschoft gedrag veroorzaakt werd door een “technische kwestie”. De Stad doet er alles aan om het rapport van de criminologe/sociologe te verduisteren, liefst met de wetenschapster er bij. Deze affaire is de zoveelste in een rij die niet toevallig is. Het Antwerpse Stadsbestuur en vooral Burgemeester Janssens zijn de pedalen kwijt en grijpen naar grove intimidatie.

De “Rafelrand”

Haar recente opdracht voor Antwerpen heeft de onthullende titel: “Schone schijn bedriegt. Over opbloeiende prostitutie in de rafelrand”. Burgemeester Patrick Janssens (sp.a) en C° zijn er niet goed van. Ze borgen “Het geheim van Van San…” veilig op met de bedoeling er geen woord uit te lossen. Dat is een gewoonte om het volk rustig te houden. Janssens beschouwd niet alleen de Gemeenteraad als ballast. (http://www.indymedia.be/nl/node/26049 ) Hij verbergt ook informatie die niet in zijn hoera straatje past. OCMW voorzitter Monica De Coninck doet daar aan mee. Zoals een studie van criminologen van de Gentse Universiteit over de veiligheid in de stad, waaraan ik als bewoner meewerkte, verdween. Uit dat onderzoek blijkt dat niet het De Conincplein en deze multiculturele buurt, super onveilig is zoals de media er professioneel valse informatie over verspreidden. Maar wel de énorme, eigenlijk illegale parking op de Gedempte Zuiderdokken aan het “bruisende” en élitaire Zuid, waar ik woon. De wijk van de coke, xtc, luxe hoertjes, Armani pakken en geen kleine, maar grote criminelen… Een peperdure wijk waar zopas het jaarlijkse “galabal” van de Antwerpse politie doorging in Café Local. Met als uitgenodigde “gast” … Bart Debie. “AiA” (Antwerpen in Actie) tracht vooral de golven van desinformatie, regelrechte leugens en minachting voor de burgers te counteren. (http://www.indymedia.be/nl/node/26126) .

Vlaams Belang gemeenteraadslid en correctioneel veroordeelde ex politiecommissaris Bart Debie plus zijn beschermer en hoofdcommissaris Serge Muyters, joegen in opdracht van “de politiek” met graagte op prostituees in, ondermeer in het Schipperskwartier. Er resten nu nog slechts drie dure “gedoogstraten”. Waar liepen al die vrouwen en hun klanten heen? Goede vraag. “Rafelrand…” zegt Van San. Neen, probleem opgelost zei het stadsbestuur. Wat niet weet, niet deert. Nu nog het Zeemanshuis in het Schipperskwartier slopen en de betonmaffia kan aan de slag.

“Deze meisjes”

Nog een “opgelost probleem” was de straatprostitutie aan het Atheneum, in de buurt van het De Coninckplein. Razzia na razzia. Arrestaties van klanten, gewapende intimidatie door de politie, het inschakelen van de gezagsgetrouwe media, straatverbod, Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS), Buurt Informatie Netwerken (BIN) en verklikkers organisaties zoals het rechtse “buurtcomité” De Bilzen moeste de illusie wekken dat hier hard en met succes werd opgetreden. Een programmapunt temeer van het VB, dat Janssens tot de zijne maakte. En wat blijkt?

Rond de Atheneumbuurt werken volgens politiebronnen nog steeds tachtig (80!) meestal drugverslaafde meisjes. De media: “Daarnaast zijn ze meestal dakloos, ambtelijk geschrapt, zagen ze de gevangenis al enkele keren van binnen en hebben ze psychiatrische problemen. Niet alleen de politie, maar ook de hulpverlening heeft amper vat op deze meisjes. Daar worden ze binnen de sociale sector als “zorgvermijdend” bestempeld…” Klopt als een bus. ( http://www.indymedia.be/nl/node/25107 ).

Uit het weinige dat voor de persconferentie in het Stadhuis doorging, van de studie van Van San uitlekte,blijkt dan ook dat deze kansarme groep niet bereikt wordt. Niet bereikt wordt door het OCMW, stedelijke diensten, openbare ziekenhuizen die hen de toegang weigeren, waardoor doden vallen.”De sector” van de zogenaamde professionele hulpverlening die grof tekort schiet maar wel subsidies binnenrijft. Tenminste, wat er overblijft van het Vlaams geld van het grootstedenbeleid, dat grotendeels naar repressie, politie gaat. En niet naar kansarme buurten en mensen. Prostitutie is altijd verbonden geweest met armoede. Prostitutie is in België legaal, maar wordt gecriminaliseerd.

