Een spoorwegman20 mei 2008 – 14:56

Vanaf het ogenblik dat de NMBS de ambitieuze opdracht kreeg haar aandeel in de mobiliteit ernstig op te krikken, startte de bedrijfsleiding de afbouw van dit personeelsbestand. Het gevolg was een productiviteitstijging van 30 % in enkele jaren. Het personeel presteerde dus meer met minder mensen, zonder substantiële vergoeding.

Maar binnen 5 jaar gaan nog eens ongeveer 35% van de treinbegeleiders en -bestuurders op pensioen. In de Gentse regio zijn er 20% treinbestuurders te weinig om de diensten normaal te kunnen verzekeren. Verlof wordt bijna altijd pertinent geweigerd. Tijdens sommige feestdagen en in de zomer, moet men verlof bijna een jaar op voorhand aanvragen.

Enkele weken geleden was er een aanwervingcampagne voor treinbegeleiders in Antwerpen. Van de 200 kandidaten die kwamen opdagen, hadden slechts 16 personen interesse. Die moeten dan nog slagen voor de opleiding, die 6 maand duurt.

In plaats van deze jobs aantrekkelijker te maken, om zo het tekort op te vangen, werd het personeel geamuseerd met opeenvolgende herstructureringen en warrige bedrijfstructuren. De Europese richtlijnen werden hierbij als schaamlapje gehanteerd. De NMBS is nu opgedeeld in 3 bedrijven: NMBS holding, NMBS Spoorwegonderneming en Infrabel (netwerkbeheerder).

Resultaat: 3 maal meer bazen en minder volk op de werkvloer.

Loonopslag niet in verhouding

Een recent voorbeeld is de loonsverhoging van ongeveer 30.000euro (bruto per jaar) voor Marc Descheemaecker (baas NMBS spoorwegonderneming). Om zijn loonachterstand ten opzichte van de andere twee CEO's te nivelleren. Gelukkig heeft Inge Vervotte deze beslissing van de raad van bestuur tijdelijk bevroren.

Niet uit sympathie voor het personeel, maar omdat er een vergadering over de lonen van de ceo's gepland was op 22 mei. Vervotte noemde de beslissing over de loonsverhoging van Descheemaecker, "niet collegiaal" en "weinig respectvol voor andere voorzitters van de raden van bestuur" én voor zichzelf.

Dit lekte uit via de pers, terwijl de mensen die in ploegen werken een loonsverhoging werd voorgesteld van ongeveer 3 x 300 euro (bruto per jaar, 3 jaar achter elkaar). Netto komt dit op nog geen 14 euro per maand. Met de huidige inflatie zou dergelijk loonopslag binnen het jaar al achterhaald zijn.

Als bijkomende voorwaarde zou het personeel 38 uren per week moeten werken . In werkelijkheid wordt er al 38 uren per week gewerkt, op papier 36 uren per week. Daarvoor zijn enkele compensatiedagen voorzien. De directie wil de uren op papier officieel optrekken, waardoor de compensatiedagen verloren worden.

Resultaat: minder verlof en meer werken.

Vakbonden kop van jut

Natuurlijk zouden de vakbonden er alles aan moeten doen om de publieke opinie achter zich te scharen. Nu komt de NMBS enkel in het nieuws als er problemen zijn. De reizigers zijn de dupe van spoorstakingen. Het land staat in rep en roer want openbaar vervoer, dat is toch een maatschappelijk recht? Daar betaalt toch iedereen belastingen voor?

In de praktijk blijkt een het orkestreren van dergelijke staking niet zo eenvoudig. Een betaalstaking zou de NMBS niet genoeg treffen, terwijl een minimumdienstverlening onverantwoord is. De veiligheid van de reizigers zou eenvoudigweg niet gegarandeerd kunnen worden. Overvolle perrons en iedereen wil op die enkele trein zitten die wel rijdt. Heizeldrama scenario's?

Wat eventueel wel te overwegen valt is een boycot van de goederentreinen. Daar haalt de NMBS zijn grote winst uit en het zou niet lang duren vooraleer multinationals moord en brand schreeuwen. De band stilleggen heeft desastreuze gevolgen. Maar volgens de vakbonden druist zo'n gedeeltelijke staking in tegen de principes van de solidariteit. Terwijl de reizigers wel sympathie zouden kunnen tonen voor een dergelijke staking en de publieke opinie in het voordeel van de vakbonden zou kunnen spelen.