Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Pale Peko Bantu Mambo Ayikosake

Pale Peko Bantu Mambo Ayikosake

Het jonge Brusselse productiehuis 'Savage Film' presenteerde in samenwerking met Bozar en Canvas drie nieuwe documentaires van een nieuwe generatie regisseurs: Jeroen Van der Stock met "Wild Beast", Thom Vander Beken met "Lost in Transition" en Bram Van Paesschen met "Pale Peko Bantu Mambo Ayikosake" ("Daar waar er mensen zijn, is er nooit een gebrek aan problemen"). De regisseurs en de producent waren aanwezig om na de film vragen van het publiek te beantwoorden. Ik ging kijken naar de Brusselse première van "Pale Peko Bantu Mambo Ayikosake", die eerder dit jaar al op Docville in Leuven te zien was en later deze maand in de selectie zit van het International Documentary Festival Amsterdam. In het voorjaar van 2009 zal een verkorte versie van deze docufilm op Canvas getoond worden.

001_JO_20081115.JPG

"Daar waar er mensen zijn, is er nooit een gebrek aan problemen"
De eens welvarende mijnstreek van Katanga ligt er verlaten bij nu de grote ontginningsbedrijven zich uit het gebied hebben teruggetrokken. In de oude mijnsites riskeren jonge, onervaren dagloners hun leven op zoek naar kobalt, de kostbare basisstof voor mobiele telefoons. De jonge beloftevolle regisseur Bram Van Paesschen trok naar Congo en vertelt het verhaal van één van hen. Isaac is een intelligente, innemende jongeman die door het werk in de mijn genoeg geld wil verdienen om naar de universiteit te gaan.

Ze noemen ons "creuseurs" maar die zijn er nooit geweest. Het waren dokters, mecaniciens, boekhouders, geranten, handelaars, zelfstandigen, ... maar daar valt in Katanga nog maar weinig mee te rapen. Sommigen zijn tussenhandelaar voor de mijnbedrijven, maar ook die posities wisselen voortdurend. Een jaar geleden werkten we voor een baas die ons veel te weinig, maar tenminste op tijd betaalde. Hij was een man van zijn woord. Maar hij werkt nu niet meer in deze streek. Zijn plaatsvervanger is een bedrieger. Hij betaalt de kobalterts véél te weinig en véél te laat. Sommigen van ons proberen daarom het erts dat ze opgraven te verstoppen en naar de stad te smokkelen, waar we er een betere prijs voor kunnen krijgen ...

006_JO_20081115.JPG

Bram Van Paesschen haalde in 2002 een master degree aan de St-Lukas academie in Brussel. Hij wordt over zijn vierde productie "Pale Peko Bantu Mambo Ayikosake" ondervraagt door één van zijn vroegere leraars. Het verwonderde dan ook niet dat er in de zaal nog een aantal oudleraren en -studenten aanwezig waren.

007_JO_20081115.JPG

Bram is gepassioneerd door het ongewone verhaal van gewone mensen. Als regisseur en cameraman maakt hij deel uit van het verhaal. Wanneer hij een documentaire maakt, is het tegelijk een 'making of'. Deze vertelstijl ligt het dichtst bij de waarheid: zijn waarheid en de waarheid van de mensen voor wie hij dit verhaal wil vertellen. Dat zijn niet in de eerste plaats de toeschouwers, maar veeleer de 'acteurs en figuranten' uit het verhaal. Voor hen is het ongewoon dat een blanke man hen komt filmen. Dat een blanke man naar hen toekomt om met hen te praten is al niet echt gebruikelijk. Zeker niet op hun werkplek, de halfopen en slecht onderhouden mijnen van Katanga.

008_JO_20081115.JPG

Isaac, een jongeman met hoge ambities in het leven, acteert zijn eigen personage. Hij becommentarieert ook achteraf als stem (in het Swahili). De taal van de "creuseurs" in de mijnen is een mengtaal: Frans met veel spreuken in het Swahili. Er wordt ook gezongen, wanneer een vrachtwagen volgeladen is en ze in stoet naar het 'depot' trekken om hun loon te ontvangen.

009_JO_20081115.JPG

Maar daar waar er mensen zijn, is er aan problemen nooit een gebrek. De tussenhandelaar wil vanaf maandag nog maar de helft van de afgesproken prijs betalen, omdat 'de kobalt niet goed gewassen is'. Dat is het werk van de vrouwen. Zij wassen jutten zakken met grondstof uit in de rivier om het erts te zuiveren. Dat daarbij de kwaliteit van het drinkwater ernstig bedreigd wordt, is bijzaak voor het mijnbedrijf.

010_JO_20081115.JPG

Het publiek keek en luisterde aandachtig. Er waren veel positieve reacties, vooral op de vertelstijl. Een jonge vrouw met Congolese roots wou graag weten wat voor Bram het moeilijkste was in Congo: het klimaat, de taal, de slechte wegen, het gebrek aan comfort, ... . Bram antwoordde dat hij het meeste problemen had met de autoriteiten. Overal waar hij kwam vroegen Congolezen met een of andere gezagsfunctie geld van de blanke cameraman. (Dit gebruik stamt nog uit de koloniale tijd, toen Belgische officieren en zakenlieden de zwarte tussenpersonen geld toestopten om ze aan hun kant te houden.) Bram weigerde dit. Hij vindt dat er absoluut in Congo en in de Congolezen geïnvesteerd moet worden, maar niet in de vorm van aalmoezen.

Het doel van Bram was een film maken voor de Congolezen. Daarom is de film hoofdzakelijk in het Swahili met Engelstalige ondertiteling. Volgend jaar keert Bram terug naar Katanga om zijn film daar te vertonen en om een vervolg te maken, nl. over de invloed die Chinese investeerders en arbeiders hebben op het verhaal van de "creuseurs", de grondstoffen en de toekomst van Congo.

011_JO_20081115.JPG

In de inkomhal van Bozart was een infostand over de Milleniumdoelen opgebouwd.

Juist is juist

Net 'n mailtje gekregen van Bram:

"Beste Jo,

Bedankt voor het artikel.
Er zitten wel hier en daar enkele kleine onjuistheden in:

1)Ik ben zelf geen cameraman. De camera wordt gedaan door Emmanuel Gras. Ik doe meestal wel de klank.
2) De mensen in de vrachtwagen zingen niet omdat ze hun loon gaan halen, maar gewoon omdat de werkdag erop zit en ze naar huis keren.

Vriendelijke groet,
Bram"

Vraagje

Beste,

hopelijk komt dit toe bij de documentaire-maker Bram Van Paesschen.

ik heb met aandacht je programma gezien gisterenavond op Canvas. Ik was erg aangedaan van de omstandigheden waarin de creuseurs moeten zien te overleven. Treffend was de positieve ingesteldheid van Isaac in dit milieu.

Op het einde valt hij blijkbaar van de rots.

Hopelijk is hij ok!?

Laat je me iets weten?

Groeten,

Joris

pale peko bantu..

Het was een prachtige documentaire,..mss wel de 'zoveelste' over het afrikaanse volk maar blijkbaar is het nodig om dit ook weer in de media te brengen,zolang toch dat die corruptie daar blijft voortduren.
Bram,doe zo voort,ook andere mensen zijn in deze problematiek geïnterresseerd.
wel zonde van het bittere einde van je documentaire maar..helaas..het is ook een bittere realiteit,vrees ik!!!
een sympatisant