Kifkif? is dat geen (ondertussen gesloten)vituele forum? Het artikel van de AEL-generatie kon voor hun niet op een slechter moment komen. De subsidie-trekkers zouden beter hand in eigen boezem steken en zich afvragen waarom ze niet bij hebben gedragen tot het decriminaliseren van de AEL in plkaats van de schuld op hen te schuiven. Op dat punt staan ze dus op dezelfde lijn als Jannsens, Dewinter en de hele politieke establishment. Er is een gezegde dat in elk land, in elke cultuur onder verschillende vormen voorkomt en in het nederlands is dat: "Wiens brood men eet, diens woord men spreekt..." So true, so true....

Kif Kif moet zelf eens in eigen boezem kijken voor ze anderen met de vinger wijst. Als er een organisatie is die onder het mom van multiculturele voortdurend de media opvrijd zijn zij het wel. En ze worden nog doodgeknuffeld ook door die media. Met elke scheet proberen ze de media te halen als het "multicultiplatform" zoals Mohamed aanhaalde een virtueel platform (want een beweging kan je het niet nomen) Wie ze vertegenwoordigen weet ik niet. Ik en velen voelen ons zeker niet door hen vertegenwoordigd. Met hun paternalistisch intellectualistisch toontje zullen ze de Marokkaantjes er eens fijntjes op wijzen "eigen schuld dikke bult".

Over het structurele nog maar gezwegen. Heeft Kifkif ooit iets structureels gerealiseerd? Behalve overal de subsidiepotten wegsnoepen van de echte zelforganisaties.

Voor de volledigheid, het ganse artikel, zodat de lezers zich een goed beeld kunnen vormen.

Vandaag volgt waarschijnlijk de uitspraak in de spraakmakende rechtsgang tegen de leiders van de Arabisch-Europese Liga (AEL). Laat ons hopen dat ze zullen worden vrijgesproken. Het proces is niet minder dan een aanfluiting van de democratische rechtsstaat en zou een gevaarlijk precedent voor de algehele interculturele emancipatiebeweging kunnen vormen. De verontwaardiging over dit juridische circus mag evenwel een eerlijke en nuchtere analyse van de waarde van de AEL binnen het 'allochtone' emancipatieverhaal niet in de weg staan.

De AEL en haar voorman Dyab Abou Jahjah hebben ontegensprekelijk een sterk mobiliserende en kanaliserende rol vervuld voor een aanzienlijke groep allochtone jongeren. Alhoewel de organisatie deel uitmaakte van een breder netwerk van organisaties en individuen met gelijkaardige doelstellingen, is ze er als geen ander in geslaagd om een emancipatorisch gedachtegoed en burgeractivisme bij een groep voordien onmondige jongeren op te wekken. Samen met dat breder netwerk heeft de AEL definitief komaf gemaakt met de passieve terugkeergedachte die bij de eerste generatie nog aanwezig was. Onder het motto 'we zijn hier en blijven hier' heeft de Liga deze jongeren maatschappelijk en politiek bewust gemaakt, waardoor ze zijn gaan opkomen voor hun legitieme erkenning en democratische basisrechten. Ook bij jongeren die het niet met de AEL eens waren, zorgde het bestaan ervan voor een katalyserend effect. De periode tussen ruwweg 2003 en 2006 was er een van tot dan toe ongeziene maatschappelijke mobilisatie van allochtone jongeren. Het establishment en de ruimere samenleving werden in deze periode op een niet mis te verstane manier met hun neus op een aantal binnenlandse en wereldwijde wantoestanden gedrukt.

Aan die dynamiek kwam door een samenspel van verschillende factoren een einde. Vandaag stelt de AEL als organisatie nog nauwelijks iets voor, tenzij als merknaam. En een hele groep jongeren blijft verweesd en gedesillusioneerd achter.

