De eisen van OKRA komen niet uit de lucht vallen. Vele verhalen van individuele ouderen bereiken hun. OKRA pikt die signalen op, denkt mee na over mogelijke antwoorden en bundelt ze tot eisen op de verschillende beleidsniveaus.

Ouderenconsulent in elk district.

In het district Hoboken is een halftijdse ouderenconsulent aan de slag. In Deurne werd voorzien in een voltijdse ouderenconsulent. Dat betekent dat in amper 1,5 van de 9 Antwerpse districten een ouderenconsulent werkzaam is. Met alle gevolgen vandien voor de dienstverlening t.a.v. senioren en het ouderenbeleid...
OKRA weet dat er plannen zijn om per district een ouderenconsulent aan te stellen. Dat initiatief juichen ze toe. OKRA pleit er wel voor dat die aanstellingen gauw gebeuren, ze laten al erg lang op zich wachten.OKRA ziet als specifieke opdracht voor deze ouderenconsulenten dat ze het zelfstandig functioneren van de oudere ondersteunen: persoonsgerichte informatie, advies en begeleiding zijn erg belangrijk. Het doel moet zijn om de zelfredzaamheid en het welbevinden van de oudere als individu en de ouderen als groep te verhogen. Van bijzonder belang is dat de ouderenconsulent steeds rekening houdt met het lokaal sociaal-cultureel verenigingsleven.

Ouderenparticipatie.

De werking van de ouderenraad is nog niet zo lang geleden vernieuwd. Die nieuwe samenstelling zit volgens OKRA goed. Toch stelt OKRA helaas vast dat de participatie van ouderen niet altijd wordt toegepast. Het Lokaal Sociaal Beleidsplan en het ouderenbeleidsplan moeten voldoende rekening houden met en antwoorden bieden op de problematiek van ouderen en armoede. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat de ouderen zelf participeren aan de opmaak van deze plannen. De ouderenraad en de seniorenraden van de districten zijn hiertoe de geschikte kanalen. OKRA vraagt om deze organen maximaal te consulteren en te betrekken.

Huisvesting:

Huisvesting is voor ouderen vaak onaangepast aan hun behoeften.
In Rozemaai heeft een aantal senioren de sociale woningen gescreend op toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers. Wat blijkt? In sommige gebouwen is er geen lift. Waar wel een lift is, blijkt het gebouw toch niet toegankelijk: de lift is te smal voor rolstoelgebruikers, er moeten nog hindernissen worden genomen (steil platform in de kelder, trapjes in de gang, …)

De senioren hadden deze problemen in een brief aan Woonhaven (koepel bouwondernemingen) laten weten, en kregen zelfs het antwoord dat men zich ervan bewust is. Momenteel wordt een nieuwe sociale woonblok gebouwd. Navraag leert dat er geen lift wordt voorzien in het gebouw, enkel een aantal toegankelijke wooneenheden op het gelijkvloers. Wat als iemand op de tweede verdieping al dan niet tijdelijk in een rolstoel belandt?

Ouderen die op de private huurmarkt zitten, zijn extra kwetsbaar. Wat als deze mensen uit hun huis worden gezet? Waar kunnen die mensen dan terecht?

Huisvesting is te duur.

De wachtlijst voor een sociale woning lijkt wel eindeloos. Mensen moeten vaak jaren wachten alvorens ze toegang hebben tot een sociale woning. Ze belanden op de private huurmarkt die erg duur is en geen kwaliteit garandeert, omdat er amper controle is.

Ouderen die moeten rondkomen met een minimumpensioen, en die zich situeren op de private huurmarkt moeten zeker de helft van hun inkomen besteden aan huisvesting. Tel daar de facturen voor energie bij, en het verbaast niet dat ouderen een makkelijk slachtoffer worden van armoede.

Een voorbeeld: een koppel is eigenaar van hun huis. Op een gegeven moment is de vrouw zo zorgbehoevend dat ze naar een verzorgingstehuis gaat. De kosten lopen erg hoog op, en de man moet noodgedwongen hun huis verkopen. Hun pensioen is immers ontoereikend. De man belandt op de private huurmarkt, die duur is en weinig kwaliteitsgaranties kan bieden.

OKRA vraagt dan ook dat de stad oplossingen uitwerkt om de huisvesting voor ouderen betaalbaar en aangepast te maken. De creatie van toelagen (huurtoelage, energietoelage, …) kan volgens OKRA een hulpmiddel zijn. Daarenboven pleit OKRA ervoor dat het huisvestingbeleid stedelijke bevoegdheid wordt. Momenteel verschillen de maatregelen per district, en dat maakt het voor de ouderen in de verschillende districten onduidelijk.

