Mag een journalist zomaar leugens van geïnterviewde publiceren?

Mag een journalist zomaar leugens verspreiden die door een geïnterviewde worden opgedist? De regering Bush verspreidde in de aanloop naar de oorlog tegen Irak 935 manifeste leugens. Leugens die één voor één werden overgenomen in kranten en tv-journaals. Journalisten wassen hun handen in onschuld. Zij citeerden enkel een officiële bron.

In De Morgen gebeurt het opnieuw. Antwerps schepen Ludo Van Campenhout (VLD) verklaart zijn liefde aan Israël. Hij zegt in de krant: “Het spreekt voor zich dat elk burgerslachtoffer er één te veel is, maar de schuld wordt te gemakkelijk bij Israël gelegd. De waarheid, bijvoorbeeld over de aanval op het schooltje van de VN, is complexer, israël heeft een radarsysteem dat de plaatsen detecteert vanwaar raketten worden afgevuurd. Naar die locaties wordt vervolgens teruggeschoten. Als Hamas raketten afvuurt vanuit een school, dan ligt de schuld minstens mee bij Hamas.”

Van Campenhout heeft het hier over het VN-schooltje dat op 6 januari gebombardeerd werd door het Israëlisch leger. Israël zei toen in een eerste reactie dat de school door Hamasmilitanten gebruikt werd om Israëlische troepen te beschieten. De VN heeft dat meteen ontkracht. VN-woordvoerder Chris Gunness zegt dat de VN na een eerste onderzoek 99,9 % zeker is dat er zich geen Hamas-militanten in de school bevonden. Het Israëlisch leger kwam ook met een video op de proppen die moest bewijzen dat er wel degelijk raketten werden afgevuurd vanuit de school. Alleen dateerden die beelden van 2007 toen de school een tijd niet gebruikt werd door de VN. De VN zeggen ook dat zij de coördinaten van de school hadden doorgegeven aan het Israëlisch leger. De school was een toevluchtsoord voor honderden angstige Palestijnen. Minsten 43 van hen overleefden de aanslag door het Israëlisch leger niet. 150 anderen raakten gewond. Volgens Gunness heeft het Israëlisch ondertussen toegegeven dat het aanvankelijke verhaal niet klopte. Al kwam Israël gisteren met een vierde versie van de feiten op de proppen die nogal veel lijkt op de eerste versie.

Waarom mag schepen Van Campenhout dan glunderend die ondertussen ontkrachte leugen van Israël komen opdissen op een prominente plaats in de krant zonder dat er een kanttekening wordt bijgeplaatst?

Het gebeurt wel vaker dat geïnterviewden ongegeneerd de waarheid mogen geweld aan doen. Ook al in De Morgen mocht het Forum van Joods Organisaties vorige week nog eens herhalen dat AEL antisemitische pamfletten uitdeelde. AEL had dat al eens ontkend. Het Forum haalt de informatie over de pamfletten uit een foto die op indymedia.be werd gepubliceerd. Nochtans stond er ook toen al uitdrukkelijk bij vermeld dat de pamfletten niet door AEL werden verspreid. Organisatoren van evenementen of betogingen kunnen onmogelijk verantwoordelijk zijn voor alle onzin die door onbekenden wordt uitgedeeld in de rand van hun manifestatie.

Aardrijkskunde
Ondertussen duikt er ook een nieuwe hype op. Het begon bij Antwerps burgemeester Patrick Janssens die meende op basis van één gesprek met één jongere te mogen besluiten dat de jonge relschoppers niet eens Gaza kunnen aanduiden op een wereldkaart. Het is een frase die daarna ook in andere artikels opdook en die nog wel even zal meegaan. Zou Patrick Janssens zomaar Tibet kunnen aanwijzen op een blinde wereldkaart? Of Darfoer, Birma en Zimbabwe? Of nog: hoeveel van zijn ondertussen ongoochelde kiezers zouden vooraf zijn kiesprogramma hebben gelezen?

Schepen van...

apenaar, 14/01/2009 – 01:37

"Waarom mag schepen Van Campenhout dan glunderend die ondertussen ontkrachte leugen van Israël komen opdissen op een prominente plaats in de krant zonder dat er een kanttekening wordt bijgeplaatst?"

Wel, Ludo Van Campenhout is in Antwerpen Schepen van...

...ah, voilà.

