Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

De geestesziekte van de collocatie

De geestesziekte van de collocatie

Als ooggetuige, die 10 dagen gecolloceerd werd in een psychiatrische instelling in Zelzate, wens ik me als moraalfilosoof te mengen in het debat waarom deze dramatische beschermingsmaatregel niet genomen werd voor Kim De Gelder. Dit nieuws sloeg me tijdens mijn gedwongen collocatie met verstomming, en wel om volgende redenen:

Waarom Kim niet en eender wie illegaal gecolloceerd kan worden?

1) collocatie is een formaliteit
Iemand die in een ziekenhuis werkt, al dan niet gelicensieerd in de psychologie of psychiatrie, kan deze maatregel aanvragen bij de Procureur des Konings die de collocaties vordert (collocatiewet van 1990).Een geneeskundig verslag bevat meestal standaardbewoordingen als "ernstige gedragsstoornissen","homocidale en suïcidale neigingen","spoedige collocatie vereist". In mijn geval is er voorafgaand GEEN ENKEL ONDERZOEK verricht: ik was volledig uitgeput en beefde met een hartslag van 170 slagen per minuut, vroeg op de SPOEDGEVALLENdienst van een gekend Gents ziekenhuis in ongepaste en wanhopige bewoordingen om kalmeermiddelen en intraveneus voedsel. Bijgevolg moest ik wel geestesziek zijn, was ik een gevaar voor de maatschappij en was een door het Parket gedwongen collocatie het enige alternatief. Collocatie van Kim De Gelder had evengoed zo gemakkelijk kunnen verlopen.

2) collocatie is een rechteloze positie
waarin gecolloceerden of gedetineerden of patïenten (in geeste van psychiaters is dat een semantisch verschil -helaas!- niets meer) voor 10 dagen vastzitten op vordering van de Procureur des Konings, zonder beroepsmogelijkheden, waarna een vrederechter de "beschermingsmaatregel" bevestigt of ongegrond verklaart.

3) collocatie is een detentie
Zelf ben ik 10 jaar geleden actief geweest in de beweging tegen de gesloten centra voor uitgeprocedeerde vluchtelingen en nu overviel me het nare gevoel dat beide "gesloten centra" mekaar geïnspireerd hebben. Vaststaat dat alles in de "crisisafdeling" van de psychiatrische centra erop gericht is om "gevaar" of opstand te kunnen vermijden. "Vuurwapens": aanstekers, lucifers, kaarsen zijn verboden. Net als elke vorm van stimulerende middelen: alcohol en drugs. Bewegingstherapie wordt ontmoedigd: een bal is niet aanwezig, lopen is gezien de kleine koertjes niet mogelijk en ontspanningsspelen zijn er niet. Andere activiteiten zijn ook des duivels want patïenten zitten er voor "observatie"; rehabilitatie die het positieve en creatieve aspect van iemands persoonlijkheid kan ontplooien is om dezelfde reden niet voorzien.Etenstijden en maaltijden worden opgelegd door de instelling; zelf koken is met vuur spelen. Wie voor 7u 's morgens wakker is, kan maar hopen dat de verpleegpost voldoende bemand is om reeds koffie te zetten. Pikant details: voor 20u wordt kalmerende medicatie met slaapverwekkende nevenwerking toegediend zodat na 22u niemand nog wakker is. Geen wonder dus dat rond 6u iedereen al wakker is. Constant is er videobewaking van de gangen en 's nachts kan je kamer en bagage geïnspecteerd worden. Communicatie wordt beperkt tot 3 uitgaande telefoongesprekken per dag; internet is taboe voor een "geestezieke". Naast je vrijheden verlies je bovendien elementaire patïentenrechten als zelfbeschikkingsrecht en inzagerecht in het medisch dossier.

In welke tijd zitten we?
In deze tijden van EMO-TV (bvb. VTM-berichtgeving over de dramatische gebeurtenissen in Dendermonde) is de maatschappelijke, en dan vooral de werk-, druk van die aard dat velen hyper-gestresseerd in de maatschappij leven en daarom explosieve, "manische", reacties kunnen vertonen."Gelukkig" worden die vaak opgevangen in de huiselijke sfeer (wat zeggen de studies over de toename van familiaal geweld?). Anderzijds beleven we een morele crisis waarbij mensen een sociaal vangnet en sociale controle ontberen. Discotheken lopen leeg, cafés sluiten, vrienden maak je virtueel op FACEBOOK, buren hoef je niet te spreken, buurtfeesten verliezen hun aanzien en familiebanden staan op losse schroeven. Een gevolg van de atomisering van samenlevingsverbanden die begonnen is met de neoliberale revolutie van de jaren '80: deregulering en flexibilisering van de arbeidskracht. Ook de gezondsheidssector is toen keihard getroffen. Ik heb gezien hoe het kronische personeelstekort en de overbelasting met allerlei vergaderingen en administratieve rompslomp veel tijd afnam van de verplegers en dus nog meer frustraties opwekte bij de "gecolloceerden" die veel aandacht en zorg verdienen. Een morele omkadering en controle op hun handelen was afwezig: hoe omgaan met mensen die van hun vrijheden en patïentenrechten (dus mensenrechten) beroofd zijn?