Zoals op vele plaatsen in het land, heeft Antwerpen vrijwilligersorganisaties die doen wat de overheid niet kan en wil doen. “Deze meisjes” en vele andere gemarginaliseerde mensen reeds jaren ontmoeten, helpen, vasthouden. Dergelijke grassroots organisaties en hun vrijwilligers worden door de stedelijke overheid gewantrouwd en samen met de mensen die ze als ervaringsdeskundigen helpen, gediscrimineerd. (http://www.basta-online.be ) Deze grassroots bewegingen hebben meer straatervaring en deontologie in huis dan de officiële diensten. Zo weigeren ze elke informatie aan de recherche, de inlichtingendiensten, de politie. Een absolute voorwaarde om het vertrouwen te hebben van “de meisjes”, druggebruikers, illegalen, (ex)gevangenen.

Volgens Van San zijn er in de Schelde stad 919 vrouwelijke en 797 mannelijke prostituees. In werkelijkheid zijn het er veel meer, zoals de huisvrouwen die occasioneel werken. Zoals schooljongens. Deze sekswerkers zijn ten gevolge het gevoerde beleid grotendeels in de rafelige rand verdwenen en gebruiken internet en telefoon, werken in gruwelijke omstandigheden in auto’s en portieken. Van San op ATV: “Ik hou mijn hart vast over wat er gebeurt. Vele prostituees werden geconfronteerd met geweld en zelfs moord in hun omgeving. Prostituees verdwijnen spoorloos. In de gedoogzone van het Schipperskwartier lijkt alles clean en ok, maar er worden wekelijks horden Roemeense, Bulgaarse, Poolse, Russische, Hongaarse vrouwen voor een korte periode afgezet die duidelijk slachtoffers van mensenhandel zijn”.Die vervolgens “afgeleverd” worden in een andere Europese stad.

De moderne prostitutiestaat Villa Tinto, met haar elektronische beveiliging, aan de gedoogstraat Verversrui heeft een eigen politiekantoor. Wat doen die agenten daar in een omgeving die bulkt van door mensenhandelaars als vee afgeleverde vrouwen? Kaart spelen? Villa Tinto werd door het Stadsbestuur als triomf opgevoerd. Elke controle is er zoek. “Het geheim van Van San…” kan niet meer verborgen gehouden worden. Het is duidelijk dat het zogenaamde Antwerpse prostitutiebeleid een ramp is. Voorspeld door de grassroots bewegingen, jaren geleden.

Koningin op de thee

Een organisatie die schaamteloos met de staatsveiligheid, de dienst vreemdelingenzaken, de recherche en het parket samenwerkt is het Payoke van Patsy Sörensen. Vrouwen hebben angst voor Payoke en mijden het. Ook “Gh@pro” (Gezondheidshuis voor Antwerpse Prostitutie) aan de Verversrui wil niets met Sörensen te maken hebben en vermeldt deze een honderd meter verder gelegen club niet eens op haar website. “Gh@pro” werkt ondermeer met illegale vrouwen en beschermt hun identiteit correct. Payoke raakt verder geïsoleerd en gewantrouwd. Sörensen is bekwaam in het slaan van hysterische hulpkreten en verspreiden van onzin, zoals de zogenaamde bedreiging door de maffia eertijds. Ze bouwde op deze mythe een lucratieve politieke carriére. Ze was Europees parlementslid voor Agalev en Schepen in Antwerpen.

Reeds jaren geleden verliet ik de beheerraad van Payoke om principiële redenen, net als de toenmalige coördinatrice Veronique Grossi en andere universitaire medewerkers. Er ontstond een alternatieve vzw, “De Ketelpatrouille”, die wél het vertrouwen van de vrouwen en hun omgeving heeft. Die een grassroots beweging is met ervaringsdeskundigen. Sörensen heeft nog steeds trouwe volgelingen in het Koninklijk Paleis, sinds Boudewijn haar met een bezoek vereerde. Ze is wel grondig “verbrand” in het milieu en blijkbaar heeft nu ook het stadsbestuur er de buik van vol. Ze zou met haar KMO het pand dat eigendom van de stad is, moeten verlaten. Die wil het restaureren. Dus begint Sörenssen te krijsen en dat wordt tot op “het Paleis” gehoord. Koningin Paola kwam op de thee in het pand waar men zich nu zogenaamd op “mensenhandel” richt. Ze misbruikte de invloed van het Paleis en Koningin Paola nogmaals als drukkingsmiddel.

Open die boeken. Nu!

“Het geheim van Van San…” Deze criminologe/sociologe haat het “politieke correcte denken”. Heilige huisjes worden gesloopt. Ze gaat wetenschappelijk tewerk. Dat was bvb. niet naar de zin van de toenmalige topadviseur inzake veiligheid van Guy Verhofstadt, professor Brice De Ruyver, die haar werk ondermijnde.

