De avond dat de politie niet mijn vriend was – open brief aan de burgemeester en de korpschef van Sint-Niklaas

han, Thomas Blommaert 21 juni 2009 – 19:23

Die maandagavond in het station van Sint-Niklaas, iets na elven.

Eén uitgang van het perron is afgesloten, aan de andere staan enkele zwijgzame politiemensen, in burger maar met een oranje armband. Een of andere actie, denk ik. Maar ik ben eigenlijk te moe om te denken en omdat niemand iets vraagt, ga ik naar beneden. Daar blijk ik er niet ver naast te zitten. Enkele uniformen spelen een eigentijdse versie van Schipper mag ik overvaren. ‘Gij moogt door, gij niet.’ Ik hoor bij de pechvogels.

Een man met militair postuur en een hoog testosterongehalte heeft de leiding van de actie. Geen woord uitleg, geen ‘dit is een drugsactie’, geen ‘we gaan u even controleren en als u niks op zak heeft, kan u direct vertrekken’. Wel het kordate verzoek om tegen het nadarhek te gaan staan met onze tas voor ons. Dat het de man menens is, blijkt als mijn buur het waagt zijn rugzak naast zich te leggen: ‘VÓÓR U HEB IK U GEZEGD! VERSTAAT GIJ SOMS GEEN NEDERLANDS, OF WA?’ Een andere man waagt het schoorvoetend te vragen of dit lang zal duren, want zijn vrouw staat te wachten. Ook hij krijgt onmiddellijk lik op stuk: ‘GIJ STAAT HIER NIET VOOR UW PLEZIER, WEL WIJ OOK NIET. MAAR GIJ KUNT PAS VERTREKKEN ALS WIJ DAT ZEGGEN.’

De drugshond is nu al twee keer tevergeefs komen snuffelen bij mij en mijn toevallige lotgenoten. Tevergeefs. Ook een derde keer levert geen resultaat op. Toch is het theater nog niet gedaan. Een meer beschaafde agent loodst me een tent binnen. Zakken leegmaken. Schoenen uitdoen. Rugzak ondersteboven – wat zit er in die brief? Een kaartje van een collega naar aanleiding van mijn afscheid bij de stad, meneer. Uitgebreid fouilleren. ‘Zeker dat ge geen drugs gebruikt?’, vraagt hij. Ik ben nu al meer een half uur van kop tot teen onderzocht door mens en dier, en in plaats van een vriendelijk schouderklopje en schoorvoetende ‘bedankt voor uw tijd’, volgt nu dit! ‘Uw ogen staan nogal flauw. Ha, ge zijt moe?’ Hij lacht.

Uiteindelijk krijg mijn identiteitskaart terug, en mag ik vertrekken. Maar niet zonder dat ik eerst wordt verzocht mijn gsmnummer op te schrijven. Als ik uitleg vraag, zegt een agent dat dit standaard is. ‘Voor het geval er nog iets is.’ Ik heb genoeg van dit circus, en weiger. Het nummer van mijn vaste lijn kunnen ze krijgen, dat staat in de telefoonboek. Maar mijn gsmnummer? Vergeet het. Ik fiets met een wrang gevoel naar huis. Hebben de agenten geweld gebruikt? Neen. Hebben ze zich bezondigd aan racisme? Neen, toch niet direct (het zal wel toeval zijn dat twee van mijn drie lotgenoten van die avond van allochtone afkomst waren, zoals het ook wel toeval zal zijn dat ook een bejaarde Marokkaan niet ontsnapte aan de controle, en een Aziatische man zonder papieren op een denigrerende manier werd toegesproken). Maar het is dat irritante u-gaat-mij-hier-toch-niet-beginnen-tegenspreken-zeker- toontje... dat misselijkmakende ik-ben-hier-in-uniform-en-als-ik-zin-heb-om-u-een-uur-te-houden-dan-houd-ik-u-een-uur-sfeertje... die zieke mentaliteit van burgers die toevallig om 23u in het station lopen te beschouwen als drugsbezitters tot het tegendeel bewezen is...

De politie uw vriend? Toch niet de mijne, die bewuste maandagavond.

Ik zou het heel erg appreciëren als u zou willen antwoorden op deze drie vragen:

1. Is het de gewoonte dat de politie geen gebenedijd woord uitleg geeft aan mensen die zonder enige aanwijsbare reden uit een groep pendelaars worden gepikt? Zelfs niets kort in de stijl ‘heren, dit is een drugscontrole. We gaan dit doen, en we gaan dat doen. En als alles oké is, kunnen jullie gewoon verder.’

