Het stuk zat heel goed in elkaar en was zowel inhoudelijk als meeslepend. Hoe zijn jullie op het idee gekomen om die voorstelling te maken?

"Het thema migratie heeft me altijd geboeid. Vooral de vraag waarom mensen emigreren.
Ik heb zelf een project in Senegal "Fotty". Het is gericht op de professionalisering in de kunst. Ik had Michael de Cock uitgenodigd om een workshop te geven in Senegal. Ook de regisseur Michel Bernard was op die workshop aanwezig. We hebben toen samen een onderzoek gedaan in het Zuiden van Senegal. We hebben verschillende vissers geïnterviewd die mensen transporteerden, getuigen die zelf een mislukte tocht achter de rug hebben, familieleden van overleden bootvluchtelingen,... Micheal De Cock heeft die getuigenissen in een theatertekst gegoten. Alles wat je tijdens de voorstelling hebt gehoord is waargebeurd."

Kan je kort vertellen waarover de voorstelling gaat?

"We vertellen het verhaal van een Senegalese jonge man die zoals zovelen betaalde om met een vissersbootje de overtocht te maken naar Europa. De verteller bevindt zich in moeilijkheden midden op zee samen met andere vluchtelingen. Hij vertelt het verhaal van zijn leven en dat van zijn familie in Senegal. Waarom hij toch die overtocht waagde ondanks waarschuwingen van iedereen. Hij vertelt niet enkel zijn verhaal maar ook dat van zijn medereizigers. We wilden echt het hele kader schetsen.

Het thema van de vluchtelingen heeft zowel een sociaal, economisch, milieu als politiek dimensie. Iedereen vraagt zich af hoe het komt dat zoveel mensen in gamellen bootjes een gevaarlijke oceaan willen oversteken. "

In het stuk vertelt het personage ook over de effecten van de globalisering? Was het niet moeilijk om dat complex verhaal achter migratie te brengen?

"Inderdaad in het stuk vertelt de jongeman het verhaal van de industriële boten uit Europa en Azië die met hun gigantische netten onze zee komen leegvissen. Het heeft impact op zowel de maatschappij als de politiek. Wat doe je tegen die industriële visserij die de zeeën leegvissen, zowel in Afrika als elders? Het is helemaal uit de hand gelopen. Ook de vervuiling en de opwarming van het klimaat heeft zijn weerslag in Afrika.

Men heeft het constant over de vrije markt en het vrij verkeer. Maar deze vrije markt en vrij verkeer is uiteindelijk vooral in het belang van de Europeanen. Afrikanen kunnen bijvoorbeeld niet in Europa komen vissen.

De traditionele vissers moeten als maar verder gaan om nog een beetje vis te vangen. Voor velen is het enige alternatief naar Europa gaan. Er is gewoon niets in het land waar ze van kunnen leven. Alles is ontregeld. Ook de boeren komen niet meer rond door de dumping van buitenlandse producten waartegen ze niet kunnen concurreren. Er is een reëel probleem van de effecten van de globalisering. Er zit een hele politiek achter waar ik niet teveel op wil ingaan. We wilden vooral de menselijke gevolgen van die politiek laten zien."

Wat opviel is dat de jongeman niet van de straatarmste is. Hij heeft boekhouden gestudeerd maar vertrekt eigenlijk uit schaamte en frustratie.

"Het zijn geen mensen die omkomen van de honger die vertrekken. Mijn personage vertrekt omdat hij geen kant meer uitkan. Hij heeft studies boekhouden gedaan maar vond geen werk. Probeerde aan de kost te komen als tailleur maar ook dat lukte niet. Hij probeert en probeert zonder resultaat. Hij bevind zich in een maatschappij die corruptie is, hij ziet Europeanen en Senegalezen en hun familieleden die het in Europa wel gemaakt hebben.

Het is een herkenbaar verhaal dat ook hier voorkomt. Vergelijk het met een arbeider of bediende die plots zijn vaste job verliest en zijn huis moet afbetalen, kinderen heeft die naar school gaan,... Er zijn er die vertrekken of er een eind aan maken. Zo ook met het hoofdpersonage die de overtocht wil maken. Iedereen weet hoe gevaarlijk het is om met een visserbootje op de wilde oceaan te gaan. Je moet echt ver staan om zulke stommiteiten te willen begaan. Er is een Senegalese spreekwoord "Sorope" "quand tes vraiment mal, un moment donné la mort c'est un peu comme si tu la bois". Het is geen naïviteit. De mensen die in een bootje stappen verkiezen liever de dood dan het leven in schaamte. Ze hebben ouders, vrouw en kinderen die ze moeten voeden. De maatschappij verwacht van hen dat ze er zorg voor dragen. Maar ze kunnen dat niet, wat dan? Ofwel blijf je ter plaatse in je miserie en schaamte of je probeert er op één of andere manier uit te geraken ook al kan het je dood betekenen. "

Ik leefde zelf helemaal mee met de bootvluchteling. Ik zat als het ware mee in het bootje maar is het niet moeilijk om zo'n verhaal op een boeiende manier te brengen?

"We hebben snel beslist in welke vorm we het zouden gieten die zowel inhoudelijk, effectief als praktisch was om te toeren. Maar het was inderdaad wel even zoeken om het verhaal te vertellen zonder dat het te zwaar werd voor het publiek. We wilden er ook niets banaals van maken. Maar het op een zo direct mogelijke manier vertellen zonder met het vingertje te wijzen of in een slachtofferrol te vervallen."

En hoe waren de reacties op de voorstelling?

"Ik heb heel veel positieve reacties gehad. Er kwam een journaliste daarjuist naar me toe en zei me dat ze mijn stuk radicaal vond vergeleken met mijn andere stukken. Maar enfin ik dacht bij mezelf wat is er nu radicaal aan wat ik vertel. Het is gewoonweg de realiteit. Zij heeft een maandelijkse salaris. Ze kan het zich permitteren om een theaterstuk te gaan zien en te gaan staan en gaan waar ze wil. Er zijn dagelijks mensen die sterven omdat ze een beter leven willen voor zichzelf en hun familie. Je ziet zelfs jonge kinderen die vertrekken in bootjes. Je hebt geen radicaliteit nodig om dit te kunnen vertellen."

Het migratieverhaal is vaak schrijnend. Is die kwaadheid een drijfveer om op de planken te gaan staan?

"Migratie, de exodus van mensen houdt me bezig. Ik heb voordien al gewerkt rond het thema verstekelingen. Vluchtelingen die zich verstoppen in laadruimtes van vliegtuigen.

Ik ben zelf ook vertrokken vanuit Senegal. Ik had de mogelijkheid om dat te doen en wilde ander dingen zien. Ik heb geluk maar voor de meesten is het bijna onmogelijk. Er zijn elke dag honderden die sterven tijdens hun migratie. Als we weer eens op TV zien dat er enkele honderden Afrikanen zijn aangespoeld aan de stranden van Italië of Spanje, proberen we het weg te lachen en te banaliseren. Het zijn toch maar negertjes. In Rwanda werden er bijna een miljoen mensen afgeslacht en niemand bougeerde. Mais putain het zijn toch mensen.

Voor mij moet theater gaan over het dagelijks leven van mijn buur. Wat motiveert mensen. De sociale vraagstukken en politiek van de dag van vandaag."

Theater 't Arsenaal toert nog met Febar op verschillende data en locaties. Je kan Febar vandaag nog gaan bekijken in het kader van het Moussem festival in de Beursschouwburg in Brussel of op een latere datum zie http://www.tarsenaal.be