Open Brief aan de regering: Teveel rechten van teveel kinderen worden geschonden!

Bernard Devos, Bruno Vanobbergen, e.a.16 juli 2009 – 17:41

We hopen dat de regering dit weekend een oplossing vindt.

Dit weekend gaan de ministers in conclaaf. Op de agenda? Het asielbeleid en het tekort aan opvang voor mensen die asiel zoeken. Wij, Franstalige en Nederlandstalige kinderrechten- en vluchtelingenorganisaties, wensen de ministers met deze open brief een extra duwtje in de rug te geven. Dit weekend kunnen ze immers het verschil maken voor heel wat kinderen. Meer dan 2000 mensen vinden geen opvang. Ook kinderen, met of zonder ouders, horen daar bij.

Vroeger was België één van de beste opvanglanden, nu bengelt ze onderaan op het lijstje. Sommige kinderen verblijven al weken in de noodopvang of op hotel. Ze maken soms gebruik van de faciliteiten voor daklozen. Andere kinderen moeten noodgedwongen op straat leven en slapen. Zelfs kinderen die hier alleen zijn, kunnen niet meer op de kwalitatieve opvang en begeleiding van weleer rekenen. Verschillende rechten van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind worden geschonden.

Het recht van kinderen op een passende levensstandaard.

Kinderen hebben recht op een stabiele thuissituatie. Dit recht wordt voor sommige kinderen nauwelijks gegarandeerd. Of ze verblijven in de noodopvang, zij het in een hotel, daklozencentrum of transitcentrum, of ze leven op straat. Vragen hun ouders geen asiel aan dan schrinkt hun kans op noodopvang. Families met kinderen worden hierdoor verplicht dag en nacht op straat door te brengen. Nochtans bevestigen verschillende recente uitspraken van de Arbeidsrechtbank dat het recht op opvang onbetwistbaar is. De onmogelijkheid van Fedasil om kinderen op te vangen doet afbreuk aan het Kinderrechtenverdrag.

Het recht op onderwijs

Tijdens de noodopvang wordt hun recht op onderwijs aangetast. Men redeneert dat hun verblijf in de noodopvang slechts tijdelijk is en onderwijs niet haalbaar is. Ondertussen sleept dit tijdelijk verblijf soms maanden aan.

Het tekort aan opvang verplicht gezinnen om regelmatig te verhuizen, wat orïentatie op onderwijs bemoeilijkt. Sommige kinderen hebben hun schooljaar niet kunnen beëindigen. De kinderen weten niet waar ze bij de aanvang van het nieuwe schooljaar zullen verblijven.

Het recht voor kinderen die asiel zoeken om van bijzondere bescherming en bijstand te genieten. De gezinnen in de noodopvang krijgen geen begeleiding in hun asielprocedure, een recht dat de opvangwet nochtans voorziet. De interviews inzake de asielprocedure worden voor deze groep uitgesteld. Hierdoor verblijven de betrokken gezinnen nog langer in onzekerheid. Waar blijft de ambitie om de asielprocedure niet langer dan 1 jaar te doen duren?

Het recht op de hoogst mogelijke graad van gezondheid. Voor de nieuwkomers voorziet Fedasil op dit moment enkel het minimum aan gezondheidszorgen, d.w.z. een TBC-test en identificatie van mogelijke ziektes. Opvolging hiervan is door de precaire leefomstandigheden van de kinderen problematisch. Toegang tot medische zorg is nl. ook afhankelijk van taalvaardigheden. Nieuwkomers beschikken vaak nog niet over een gemeenschappelijke contacttaal met hulpverleners, wat het aankaarten van de noden erg bemoeilijkt. Het ontbreken van hulpverlening in noodopvang maakt dat de kinderen vrijwel ontzegd worden van gezondheidszorg.

Het recht op vrije tijd, ontspanning en culturele activiteiten. De noodopvangvoorzieningen hebben noch de middelen noch het personeel om ontspanning en activiteiten voor de kinderen te voorzien. Deze zijn echter noodzakelijk, zeker in de context waar kinderen niet naar school gaan en zich in uiterst stresserende en onzekere levensomstandigheden bevinden.

Fedasil bevindt zich niet alleen in de onmogelijkheid om een aangepaste opvang te voorzien, ze heeft ook zelf maatregelen getroffen om families, die reeds in een opvangcentrum verblijven maar uit bepaalde EU-landen komen, niet meer op te vangen. Men redeneert dat deze families sinds 1 mei 2009 middels een arbeidscontract legaal in België kunnen verblijven. Deze redernering gaat echter volkomen voorbij aan de realiteit van die families. Deze groep behoort tot de meest kwetsbaren daar zij effectief dakloos waren en met hun kinderen op straat sliepen.

Wij zijn van mening dat er inderdaad gewerkt moet worden aan de uitstroom van families maar dat dit alleen maar kan wanneer ze een reëel uitzicht op woon en werk hebben. Zonder garanties op een min of meer duurzame oplossing zullen deze families binnen afzienbare tijd opnieuw dakloos worden. De kinderen zijn hier uiteraard het grootste slachtoffer van.

Ook de gezinnen die asiel hebben aangevraagd, in een centrum verbleven maar een negatieve beslissing kregen, vragen om bijzondere aandacht. Ondanks hun recht op materiële steun wordt hen toch gevraagd het centrum te verlaten. Tussen het indienen van de aanvraag bij het OCMW, het antwoord van het OCMW en een mogelijke heropvang door Fedasil leven die gezinnen op straat.

Daar Fedasil niet meer alle vreemdelingen met een recht op opvang, kan opvangen, wordt aan deze gezinnen geen opvang meer voorgesteld, zelfs niet meer in een noodopvang of hotel.

Met het oog op het asielconclaaf vragen we om prioriteit te geven aan niet begeleide kinderen of gezinnen met kinderen die al maanden in noodopvang leven of noodgedwongen op straat moeten leven. Kinderen worden door quasi alle internationale organisaties benoemd als één van de meest kwetsbaarste groepen. Kinderen op straat laten leven is dan ook een onmenselijke en vernederende behandeling. We hopen dat er dit weekend een oplossing komt want teveel rechten van teveel kinderen worden geschonden.

Ondertekenaars

Kinderrechtencommissariaat, - Bruno Vanobbergen
Délégué général aux droits de l’enfant – Bernard Devos
Beweging Kinderen Zonder Papieren – Nina Henkens
Meeting, Onthaal en Steunpunt voor mensen zonder wettig verblijf, Ronnie Tack
Plate-forme Mineurs en exil – Charlotte van Zeebroeck
Centre El Paso (centre d’accueil pour mineurs étrangers non accompagnés) – Laetitia Maginot
Coordination des ONG pour les droits de l’enfant (CODE) – Frédérique Van Houcke
Plate-forme Mineurs en exil – Charlotte van Zeebroeck
Service droit des jeunes – Benoît Van Keirsbilck