2. U hoort me niet beweren dat drugscontroles moeten ingezet worden met een polonaise op de tonen van Frans Bauer. En een pintje en een boterham-met-kop tussen de hondenshow en het fouilleren. Maar is er een ongeschreven wet die zegt dat zulke acties moeten doorgaan in een bijna militaire sfeer van onvriendelijkheid? En is het de gewoonte dat de politie de te controleren mensen behandelt als schuldig tot het tegendeel is bewezen?

3. Wat is de bedoeling van het vragen van het gsmnummer van de mensen die onderzocht zijn? Wat gebeurt er met de gegevens die op die manier worden verzameld? Bent u ervan overtuigd dat dit wettelijk is?

Beste groeten,

Thomas Blommaert

Waar schort het aan? De opleiding?

Jo, 22/06/2009 – 00:44

Ik heb in het station Brussel Noord ongeveer hetzelfde doorgemaakt. 't Was in het Frans, maar dat kan me niet schelen. Als men vriendelijk of beleefd is tegen mij, dan spreek ik zelfs graag Frans. Maar de vrienden van de wet waren helemaal niet beleefd of vriendelijk.

De politie is uw vriend, maar blijkbaar niet de mijne...

Ewout, 22/06/2009 – 12:54

Ook ik, samen met 3 vrienden, heb al een dergelijke ervaring meegemaakt met 'onze vrienden'.
Ik schreef me destijds in voor de actie 'NATO game over'. Je moest een keuze maken: ofwel deed je mee aan het bestormen van de gebouwen en had je 99% kans om opgepakt te worden, ofwel deed je mee aan de vreedzame betogings-tocht. Met het recht op betogen had je dus geen kans om opgepakt te worden.
Ik koos voor het laatste, echter wel met wat pijn in het hart omdat ik de actie zou missen. Maar ook daarvoor bestond een oplossing! In de briefing deelde men mee dat de mensen die deelnamen aan de betoging ook zouden kunnen genieten van de actie. Er zou namelijk een punt zijn die een panoramisch zicht zou verschaffen waardoor je alles mooi zou kunnen volgen. Zo gedacht, zo gedaan.

Toen we met de bus op de verzamelplaats aankwamen, waar de betogings-tocht van start zou gaan, ging ik op zoek naar iemand die mij kon vertellen waar ik dat punt met panoramisch zicht kon vinden.
Ik volgde zijn aanwijzingen en kwam inderdaad uit op een open veld, 300m van de gebouwen, vanwaar ik alles op de voet kon volgen. 20 minuten lang stonden we daar. Ook allerlei persagentschappen, zoals Reuters, vergezelden ons en vroegen ons om wat informatie. Na het geven van informatie verlieten ze het pad om wat dichter bij de actie te geraken.

Zoals eerder gezegd, stonden we daar zo'n 20 minuten. 20 minuten die gevuld werden met het becommentariëren van de acties van de politieagenten te paard. De paarden liepen de actievoerders bijna omver, en met hun dreigende matrakken toonden ze duidelijk aan dat verzet niet werd getolereerd.
Wanneer alle actievoerders op hun knieën gebracht waren, en hun polsen vastgebonden met snelbinders, was het onze beurt.

3 politieagenten te paard verkenden het gebied, en merkten ons in de verte op. Onmiddellijk galoppeerden de paarden in onze richting. Maar toen ze merkten dat we gewoon bleven staan, gingen ze stapvoets verder.
Toen ze uiteindelijk bij ons aankwamen, kregen we te horen: "MEEKOMEN!"
Toen ik hen vroeg: "Waarom?" Lachten ze luidop, "kom, we zijn niet achterlijk, dit is verstoring van de openbare orde."
Ik vertelde hen dat ze mijn rugzak mochten controleren, om aan te tonen dat we geen materiaal bij ons hadden om over de prikkeldraad rond de NAVO te klimmen. Om aan te tonen dat we niet van plan waren om er over te klimmen.
Ook vertelde ik hen dat we ons hadden ingeschreven voor de vreedzame betoging, en dat ik dit gerust wou bewijzen door een telefoontje te plegen naar de organisatie. Die hen dan duidelijk zou maken dat we ons wel degelijk hadden opgegeven voor de vreedzame protest-actie.
Maar nee, het antwoord luidde als volgt: "Jaja, en als we dan weg gaan, dan toch over de hekken kruipen zeker?!"
Blijkbaar gingen de agenten er van uit dat we zonder materiaal toch ons leven zouden riskeren door zomaar even over de NAVO-spiraal-prikkeldraad te kruipen, alleen maar om een statement duidelijk te maken... Niet dus.