Andermans leugens

Wim Dufin, 19/01/2009 – 17:39

Ja, een journalist mag dat (leugens van geïnterviewden publiceren) zeker, zolang hij het maar niet als enige waarheid verkondigt. Een journalist heeft tot taak verslag uit te brengen van de actualiteit. Als een geïnterviewde leugens verspreid dan kan de journalist dit in vraag of aan de kaak stellen. Maar die "leugens" wegvlakken is net zo goed leugenachtig of negationistisch. Het bekendmaken van foutieve uitspraken schaadt eerder de pleger ervan en kan zelfs bijdragen tot schandalen en de veroordeling of rechtzetting ervan. Politici zijn nu eenmaal beroepsleugenaars, zij het Nixon, Clinton, Bush, Barak, Letherme, Janssens of Van Campenhout.

Dat leidt me naar een andere vraag : mogen journalisten, zij die de wereld voorstellen aan het brede publiek, bewust zelf liegen en de waarheid geweld aan doen ? Dat gebeurt ook op deze site zeer regelmatig. Vandaag nog staat er in een recent artikel van Calliauw bvb. dat er op een manifestatie vierhonderd deelnemers waren. Zelfs met inbegrip van de "pelotons" politiemensen kwam men amper aan de helft van dat aantal. Het werkelijke aantal lag tussen de honderd en honderdvijfentwintig, nog niet een derde van het door hem gestelde aantal. Zo ook maakte Indymedia verleden week reeds gewag van een manifestatie van 70000 betogers, wat schromelijk overdreven is. Leugens zegt u ?

Mogen journalisten onbeschaamd en ongestraft lasterlijke taal uitspreken over hun medeburgers en beleidsmensen, en zodoende bijdragen aan het voeden van haat ?

Verslaggevers zijn ook maar mensen en hebben evengoed boter op het hoofd. Maar de betrachting dient te zijn van waarheidsgetrouw te berichtgeven, liefst met de nodige reserve en met innachtname van de regels der welvoeglijkheid.

slaafs

christophe, 19/01/2009 – 18:08

Natuurlijk mogen journalisten niet zomaar doorgeefluikje zijn van liegende politici.

U noemt de cijfers schromelijk overdreven. Het zijn nochtans de cijfers van de organisatoren. Dat staat er ook (meestal) zo bij.

U kan natuurlijk ook de cijfers van de politie nemen, maar waarom zou u wel een grenzeloos geloof hechten aan een bron die gelinkt is aan diegenen tegen wie de betogingen meestal gericht zijn?

Tellen

KoenCalliauw, 20/01/2009 – 20:52

De veiligheidsdiensten kunnen niet tellen. Of beter, steeds weer vervalsen ze de werkelijkheid door een pak minder betogers voor Gaza of stakende arbeiders te zien dan er waren. “Mag een journalist zomaar leugens” van de politie publiceren? Ze doen het schaamteloos en nemen hun lezers/kijkers in het ootje.

Het min of meer juist tellen van de deelnemers aan een manifestatie is simpel en lastig. Neem je de kleinere groep op de verzamelplaats of kijk je naar het hoogtepunt van de actie? Dat alleen al tekent het engagement van de journalist.

Niet alleen in België is dat een “probleem”. Naar aanleiding van Gaza betogingen in Nederland werd daarover op Indymedia.nl gereageerd. En werden wat handigheidjes voorgesteld om te tellen.

Lees deze bemerkingen tussen de foto’s van een betoging in Amsterdam: “Gaza demo Amsterdam foto’s” / “Hoeveel demonstranten ?”. http://indymedia.nl/nl/2009/01/56767.shtml .

In Antwerpen - de “zionistische hoofdstad van Europa” - doet het stadsbestuur er alles aan om hen die opkomen voor de Palestijnen te criminaliseren. Ondermeer door betogingen, waarvoor moeizaam de toelating verkregen werd, de woestijn in te sturen. Dat hoort bij de “visie” van Burgemeester P.Janssens die bezig is de allochtonen “democratisch op te voeden” en beweert dat de politie een “pedagogische taak” vervult.

Wim Dufin, las of zag jij ergens in een verslag van de media dat de vier vrouwen die naar het Stadhuis trokken in een poging iemand van het stadsbestuur te spreken, opgewacht werden door een peleton flikken in gevechtsuniform? Abbie Boutkabout zag dat wel, ontmaskerde “de stront” achter dit gebeuren en publiceerde hier dé foto’s van de dag.