Een andere psychiatrie is nodig
Ik vrees dat we in Vlaanderen niet veel verder zijn gekomen dan de voorbarige beschuldiging en amalgamen waarover Michel Foucault schreef in "L'histoire de la Folie": psychiatrische zijn geen volwaardige mensen die niks kunnen en weten en dus afgezonderd en opgesloten moeten worden.
Zelf ben ik door een vrederechter "vrijgelaten" na tien dagen collocatie met als vonnis: "ongegronde collocatie". Ik overweeg verdere juridische stappen tegen de geneesheren die me geestesziek verklaard hebben, nu ik weer "normaal" ben.Om deze vicieuze cirkel van niet-onderzoek van, beschuldiging en veroordeling van geeteszieke te kunnen doorbreken: niemand heeft het recht een individu zonder onderzoek geesteziek te verklaren.
Kan het anders? Dan moeten we de ganse psychiatrie gaan herzien door ze te humaniseren. Door patïenten hun rechten te laten uitoefenen, door meer beroepsmogelijkheden in te voeren, door een moreel toezicht uit te oefenen op het verplegend en behandelend personeel van de instellingen. Collocatie kan nooit een volwaardige oplossing bieden, zelfs geen begin want het is een extra stresserende factor! Opsluiting tussen 4 muren met andere individuen (Sartre,"Entre les mûrs") maakt mensen manisch en depressief.

We moeten vertrekken van het verhaal van de patïent en niet van de visie van de dokters/psychiaters.We moeten de massahysterie (hoeveel mensen zijn dat weekend gecolloceerd??) die onstaan is na de dramatische gebeurtenissen in Dendermonde overwinnen met een opbouw van vernieuwde sociale netwerken.

Laat ons nooit vergeten dat een geesteszieke een mens is, dat een individu rechten en vrijheden nodig heeft om zijn persoonlijkheid tot uitdrukking te laten komen. Persoonlijkheidsbevordering gaat misschien meer helpen dan alle collocatiemaatregelen samen.

Misschien is het tijd dat

Misschien is het tijd dat mensen met psychische en psychiatrische problemen zichzelf emanciperen. Dat lijkt me de snelste optie. Als we moeten wachten op de wetenschappelijke onderbouw van die problematieken en het begrip dat dat uiteindelijk zal meebrengen kunnen we nog lang wachten. Druk uitoefenen op de kleine, geïsoleerde groep die beslist wat en hoe de psychiatrische hulpverlening wordt toegepast. Dat moet er volgens mij gebeuren. Stemmen zoals die van jou zijn hard nodig.

TIJD VOOR WOEDE !

In vergelijking met een paar decennia geleden is er al veel gebeurd op het vlak van rechten en emanicipatie van mensen met een psychiatrisch probleem. Toch blijft men "de Andere" stigmatiseren en discrimineren. De meeste houden hun diagnose stil, wetend wat de maatschappij voor hen in petto heeft. Wat hen op het werk, in de buurt, in de familie zelfs te wachten staat.

Collocatie is zelden een alternatief. Er worden nog steeds mensen gecolloceerd om "er van af te zijn". In Antwerpen besloot de Gemeenteraad drugverslaafde prostituees, zieken, verplicht te laten afkicken. Te colloceren. Medisch en juridisch waanzin. Er is een enorm tekort aan inzicht en middelen in de Geeestelijke Gezondheids Zorg. De ene raakt in een ziekenhuis niet binnen, de andere er niet uit.

De armste zijn daar de eerste slachtoffers van. Zij worden zelfs in krisis situaties geweigerd aan de poort van de ziekenhuizen. Mensen met een "dubbele diagnose" (verslaving + psychiatrische diagnose) worden als vuilnis behandeld. Ook door de psychiaters. Overdosissen en zelmpoord zijn het gevolg. Er is behoefte aan psychologische hulpverlening "op straat", letterlijk.

Ik ben in mijn leven (66 jaar) zeven keer vrijwillig opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Soms voor een lange tijd. Wegens bi-polaire stoornissen, vroeger manisch depressief geheten. Dank zij een aangepaste levenswijze en medicatie red ik het. Ik outte me op deze site verschillende keren als patiënt. Dat kan ik me door mijn levenshouding veroorloven. Daardoor ben ik met andere misschien een beetje een stem voor de vele die moeten zwijgen.

De feministische beweging zei/zegt: "Ik ben niet kwaad, ik ben woest !". Hoogtijd dat allen die met psychiatrie te maken hebben - de patiënten, de verpleegkundigen, de artsen - zich gaan gedragen als stakende staalarbeiders: woedend !

Lees: "Ik ben een psychiatrische patiënt". http://www.indymedia.be/en/node/31537
Lees: "De Andere". http://www.indymedia.be/en/node/31317

ERRATUM...

Wat slordig geweest... Een "erratum" dus...

Hierbij de juiste linken naar artikels van mij over psychiatrie op deze site.

"Ik ben psychiatrische patiënt". http://www.indymedia.be/en/node/31371 .

"De Andere" bezorgt Schepen Leen Verbist (sp.a) averij". http://www.indymedia.be/en/node/31537 .

"Geest" of "kakmachine ?". http://www.indymedia.be/en/node/25617 .

Een stem voor psychiatrische patiënten

Echt een belangrijk en interessant artikel. Vraag: Bestaat er al een vereniging van (ex-)psychiatrische patiënten (en gedetineerden) die opkomen voor menswaardigere behandelingen? Indien niet, lijkt dat me een must.