Ze verplichtten ons hen te volgen, en we deden wat gevraagd werd. Maar we hielden niet op met discussiëren.

De agenten wilden er niets meer over horen, en wanneer we hen voortdurend probeerden duidelijk te maken dat dit alles berustte op een misverstand, kregen we steeds de typische ontwijkende antwoorden: "Jaja, dat zeggen ze allemaal", "Jaja, dat zal wel", "Jaja, je hebt je les goed geleerd"...
Wanneer het duidelijk werd dat de agenten echt niet zouden toegeven, besloten we om wat te vertragen. Maar dit was absoluut tegen de zin van de agenten in. Letterlijk: "een groene slijmzoen van mijn paard zal je wel gauw van gedachten doen veranderen".
Toen een paard op één van onze hielen stapte, kwam van ons de vraag: "mogen wij u aanklagen?" -"Waarom?" "Uw paard heeft op mijn hiel gestaan" -"Nee, dat is niet waar." We werden overgeleverd aan de collega-agenten en deze duwen ons op hun beurt tegen de grond. De polsen werden vastgebonden en om uitleg mocht niet gevraagd worden. Toen ik opnieuw mijn verhaal wou doen bij de collega's, kreeg ik opnieuw hetzelfde antwoord. "Jaja, het zal wel". Toen ze merkten dat ik niet wou toegeven dat ik in de fout gegaan was, losten ze dit handig op door de snelbinders rond mijn polsen wat harder aan te spannen. Toen ik de agent vertelde dat de snelbinders ervoor zorgden dat mijn horloge in vel begon te snijden, dan was het omdat "ik het zelf gezocht heb". Ik vroeg hem om de snelbinders wat te lossen, omdat het echt pijn begon te doen. Neen, het was opnieuw mijn eigen schuld. Toen mijn frustraties hun hoogtepunt bereikten spoorde ik de agent aan om even uit zijn rol als politie-agent te stappen, en mij gewoon even als mens te helpen. Alweer werd ik afgesnauwd, "Je had daar dan maar eerder aan moeten denken!"

Daar ik één van de laatsten was die opgepakt werd, was er voor mij geen plaats meer in de bus die mij zou voeren tot een soort van "openlucht gevangenis". Gevolg; ik moest te voet, onder begeleiding van een agent die mij aan de bovenarm vastgreep, naar de desbetreffende locatie.
Onderweg tijd genoeg om opnieuw een conversatie aan te gaan met de begeleidende politieagent, met wat haar op mijn Frans, probeerde ik hem uit te leggen wat er gebeurd was... Deze keer kreeg ik op een vriendelijke manier reactie, maar tevergeefs, hij lachte alles zowat subtiel weg, en zei mij dat ik gerust iedere zaterdag mocht terugkeren, want, zo'n acties brengen namelijk goed op voor de agenten...

Wanneer ik mijn tijd in de 'openlucht-gevangenis' had doorgebracht, zou ik met de bus naar het justitiepaleis worden gebracht. Vooraleer ik de bus mocht opstappen werden de snelbinders rond de polsen nogmaals gecontroleerd, om te zien of ze wel stevig genoeg aangespannen waren. Toen de agent die van mij controleerde, barstte hij in lachen uit. Onmiddellijk riep hij zijn collega's om even een kijkje te komen nemen. Eén voor één een lachende reactie. Blijkbaar vonden ze polsen, die vol met rode plekken en ingesneden motieven stonden, bijzonder grappig. Mij helpen? Nee hoor. Gewoon de bus op.
Dan nog tot de late uurtjes opgesloten in het justitiepaleis; een dagje met de 'vrienden' was alweer geslaagd.

"Eerlijk duurt het langst"... Inderdaad.
"Praten werkt"... Hmm, twijfelgeval.

http://img193.imageshack.us/img193/205/nato03.jpg

de politie is voorzichtiger geworden

beno klee, 23/06/2009 – 20:08

Ben enkele jaren geleden getuige geweest van een gelijkaardig voorval in het centraal station van A'pen. Met die uitzondering dat de aangehouden en gecontrolleerde mensen zonder uitzondering er niet bepaald vlaams uitzagen. Dit was duidelijk een racistische misdaad. Ben toen lukraak enkele mensen beginnen aan te spreken, telefoonnummers genoteerd van zij die wilden getuigen van wat er aan het gebeuren was. Tot 2 keer toe klacht neergelegd bij het Centrum voor Gelijke Kansen... (de eerste klacht, via het internet, bleek niet toegekomen te zijn). Alhoewel het hier duidelijk om een racistische misdaad ging, met de bezwarende omstandigheid dat ze begaan werd door ambtenaren in functie, met straffen voorzien in het STrafwetboek, met getuigen, vond het Centrum het niet de moeite hier zelf verder op in te gaan, maar heeft de bal verder gespeeld naar het Comité P... Nooit meer iets van gehoord... Ben nooit gevraagd geweest, noch de andere getuigen... Resultaat lijkt wel, dat ze nu op zijn minst een of enkele alibi-"belgen" ook controlleren...

