Karim Zahidi, Actie Betaalbaar Wonen08 oktober 2008 – 16:03

De aanslepende communautaire crisis, gevolgd door de wereldwijde crisis in de financiële sector, zorgt ervoor dat de toegang van mensen tot basisbehoeften op de achtergrond verzeilen én op de lange baan geparkeerd. Een van de basisrechten die Vlaanderen, ondanks zijn begrotingsoverschotten, niet realiseert, is het recht op behoorlijk wonen. Uit onderzoek blijkt immers dat een woning huren voor steeds meer mensen een te grote hap uit het gezinsbudget wegkaapt. Het zijn uiteraard de gezinnen met lage inkomens die op de woonmarkt steeds meer in de verdrukking komen. Een rechtvaardige sociale politiek vergt van de overheid dat ze op deze markt ingrijpt zodat ook voor de lage inkomens het recht op wonen gegarandeerd wordt. Vandaag worden de overheidsmiddelen voor wonen absoluut niet rechtvaardig besteed. Zo gaat 75% van het totale federale en gewestelijke overheidsbudget voor huisvesting via de belastingaftrek naar eigendomsverwerving. Daardoor komt 40% van het overheidsgeld dat aan wonen wordt besteed, terecht bij de 20% rijkste gezinnen (en slechts 10% ervan bij de 20% armsten). Maar bovendien organiseert de overheid op die manier ook bijkomende krapte op de huurmarkt, waarvan de zwaksten opnieuw de dupe zijn.

Het alternatief dat de gezinnen met een laag inkomen het best een degelijke en betaalbare woning garandeert, is de sociale huursector. De jarenlange onderfinanciering zorgt hier echter voor enorme problemen. Zo telt Vlaanderen ongeveer 60.000 mensen op een wachtlijst voor een sociale woning. Indien iedereen die, volgens zijn inkomen recht heeft op een sociale woning, dit recht ook echt zou opnemen dan zouden het er 180.000 zijn. De wachttijd voor een sociale woning bedraagt vandaag gemiddeld 2 jaar en 3 maanden. Hoewel de meeste politici het probleem als dusdanig erkennen en ze de verhoging van het aantal sociale woningen zelfs herhaaldelijk in hun verkiezingsbeloften opnemen, sleept het probleem nu al jaren aan en wordt het zelfs dramatischer.
Zo kondigde Vlaams minister van huisvesting Marino Keulen in april 2008 aan dat de Vlaamse regering een extra inspanning wil opbrengen om het aantal sociale huurwoningen in de periode 2009 tot 2020 op te voeren met 45.000 (een stijging van 5,7% tot 7,5% van het totaal aantal woningen). Als dit plan werkelijkheid wordt dan zien wij het alvast als een noodzakelijke stap in de richting van een absoluut minimum van 10% sociale huurwoningen. Wie deze belofte vergelijkt met de realisaties van de afgelopen jaren blijft echter sceptisch. Als de Vlaamse regering dit plan wil waarmaken, moeter er tussen 2009 en 2020 jaarlijks 4.000 sociale huurwoningen moeten bijkomen. Vergeleken met 1.600 woningen nieuwe sociale woningen gebouwd in 2006 impliceert dat een fameuze extra inspanning. Om de nood aan betaalbare huurwoningen efficiënt aan te pakken, zal het overigens niet volstaan om via publiek-private samenwerking (PPS) aan privé promotoren geld en gronden ter beschikking te stellen, zoals nu gepland wordt. De vraag is veeleer waarom de regering niet dringend werk maakt van een bouwbeleid dat efficiënt omgaat met ruimte en geld en dat het gebrek aan opgeleide bouwvakkers en de tewerkstelling van mensen zonder werk aanpakt. Tegelijk moeten ook lessen uit het verleden getrokken worden en voorrang gegeven worden aan kleinschalige, kwaliteitsvolle en dus ook energiezuinige projecten.
De beloofde 45.000 extra sociale huurwoningen bouwen, vergt namelijk een indrukwekkende verhoging van de begroting, bovenop de 2,1% die nu jaarlijks maar aan sociaal wonen besteed wordt. Afwachten dus of we de belofte ook weerspiegeld zullen zien in de begroting 2009. En hopen maar dat de Vlaamse regering anders doet dan de Brusselse gewestregering. Die beloofde bij haar aantreden in 2004, tijdens deze legislatuur 3.500 bijkomende sociale woningen. Vandaag, op minder dan een jaar vóór het einde van de legislatuur, zijn er drie (3) nieuwe sociale woningen in gebruik! Men rekent er op om over zes maanden nog een driehonderdtal in gebruik te kunnen nemen….
Zolang beloften niet concreet en tastbaar worden, moeten we de overheid op haar sociale opdrachten wijzen. Daarom diende de Actie ‘Betaalbaar Wonen’ op 8 oktober 2008, samen met 15.000 ondertekenaars, een verzoekschrift in bij het Vlaamse Parlement: trek de budgetten voor sociale huisvesting onmiddellijk op, te beginnen met de middelen voor de beloofde 45.000 sociale huurwoningen.

Ondertekenaars
Alain Clauwaert, Nationaal Voorzitter Algemene Centrale – ABVV
Anne Schiettekatte, gemeenteraadslid sp.a Gent
Armando Dios, cabaretier
Bruno Tuybens, burgemeester Zwalm, kamerlid sp-a
Dirk Vander Maelen, fractievoorzitter sp-a kamer
Dirk Verhofstadt, kernlid Liberales
Dominique Willaert, artistiek leider Victoria Deluxe.
Eric Goeman, voorzitter Democratie 2000, woordvoerder Attac Vlaanderen
Francine Mestrum, docent UGent, auteur van 'De rattenvanger van Hamelen',
Jan Vanhee, 23 jaar als vrijwilliger in de bres voor armoedebestrijding
Jo Labens, coördinator Gewenst Kind
John Vandaele, journalist
Luc Goossens, doctor in de sociologie, specialist in wonen en woonbeleid
Magda De Meyer, Erequaestor Kamer van Volksvertegenwoordigers
Michel Markey, politiek secretaris sp.a Aalst
Mieke Vogels, Vlaams parlementslid, Groen!
Mong Rosseel, theatermaker/dwarsligger
Pascal De Decker, docent Huisvesting aan Hogeschool Gent
Paul Pataer, Groen!, eresenator
Rik Pinxten, voorzitter Humanistische Verenigingen Vlaanderen
Vera Dua, Vlaams volksvertegenwoordiger Groen!
Werner Maeckelberghe, voorzitter Vlaams Netwerk van Verenigingen waar armen het woord nemen
Karim Zahidi, Actiebetaalbaarwonen