Zie: “Vrouwen betogen tegen afslachting van burgers in Gaza” http://www.indymedia.be/en/node/31410 .

Over de hele wereld werd en wordt massaal betoogd tegen de Israëlische terreur. In Antwerpen werd een eerste vrouwenbetoging praktisch naar de “Hoge Maai” (het stort) gestuurd, zoals Filip Dewinter (VB) eiste. De tweede “Vrouwen voor Vrede Mars” mocht zowaar door “de stad” trekken.

Of dat wat “de Patrick” als stad beschouwd. Hoofdzakelijk langs de verlaten, winderige Scheldekaaien, eindigend aan het al even verlaten nieuwe Justitiepaleis. Verbaast het je dat de jongeren van de AEL dat niet pikken en spontaan “de stad” intrekken om hun mening luid te laten horen? Janssens blijft provoceren. Hij is als Burgemeester officier van de Gerechtelijke Politie. Moest de AEL de namen van een geëiste ordedienst aan hem overhandigt hebben, ze kwamen rechtstreeks bij de flikken terecht.

In Amsterdam trekken dergelijke betogingen werkelijk door het centrum. Het is er een democratische traditie. Bekijk de foto’s op Indymedia.nl en zie daar ook een video.

Geen slaafjes

Wim Dufin, 20/01/2009 – 21:40

Uw interpretatie is tamelijk eng. Journalisten rapporteren wat anderen doen of zeggen, en als dat leugens zijn dan is dat voor rekening van de pleger ervan. Door een simpele ingreep, namelijk de toevoeging (sic), kunnen ze reeds een twijfeling aan de waarheidsgetrouwheid van het citaat illustreren. In een uitgebreider opiniestuk kan een journalist het citaat beter "plaatsen" en becommentariëren, maar niet elke medewerker aan deze site wil zijn opinie over een gebeurtenis geven doch slechts een "droge" weergave van het gebeurde.

Misteld

Wim Dufin, 20/01/2009 – 23:22

Een reëel beeld van de manifestatie en het aantal manifestanten is bvb. de derde foto van http://www.indymedia.be/en/node/31415 . Vierhonderd man zegt ge ??
Wie vervalst er hier dan ? Ik bron mij niet op politiecijfers maar op een ooggetuigeverslag of op bovenvermelde foto.
Voor grote betogingen stoelt men zich op een aantal personen per oppervlaktemaat, en dat wordt dan getransponeerd op de lengte van de stoet. Daar kunnen gemakkelijk fouten insluipen. Maar in dit geval is het met wat geduld gewoon uit te tellen. Be my guest.

Zoals ik reeds wou aantonen in een vorige reactie hoeft een journalist niet noodzakelijk "geëngageerd" te zijn, want dat kan een hinder zijn voor de objectiviteit.

De organisatoren van de betoging zijn tot een akkoord gekomen met het Antwerpse stadsbestuur om een bepaalde route te volgen, en zolang deze overeenkomst door beide partijen gerespecteerd wordt is er geen probleem. Het bestuur dient ook de rust in de stad te bewaren en leerde uit vorige soortgelijke betogingen dat ze maar beter op alles voorbereid kunnen zijn. De afgevaardigden die naar het stadhuis trokken werden niet "opgewacht" door een peleton, deze waren zo opgesteld dat ze niet zouden provoceren maar toch beschikbaar waren (zo blijkt uit het fotoverslag dat door u aangehaald werd). Het is zo makkelijk Patrick Janssens te beladen met alle schuld. Als er relletjes uitbreken dan is het proveceren van "zijn" politiediensten, worden er brokken gemaakt dan is er niet genoeg politie, als er om de openbare orde te bewaren betogingen op een route gestuurd wordt dan is hij ondemocratisch, en ga zo maar door.

Deze betoging had ook niets te maken met de AEL. De aanwezige jongeren, zeer jonge kinderen en opgroeiende meisjes, zouden niet in een AEL betoging meelopen, het is gewoon een ander publiek dat ook gehoord mag worden.
Trouwens de "jongeren van de AEL" hebben gewoonlijk weinig uitstaans met de AEL, zijn doelstellingen of zijn georganiseerde manifestaties, maar zijn voor het overgrote deel simpelweg relschoppers die deze manifestaties als excuus gebruiken om baldadigheden te plegen.