Van San in een interview met Hugo Camps in Elsevier (2002). Over haar proefschrift inzake criminaliteit bij Antilliaanse jongeren tussen 14 en 17 jaar:” De resultaten van het onderzoek zijn nooit opgepakt. Mijn publicatie werd gezien als een onwelkome boodschap. Wetenschappers maken zich nog weinig illusies over de doorstroming van hun denkwerk naar de beleidscentra. Wij zijn al blij als de media enige aandacht willen besteden aan de maatschappelijke relevantie van een onderzoek”.

“Schone schijn bedriegt…” Zowel het gelauwerde Payoke als de politie- en overheidsdiensten bouwden naarstig aan de schone schijn, het bedrog, de volksverlakkerij. “De Ketelpatrouille”, het “Daklozen Aktie Komitee” (DAK) en anderen brachten tientallen vrouwen bij elkaar in democratische vergaderingen. Vrijwilligers waren dag en nacht op pad en zijn dat nog steeds. “De Ketelpatrouille” verzorgde drie jaar het straathoekwerk voor ‘Gh@pro” en bracht de vrouwen naar het dokterskabinet. Websites ontstonden. Ze praatten met de media, kwamen op TV, stelden vragen in verkozen Raden, betoogden op straat. Ze schreven hun ervaringen en oplossingen neer en overhandigden ze aan de media, de politici. Ze trachtten de schone schijn te doorbreken. Jarenlang. Samen met de vrouwen en hun omgeving. Ze kregen brutaal de deur dichtgesmeten op het “Schoon verdiep”. Ze ontwapenden niet en werken verder, met steeds meer gezag en invloed. Aan de vriendelijke Koningin Paola hebben ze geen behoefte. Ze eisen wél volledige inzage in “Het geheim van Van San !”. In deze stad wordt al te veel onder tafel geritseld. Open die boeken. Nu!

“Schone schijn bedriegt. Over opbloeiende prostitutie in de rafelrand”. De titel zegt alles. De media kregen op de persconferentie in het Stadhuis een papieren samenvatting en veel verhaaltjes te horen over “het niet te grabbel gooien van de identiteit van de geïnterviewden”. Er zijn massa’s sociologische onderzoeken volledig gepubliceerd, zonder privacy te schenden. Er is iets anders aan de hand. Het Antwerpse prostitutie beleid is een gigantische flop. Dat werd jaren geleden voorspeld door grassroots bewegingen die nog steeds actief zijn. Ze verenigden zich in “Basta!” en vervolgens met anderen in een nog bredere front, “AiA”.

Burgerjournalisten contra beroeps

Voor Indymedia waren op die persconferentie de fotograaf John Moussiaux, ikzelf en Frank Cool aanwezig. Burgerjournalisten dus. Frank en ik zijn als ervaringsdeskundigen specialisten inzake prostitutie. Een voor Indymedia typische combinatie tussen engagement en journalistiek. Er bestaat een duidelijke beïnvloeding tussen burgerjournalistiek en “beroepsjournalisten”. Zelf was ik lange tijd beroepsjournalist, wat dat ook mag inhouden. Op de persconferentie met ondermeer Monica De Coninck, professor Van Damme (UA) en Ann Vercauteren van “Gh@pro” zat ook de beroepsjournalist Kris Goosenaerts van Het Nieuwsblad en de kwaliteitskrant De Standaard mee aan tafel. Toen ik als journalist van Indymedia vragen stelde, werd het Goosenaerts teveel. Woedend sloeg hij op tafel, roepend dat “hij er genoeg van had”! Waar had hij genoeg van? Van burgerjournalisten die hém, de échte, het gras voor de voeten wegmaaiden. Van burgerjournalisten zonder “echte” perskaart, die zo maar het Stadhuis binnendrongen en lastige vragen stelden. Met hem aan tafel zaten. Alle andere échte, van TV en kranten, zwegen zedig. Goosenaerts kreeg van ons de reactie die paste.

Ondertussen had deze “beroepsjournalist” die én op de persconferentie én in zijn krant de deontologie aan zijn laars lapt, het normale verloop grondig verstoord. Ondertussen toonde deze Goosenaerts zijn ware rol: die van gezagsgetrouwe vloermat van het beleid, die het zelfs niet kan laten op een persconferentie dat beleid ter hulp te snellen met een agressieve aanval tegen critici. Net of Monica De Coninck zichzelf niet kan verdedigen. Hij speelt hier de rol van censor in dienst van het Stedelijk beleid. Hij maakte op een karikaturale manier duidelijk hoe de media ingeschakeld worden in het PR-verhaal van de Stad.