Snelle reactie van Freddy Willockx

Thomas Blommaert, 23/06/2009 – 22:09

Maandag zat dit bericht in mijn mailbox:

Beste Thomas
Ik ben zeer onder de indruk van uw mail van 21 juni en heb onverwijld een gedetailleerd onderzoek gevraagd aan de korpschef over wat er gebeurd is bij de drugscontrole aan het station. We zullen de acties toetsen aan het gemeenschapsgericht karakter dat de korpschef sedert het begin van het decennium aan ons korps probeert te geven.
Hartelijk
Freddy Willockx
burgemeester

Van de politie kreeg ik volgend antwoord:

Geachte heer,
Wij hebben uw brief in goede orde ontvangen. Gelieve mij bij gelegenheid
telefonisch te contacteren tijdens de kantooruren teneinde een afspraak
te maken om uw wedervaren te bespreken.

Afwachten, dus.

Kam

Jo, 24/06/2009 – 19:35

Gisterenavond, Antwerpen, Britse Lei.
Een jongen wordt aangereden door een lijnbus. Waarschijnlijk had deze jongen op een niet-reglementaire plaats de drukke weg overgestoken, of had hij de bus niet zien aankonen achter een stilstaande tram.

Tientallen mensen snellen toe. Een of twee buigen zich over de jongen en geven hem eerste hulp. Anderen nemen hun gsm om de hulpdiensten te verwittigen. Enkele mensen stappen uit hun wagen om te helpen, waardoor in de zo al drukke spits een ellenlange file ontstaat. Chauffeurs die verderop de reden van deze stilstand niet kunnen waarnemen, beginnen te claxonneren.

Intussen staat een steeds groter wordende groep mensen rond de jongen. Daaronder ook, maar niet alleen, een grote groep jongeren. Waarschijnlijk een aantal vrienden van het slachtoffer, maar verder ongetwijfeld ook een grote groep kijklustigen.

Binnen de tien minuten arriveren de hulpdiensten. Twee ambulances stoppen op de busbaan. Twee politiewagens blokkeren aanvankelijk de rijweg, maar nadat een aantal agenten met oranje fluo-jasjes zijn uitgestapt, worden de wagens verderop geparkeerd, waarbij de zwaailichten dienen als signalement voor het aankomende verkeer.

De kijklustigen worden kortdaad verzocht om zich te verwijderen van de plaats van het ongeval en op een veilige plaats te gaan staan of verder te lopen.

Dit om te verduidelijken dat sommige interventies wél volgens het boekje verlopen. In zo'n geval mogen we erg dankbaar zijn dat de ordediensten goed werk leveren. We mogen alle agenten niet over dezelfde kam scheren.

De toon van het bericht moet dus alleszins niet gericht zijn tegen de ordediensten, maar wel tegen ongeoorloofd gedrag tijdens interventies van bepaalde agenten.

Geen verandering

Marieke, 27/06/2009 – 12:55

Ik heb ook zo`n ervaring mee gemaakt in Antwerpen eind jaren negentig. Het is verschrikkelijk de manier waarop je behandeld wordt: schuldig tot het tegendeel bewezen. Gefouilleerd tot in het ondergoed. En inderdaad achteraf geen dankwoord (voor uw medewerking), compliment (je bent toch een brave burger) of hulp bij het openen van de deur (ik had veel zware tassen met boeken mee om te studeren). En er heerste zo`n opgehitste sfeer. Ze waren onderling aan het opscheppen over wat ze wel niet gevonden hadden. Pathetisch. Zo te horen is er dus niets veranderd.

Welke misdaad is er precies gepleegd?

Tom Peeters, 01/07/2009 – 10:23

Ik snap niet goed uit je verhaal wat de precieze aard van de "misdaad" is? Soms controleert de politie gewoon gericht op illegalen. Bij een dergelijke gerichte actie zou het absurd zijn (en een verspilling van tijd en vanuw en mijn belastinggeld)om ook Belgen te controleren, toch?