Het heeft wat moeite gekost, maar eindelijk ben ik dan toch weggeraakt uit Bamako. De ontmoetingen en de extra lectuur die me daardoor bezorgd werden en dan nog onvoorzien omstandigheden à l’Africaine hebben me meer dan drie volle weken in de hoofdstad doen verblijven. Maar soit, het waren leerrijke ontmoetingen, interessante lectuur en op die manier vertrek ik met meer bagage naar het terrein. Eerst de theorie, dan de praktijk, dat was mijn filosofie. En hup, de dag dat de « lente » begon, trok ik er dan toch op uit. Genoeg in stedelijk milieu verbleven, tijd voor de brousse, het echte werk zeg maar.

Als het hier op het middaguur temperaturen van 40° C bereikt, zoek je best een plekje zo diep mogelijk weggestoken in de schaduw met een grote frisse fles water erbij. Zo geraakte ik beneden in de schaduw verzeild bij Diarraké en Papou, de chauffeur van de auberge en de buurman die net hun maaltijd aan het nemen waren. In de koer van de auberge waar ik verbleef stond al weken een moto onaangeroerd met een platte band een ammortisseur die overduidelijk stuk was. Wat ze voor die moto moesten hebben vroeg ik voor de lol, en wat er allemaal aan te repareren viel. De “piston”, de ammortisseur en de band. Voor nog geen 50€ zou hij gerepareerd raken. Of ze hem niet wilden verkopen. 75 €. Dus voor 125 € zou ik een moto hebben die in orde was. Naast slapen zijn dergelijke discussies hier bijzonder populair op het heetst van de dag. Niet te serieus, want de hersens hebben moeite, eerder grappend want dat doet wat frisse wind door je oververhittend hoofd jagen, en je zit terwijl je praat, rechtstaan op zich is al vermoeiend.

Nu ja, wat ga ik doen met een moto in Mali als ik zelf binnen een dikke maand terug naar België kom. Wat later komt Modibo zich bij ons in de schaduw zetten. Hij en zijn franse vrouw Françoise zijn de eigenaars van de auberge. We grappen wat verder over de moto waarvan hij de eigenaar is. Ik ga even snel onder de douche staan om wat af te koelen en zet me even later nog druipend terug bij Modibo en Diarraké (jezelf afdrogen is geheel overbodig). Papou is ondertussen vertrokken. “Il paraît que t’es intéressé par la moto ?” zegt Modibo als ik me neerzet. Wel om te gebruiken, zeg ik, niet om te kopen. “Mais tu peux louer ça si tu veux, je peux faire réparer.” Een punt is dat ik voor mijn terreinonderzoek een fundamenteel probleem heb: transport. Van A naar B is niet persé een probleem in de brousse, als je maar genoeg tijd hebt. Als je daarentegen in zowat elke school onderweg een halte wil maken om informatie in te winnen, is het een onwaarschijnlijk tijdrovende bezigheid. Je weet nooit wanneer het volgende transport zal voorbij rijden. Soms kan je een uur wachten, soms vier, soms tot de volgende dag. Niet erg praktisch voor de realistie van mijn plannen. Het idee over die moto te beschikken was dus eigenlijk nog niet zo gek. We gooien het op een akkoord. We zijn ondertussen bijna dinsdagavond, donderdag heb ik een afspraak ik Kita, op 200km van Bamako, gloednieuwe asfalt. Woensdagnamiddag is de moto gerepareerd, zo wordt me beloofd. Perfect plan.

Woensdagnamiddag hangt Modibo de hele tijd in de auberge rond, druk bellend. Elke keer wordt het wat later dat de moto zal aankomen. Uiteindelijk rond zeven uur, als het donker wordt brengt hij het nieuws dat de moto helemaal gereviseerd is, maar dat de mecanicien ‘s ochtends in het zonlicht alles nog eens extra wil nakijken. Om tien uur donderdag zou ik de moto hebben wat me nog altijd ruimschoots de tijd geeft om in Kita te geraken. Donderdagochtend overslaap ik me onwaarschijnlijk genoeg in een broeihete kamer tot elf uur. Ik vind Modibo beneden in de auberge en hij zegt dat ze nog een en ander extra moesten repareren, dat het dus niet de moeite was om me wakker te maken. Het wordt later en later en later, tot om vier uur de moto eindelijk “klaar” is. Het iss te laat om te vertrekken wat mij betreft. In het donker rijden vermijd ik liever. Ooit ‘s nachts eens een hyena tegengekomen in deze streek, en dat zijn noch lieve noch mooie beesten. Bovendien geeft het me nog even de tijd om een testrit te maken. Het zijn toch enkele honderden kilometers die ik moet afleggen, waarvan een groot stuk over pistes, dus ik ben kritisch en sta erop dat er nog wat aanpassingen gebeuren. De wielen uitbalanceren, claxon repareren, iets van niets voor een mecanicien hier. Dat kan zonder problemen de volgende ochtend gebeuren, en dan kan ik nog voor de hitte vertrekken. Om elf uur de volgende ochtend ga ik dan toch nog maar eens kijken bij de mechanicien waar ik Modibo vind bij een moto zonder wielen, ammortisseurs of lichten. Behalve de motor, helemaal uit mekaar dus. We hebben dan maar en passant de roulementen laten vervangen, een nieuwe vooras gestoken, de lichten beter afgesteld en ineens allemaal nieuwe ammortisseurs gestoken, vertelt Modibo. De reparatie heeft hem aardig meer geld gekost dan oorspronkelijk voorzien, mijn vertrek is ondertussen al met meer dan 24 u uitgesteld. We zwijgen, kijken naar de moto zonder wielen, kijken naar mekaar en schieten in de lach. Om twaalf uur vrijdag rijd ik eindelijk de Point Roi Fahd over, op weg naar Kita. Veel later dan gepland, maar ik ben blij dat ik eindelijk die hoofdstad uit ben. Bovendien met een moto die op het zadel na helemaal gereviseerd is, met allemaal nieuwe stukken. Toch niet geheel overbodig te weten dat je tenminste op machine stapt die in orde is.

Kita – 21 maart 2008