Volgens Monica De Coninck en “Gh@pro” staat er in “Het geheim van Van San…” niets schokkends. Waarom het dan geheim trachten te houden, zoals ook andere studies? Waarom onder druk slechts een samenvatting vrijgeven? Ik stelde de vraag of de grassroots organisaties, zoals “De Ketelpatrouille”, die een grote ervaring en kennis opbouwden, in het studie betrokken waren geweest. Antwoord: neen, geen tijd…Deze organisaties schreven jaren geleden met de hulp van universitairen ,analyses die naast die van Van San kunnen gelegd worden. Die naast de studie van Van San moeten gelegd worden. Men zal zien dat “Schone schijn bedriegt…” reeds toen het moto was van deze oppositie. Dat het om gedétailleerde studies gaat, die door de stedelijke overheid verdonkermaand zijn. Studies die gebaseerd zijn op vele uitgebreide bijeenkomsten mét de prostituees. Die het werk zijn van vrijwilligers die door het beleid geminacht worden om hun onafhankelijkheid. Vergelijkbaar met de onbeschofte demagogie die de critici op de geplande krankzinnige brug over de Schelde en de Oosterweelverbinding, ten deel valt. (http://ademloos.be/ )

Doodvonnis

Niets schokkends dus? Het is maar wat je schokkend noemt. Zelfs de vrijgegeven gekuiste samenvatting van de studie van Van San bevat aan het slot ronduit vernietigende kritiek op het Stadsbestuur, op de drie laatste Burgemeesters: Bob Cools, Leona Detiége en Patrick Janssens (allen sp.a). Volgende letterlijke citaten spreken voor zich.

Het beleid in Antwerpen is vooral gericht op uitsluiting van vrouwen die als straatprostituee werken.
Door het gevoerde beleid van de laatste jaren zijn vrouwen steeds meer verdreven naar de rafelrand van de samenleving.
Een belangrijke fout die ze (het beleid) immers hebben gemaakt is dat ze aan het sluiten van de prostitutiezone niet het besluit hebben gekoppeld om een alternatief te bieden voor de vrouwen.
In Antwerpen hebben beleidsmakers zich de laatste jaren, in het bijzonder wat de verslaafde straatprostituees betreft, vooral bekommerd om de schone schijn en weinig of helemaal niet om die medeburgers die thans in de rafelrand leven, en waarvan het maar zeer de vraag is of ze daar, mede gezien het huidige beleid, ooit uit zullen geraken.

Dit is meer dan schokkend. Dit is het doodvonnis van het zogenaamde stedelijk prostitutiebeleid. Dit is eveneens het doodvonnis van zwaar verslaafde vrouwen én mannen, zieken, die het beleid in de goot laat liggen. Dit is wat de Stad wil lossen in een samenvatting die ondanks alle geheimzinnigheid doet vermoeden wat er verder wérkelijk in het rapport van Van San staat. Een rapport dat stilaan “gelekt” wordt, zoals in Het Laatste Nieuws. We doen een gok. De door de politie gevoerde agressieve jacht op prostituees en hun klanten, heeft als resultaat dat de hulpverleners van “Gh@pro” en “De Ketelpatrouille” hen uit het zicht verliezen. Wat nefast is voor de volksgezondheid, de veiligheid van de vrouwen en hun recht op een menswaardig leven, op hun mensenrechten die het Antwerps Stadsbestuur met de voeten treedt.

Op ATV zei Van San dat de Stad en het OCMW niets,maar dan ook niets doen voor de prostituees zelf. Inderdaad, het zijn kleine vrijwilligersorganisaties die hun vertrouwen hebben en hen zo goed mogelijk opvangen. De “bottom line” van mijn onderzoek is,zegt Van San, dat het zogenaamd opkuisen van de Atheneumbuurt en het Schipperskwartier de problemen slechts vergroot heeft. Ze pleit voor een gecontroleerde tippelzone, ook een voorstel van de basisgroepen, jaren geleden. Dit “centrum linkse” Stadsbestuur voert een rechtse politiek. Het blijft zich tegen een realistisch prostitutiebeleid verzetten in haar obsessie om alles wat niet in hààr plaatje van conservatieve, rechtse normen en waarden past, uit te sluiten, als “overlast” te beboeten. Prostitutie is echter een ware industrie waar miljoenen euro’s rond gaan. Waar massa’s mannen gebruik van maken. Waar de Stad Antwerpen een van de grootste pooiers is, door het heffen van belastingen op ramen en het achtervolgen van vrouwen met de eis gefingeerde achterstallige belastingen op te hoesten.

“Het geheim van Van San…” is voor hen die dag en nacht in het prostitutiemilieu werken en het kennen als hun broekzak, helemaal geen geheim. Grassroots organisaties klagen al jaren het beleid aan. Een Stedelijk beleid dat de armen, waarbij de meeste prostituees, verdrijft om de vrijgekomen buurten in handen te geven van projectontwikkelaars, van de betonmaffia. Wat doden en gemarginaliseerden meer mag dan geen probleem zijn in deze “bruisende” Stad. In deze Stad die niet van iedereen is, maar van hen die het kunnen betalen. De rest mag oprotten naar de “rafelrand”.