Ideologisch gezien was de AEL van in het begin een vrij heterogeen mengsel van Arabisch nationalisme, antiracisme en antikolonialisme, overgoten met een moslimdemocratisch sausje. Dat amalgaam zorgde ervoor dat de AEL kon hameren op uiteenlopende onderwerpen die evenveel groepen jongeren van de tweede generatie aanspraken, maar bevatte ook een aantal contradicties die de organisatie al snel parten speelden en voor sterke interne spanningen zorgde.

Maar er is meer. Ontstaan in een sterk vijandige omgeving nam de AEL een aantal van de overheersende premissen over. Opvallend daarbij is dat ze de jongeren wou emanciperen binnen een erg statisch en exclusief cultuurbegrip. In het denken van de AEL stond de verdediging van een ondeelbare identiteit centraal. Daarnaast opteerde de Liga in een al sterk gepolariseerde samenleving voor een nadrukkelijke confrontatiepolitiek (Wij versus Zij) met sektarische reflexen. Men was voor de AEL of ertegen; een tussenweg bestond er volgens hen niet. Een gebrekkig vermogen om compromissen te sluiten of samen te werken met andere organisaties vloeide hieruit voort. Zo bevond de AEL zich al snel in een geïsoleerde positie, wat hen later, toen het establishment de jacht op hen opende, zuur opbrak.

De AEL sloot ook een duivelspact met de media. In feite hebben de media de AEL gemaakt én gekraakt. Van bij het prille begin zocht de AEL (en haar voorganger Al-Rabita) bewust de controverse met de media op. De media pikten maar al te graag op de aangeboden sensatie in. De (internationale) mediahype die de Liga wist te genereren was verbluffend én zelfvernietigend. De overweldigende aandacht maakte de Ligaleden lyrisch en overmoedig, maar al snel verloren ze er elke controle over, waardoor de hype in hun gezicht ontplofte. Gaandeweg ontglipte hen het realiteitsbesef en namen ze de mediahype voor waar aan. Ze begonnen megalomane partijpolitieke en pan-Europese luchtkastelen te bouwen. Aanhangers van de organisatie verwijten de media vaak dat ze de AEL hebben gediaboliseerd en gemarginaliseerd. Ze vergeten daarbij meestal te zeggen dat het oppoken van sensatie en het uitdagen van journalisten aanvankelijk ook een bewuste mediastrategie was om maximale aandacht te krijgen.

In hun confrontatiepolitiek, roekeloosheid en overmoed wekte de AEL krachten op waarvan ze het bestaan onderschatten, en die minstens even belangrijk zijn in de verklaring van hun ondergang. Een aantal van die krachten hebben zich ten aanzien van de AEL en haar voorman absoluut schandalig gedragen. De georkestreerde hetze tegen de AEL kan waarschijnlijk enkel met de jacht op communisten in volle Koude Oorlogsperiode vergeleken worden.

Wat heeft de AEL betekend voor de emancipatie van 'allochtonen' en welk structureel effect heeft ze op de bredere samenleving gehad? De organisatie was op haar sterkst in de beginperiode, toen de strijd nog draaide rond ideeën als vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid, burgerschap en antiracisme. Dat radicale discours inspireerde een grote groep jongeren. Na verloop van tijd ruimden die strijdpunten hoe langer hoe meer plaats voor een doorgedreven identitair, religieus, ethisch-conservatief, partijpolitiek en megalomaan opbod. Daar is het verkeerd gelopen. De beweging belandde op een dood spoor, waardoor de AEL nauwelijks een structurele invloed heeft gehad op de samenleving. En als die er al is geweest, dan moet die invloed eerder als negatief worden beoordeeld, door de diepe wonden die geslagen zijn. Binnen afzienbare tijd komt er ongetwijfeld een nieuw momentum waarbij er weer ruimte zal zijn voor het gedachtegoed uit de beginjaren van de AEL. Laat ons hopen dat de beweging die er dan gebruik van zal maken, er zorgvuldiger en strategischer mee om zal springen.

Publicatiedatum : 2008-05-26

Sectie : Opiniemakers – De Morgen