Jo25 december 2008 – 00:30

François Houtart, Stichter en Voorzitter van het Centre Tricontinental en lid van the Permenent Peoples' Tribunal sinds de oprichting in 1979, nam als eerste het woord. Hij begon zijn uiteenzetting met te verwijzen naar de veelheid van crises of crisissen die zich razendsnel opvolgen. Wat meer is: voedselcrisis, klimaatverandering, financiële crisis, economische crisis, energiecrisis gebeuren niet toevallig. Ze houden verband met elkaar. De ene crisis is een gevolg van de andere. De huidige heersende opvatting, het neoliberale kapitalisme, doet niets anders dan die crisissen beheren. Wanneer een crisis de kop opduikt, is er tijdelijk de roep om controlerende maatregelen (regulatie), die na een tijdje weer afgebouwd worden (deregulatie). Deze opeenvolging van regulatie en deregulatie maken het kapitalisme een uiterst onstabiel systeem. Als we onder de oppervlakte kijken, zien we dat 80% van de wereldbevolking leeft van slechts 20% van de grondstoffen van de aarde. Wanneer wij spreken over crisis, dan hebben we het niet over die tachtig procent armen, maar over de 20% rijkste mensen, waartoe wij zelf behoren. Deze 20% rijken hebben toegang tot 80% van alle aardrijkdommen. Alleen als de welvaart van die 20% in het gedrang komen, vinden we de toestand ernstig genoeg om van een economische crisis te spreken.

Food Crises = more than one crisis

Op dezelfde manier wordt volgens prof. Houtart de voedselcrisis niet bekeken als een mondiaal probleem. Slechts wanneer wij zelf in onze winkels en supermarkten merken dat de prijzen stijgen, gaan we ons vragen stellen. Nochtans is de voedselcrisis geen probleem van productie. De capaciteit is groot genoeg om aan de vraag te voldoen. Het is wel een probleem van speculatie. Dat wil zeggen dat speculanten en beleggers proberen om zo weinig mogelijk aan de voedselproducten te betalen voor hun arbeid en producten, en liefst zoveel mogelijk vragen aan de consument. Op die manier kunnen ze hun winstmarge vergroten. Een voorbeeld hiervan zijn kant-en-klaar-maaltijden. Vaak betaal je meer voor de bereiding en de verpakking , dan voor het voedsel dat erin zin. En dan is het nog zeer de vraag of de arbeiders die instaan voor bereiding en verpakking hiervoor een eerlijk loon krijgen.

Agrofuel = godzilla

De volgende crisis die prof. Houtart analyseert, is die van speculatie op 'agrofuel'. Biobrandstoffen is alleszins een misleidende term. Agrobrandstoffen zegt veel duidelijker waar het over gaat: het zijn grote agro-industrieën die i.p.v. voedsel, brandstof produceren op grote schaal. Zo groot, dat 1/5 van de biodiversiteit van de aarde in gevaar is, als we echt blijven inzetten op 'agrofuel'. Op die manier versterkt het alleen maar de volgende crisis, terwijl ons verteld wordt dat het nodig is om die crisis te verminderen.

Agrofuel is een middel om het neo-liberaal model in stand te houden, niet om het te veranderen.

Klimaatcrisis

De naam van die volgende crisis is de klimaatcrisis. Alhoewel we er al veel over gehoord hebben, hebben we er eigenlijk nog niet zoveel van gezien of gevoeld. Het ergste moet nog komen. Exacte voorspellingen kunnen we niet maken, maar dat het erg wordt, daar is geen twijfel over. Als een klimaat op hol slaat, dan spreken we niet over een orkaan of een tsunamie, maar over een wereldweersysteem dat ontwricht wordt, met alle kwalijke gevolgen voor het leven op onze planeet.

Energiecrisis

De klimaatcrisis hangt nauw samen met de energiecrisis. Het neo-liberale systeem van de 20% rijken is enorm veeleisend op vlak van energie. Fossiele brandstoffen die miljoenen jaren hebben nodig gehad om tot stand te komen, gebruiken we op enkele decennia. Het alternatief zit in een combinatie van zuinig omgaan met energie en het aanleveren vanuit hernieuwbare energiebronnen. Nochtans is niet iedereen hiervan overtuigd. Zuinig en hiernieuwbaar zijn immers geen woorden die passen in een neo-liberale woordenschat. Het antwoord van het neo-liberale systeem kennen we al: 'agrofuel'. We weten ook dat het geen echt antwoord is, maar een poging om het neo-liberale kapitalistische systeem in stand te houden.

Kritisch punt

Met al deze crisissen komen we op een kritisch punt, waar de samenleving zal moeten beslissen welke kant we uitgaan: gaan we proberen het champagneglas van de rijkdom in stand te houden, of gaan we naar een volkomen nieuw systeem, dat eerlijke kansen geeft aan mens en milieu, voor de hele planeet aarde?

Voor je ervan drinkt, kijk even naar het champagneglas: 20% van de wereldbevolking leeft van 80% van de aardrijkdommen, terwijl de overige 80% het moet stellen met slechts 20% van de voorzieningen.

www.tni.org
www.casinocrash.org