Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

“Het veiligheidsapparaat van de NAVO heeft haar wortels in de koloniale periode”

“Het veiligheidsapparaat van de NAVO heeft haar wortels in de koloniale periode”

STRAATSBURG – Mathieu Rigouste is een jonge universitaire onderzoeker die de Franse militaire archieven uitploos en tot de constatatie kwam dat er een rode draad loopt van de Franse koloniale oorlogen over de Koude Oorlog tot nu: de theorie van de interne vijand. Dat beschrijft hij in L'ennemi intérieur: des guerres coloniales au nouvel ordre sécuritaire.

20090402_1533.jpg

(foto Jan Lietaert)

De NAVO is de erfgenaam van een Franse doctrine uit de koloniale periode, zegt u?

“Mijn onderzoek ging aanvankelijk niet specifiek over de NAVO, maar over de doctrine van de 'revolutionaire oorlog', een doctrine van systematische staatsterreur uitgedokterd door het Franse leger. Tijdens haar oorlogen in Indochina en Algerije stond ze niet tegenover een klassieke vijand – een ander leger – maar tegenover een hele bevolking. Je moet dus de hele bevolking terroriseren. Het idee is om een interne vijand aan te duiden, die de zogenaamde oorzaak is van de terreur, zodat de bevolking uiteindelijk bereid wordt om mee te werken aan haar eigen onderdrukking.”

“We zien hoe die doctrine vanaf de jaren 50 wordt geëxporteerd. Franse officieren gaan overal soldaten opleiden – in de VS, Zuid-Afrika, Israël, Brazilië,... Teksten en handboeken circuleren in alle legers van de NAVO-landen. Er zijn conferenties waarop politici, politiemensen en militairen van de NAVO- en andere landen deze technieken bestuderen. Elk land maakt er gebruik van om z'n eigen model van binnenlandse veiligheid en sociale controle op te zetten. Maar vanaf 1960 worden die ideeën gesystematiseerd tot een formele NAVO-doctrine over contra-subversie: als we aan het geheel van de wereldbevolking een interne communistische vijand toewijzen, dan kunnen we overal waar nodig contra-revolutionaire processen opzetten. Daarvoor werden allerlei instellingen en technieken ontworpen.”

Sinds het verdwijnen van de Sovjet-Unie in 1991 is ook de communistische dreiging weg. Wat is er in de plaats gekomen?

“Met het verdwijnen van de communistische vijand verliezen die instellingen hun bestaansreden: de noodzaak om in binnen- en buitenland communisten te vervolgen. Maar de vijand wordt heel snel vervangen. Al vanaf de jaren 70 en 80 waren een reeks coalities op zoek gegaan naar nieuwe dreigingen (want als je een nieuwe drieging kan identificeren, open je een politieke en economsiche markt voor hen die de middelen verkopen om die dreiging te controleren).”

“De 'theorie van de nieuwe bedreigingen' wordt vanaf 1991 gesystematiseerd en dadelijk in de praktijk gebracht. De theorie stelt dat er overal ter wereld grijze zones zijn, zoals vlekken op een luipaardenvel, zowel binnen als buiten de landen van het NAVO-kamp. Ze zijn een mogelijk broeinest voor alle dreigingen die sinds de jaren 70 werden verzonnen: communautarisme, fundamentalisme, delinquentie, terrorisme, stedelijk geweld,... Omdat die gevarenzones verspreid zijn over de hele planeet, kan de NAVO zeggen dat 'lokale beveiliging' en 'globale beveiliging' hetzelfde zijn. Ze moet zich dus de middelen geven voor een nieuwe vorm van globale controle. Opnieuw worden bevolkingsproepen in hun geheel aangeduid als het milieu waarin de drieging wordt geproduceerd.”

Vandaar de oorlog tegen het terrorisme?

“Het antiterrorisme is één van de pijlers van het veiligheidssysteem, maar niet het enige. Nieuw is dat het vijandsbeeld waarop het teert is 'geëtniciseerd'. De vijand is geen 'rode' terrorist meer, zoals in de jaren zestig en zeventig, maar iemand die omwille van zijn identiteit alleen al een potentiële bedreiging vormt. Het simpele feit dat iemand moslim of migrant is volstaat om hem aan te duiden als een potentiële fundamentalist of relschopper. De hele bevolkingsgroep moet dus onder controle geplaatst worden.”

In de media – bvb. Le Figaro van gisteren - hoor je ook steeds vaker spreken over de heropstandig van een 'linkse' dreiging...

“Dat is nieuw. De Franse media en politici zijn sinds twee jaar bezig aan de constructie van de 'anarcho-autonome' dreiging – denk aan de zaak-Tarnac. Dat beeld grijpt terug naar wat bestond in de jaren 70, toen de interne vijand ook links-revolutionair was. Het Franse veiligheidsapparaat blijft voornamelijk gebaseerd op de vijandsbeelden van de opstandige jeugd uit de banlieues en de islamo-terrorist, maar met de figuur van de anarchist komt daar een extra hefboom bij. De vraag die de machthebbers altijd bezighoudt en bang maakt is hoe de link gelegd zal worden tussen de opstandige jeugd ('les révotés') en de revolutionaire milieus. Die vraag is recent weer actueel geworden. Er is de grote revolte geweest in de buitenwijken in 2005, en die is in 2006 uitgemond in de sociale protesten tegen het CPE (Contrat Premier Embauche) – een sociale beweging die radicaal was en buiten de klassieke marges en vormen van contestatie trad. De veiligheidsdiensten slaan alarm: 'Het is zover: de link tussen revolutionairen en révoltés is zich aan het leggen,' zeggen ze. En dus hebben ze een nieuwe figuur van de interne vijand nodig: de anarchistische beweging, dwz. de 'anarcho-terrorist'. Om die te kunnen vangen heb ze nieuwe middelen en technieken nodig. Die laten hen dan weer toe om de hele sociale beweging, het geheel van de bevolking die strijdt, te controleren.”

Suspicion

Mijn buur is een jonge Afro-Amerikaan uit New-York die zes maanden stage komt doen bij de Navo in Evere. Een sympathieke kerel, maar ik vermoed dat hij geen fan is van Bob Marley.
Of is dat een vooroordeel?

misschien gewoon geluk

Misschien heeft die Afro-Amerikaan uit New York wel heel veel geluk dat hij hier stage kan komen lopen, anders zat ie misschien in war-zone Irak of Afghanistan om de uitzichtloze US werkloosheid te ontlopen...