In het district Berchem kan je een deskundige naar je huis laten komen kijken in het kader van nodige aanpassingen voor de oudere in kwestie. OKRA verwacht dat er werk wordt gemaakt van een evaluatie van dit project, zodat een eventuele uitbreiding ervan mogelijk wordt.

Toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg.

Ouderen kunnen vanaf de leeftijd van 70 jaar zeer moeilijk tot geen betaalbare ziekteverzekering meer afsluiten, en dat leidt tot schrijnende situaties!

Een voorbeeld: een koppel betaalt jarenlang bijdrage voor hun hospitalisatieverzekering. De man van het koppel doet altijd ‘de papieren’. Op zekere leeftijd begint hij lichtjes te dementeren, en vergeet hij de hospitalisatieverzekering verder te betalen. Zonder dat zijn vrouw het weet, zijn ze op zeker moment dus niet meer verzekerd. Als de vrouw daarachter komt, blijkt dat ze door hun leeftijd (70+) geen hospitalisatieverzekering meer kunnen afsluiten. Hoewel ze dus jarenlang wel hebben betaald...

De gezondheidszorg moet toegankelijk en betaalbaar zijn. De ouderen moeten in de eerste plaats voldoende en duidelijk geïnformeerd worden. Op vlak van toeleiding tot betaalbare gezondheidszorg is het bovendien noodzakelijk dat kortverblijf/opvang, wijkgezondheidscentra en dienstencentra verder worden uitgebouwd, en dit in samenwerking met andere actoren in de welzijnsvoorziening.

Bovendien vraagt OKRA dat de nadruk inzake gezondheidszorg op preventie ligt.
In het district Wilrijk liep een bevraging rond gezonde voeding, waaruit gebleken is dat veel ouderen ondervoed zijn. Het zou goed zijn om deze bevraging uit te breiden naar de andere districten.

Ondersteuning van het verenigingsleven;

Een onderzoek van Verté (Professor VUB) toont aan dat ouderen die amper buitenkomen een groter onveiligheidsgevoel hebben dan de ouderen die wel nog regelmatig samenkomen met anderen. Sociaal contact is onontbeerlijk. Het verenigingsleven speelt een belangrijke rol om mensen bij het samenleven te betrekken. Van de stad vraagt OKRA dat ze de verenigingen die activiteiten inrichten voor ouderen meer ondersteunt.

Betaalbare infrastructuur;

Ouderenverenigingen kunnen lokalen van het dienstencentrum gebruiken. Dat kost niets als de activiteit wordt opengesteld, en 25 euro als het gaat om een activiteit voor enkel de leden.(protocol 2002) Op zich is dat een goede zaak. De kostprijs van infrastructuur is voor vele verenigingen immers te hoog en vormt dus vaak een drempel. De lokale overheid heeft hier dan ook een belangrijke opdracht: zij kan eigen infrastructuur goedkoper ter beschikking stellen. Aanvullend vraagt OKRA ook dat ze tussenkomt in de huurprijs van de privé ontmoetingsruimten van de verenigingen. Tenslotte vraagt OKRA ook om lokalen van het dienstencentrum ook gratis ter beschikking te stellen als het gaat om activiteiten die enkel voor OKRA-leden toegankelijk zijn, omdat zulke activiteiten ook zinvol zijn.

Een goed voorbeeld: het district Borgerhout heeft in november 2007 een huurtoelage in het leven geroepen om seniorenverenigingen financieel extra te ondersteunen: senioren die een lokaal huren voor hun activiteiten kunnen tot 80% van de huurgelden terugbetaald krijgen door het district.

Betaalbare en bereikbare culturele activiteiten:

De toegankelijkheid van het openbaar vervoer laat te wensen over. Mensen die de metro nemen hebben in gans Antwerpen slechts twee liften ter beschikking: 1 op de Meir en 1 aan het Sportpaleis.
De stad organiseert heel wat voor haar bevolking. De grote opkomst op de seniorendag in de zoo van Antwerpen maakt duidelijk dat ouderen graag nog buitenkomen. Ook oudere mensen kunnen nog echt genieten van culturele activiteiten.

Helaas vormen zowel de kostprijs als de bereikbaarheid al te vaak een probleem. Wie moet rondkomen met een klein pensioen kan zich de vaak dure tickets niet veroorloven. Daarnaast is het voor ouderen belangrijk dat de activiteit vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer (zonder teveel wandelafstanden), en dat het vervoer en de activiteit op elkaar afgestemd zijn. OKRA vraagt van de stad dat ze zorgt voor betaalbare en bereikbare culturele activiteiten voor ouderen. Voor de opmaak van het programma suggereert OKRA aan de stad dat ze het netwerk van bejaardenhelp(st)ers consulteert en gebruikt, omdat deze mensen zeer goed weten wat de drempels en interesses van ouderen zijn.