KoenCalliauw12 januari 2010 – 13:11

Bush of Janssen ?

Deze zaak en andere vervullen een louterende functie, tonen aan hoe complex het menselijk brein en gedrag is. Hoe ver de mens nog afstaat van een werkelijke beschaving. De combinatie van afschuw, ontreddering, medeleven stoelt op het verdrongen besef dat je werkmakker een seriemoordenaar kan zijn en – belangrijk – dat je zelf als burger boven alle verdenking in staat bent tot dergelijke daden. Beluister de theaterstukken van Shakespeare en de beerput van de maatschappij wordt voor je ogen geopend. Ook nu nog actueel. Shakespeare is een volkse schrijver en dichter bij wie moord en doodslag centraal staan. Waar het volk zich luidruchtig commentaar gevend, aan vergaapte. Er leven nog vele “familiegeheimen” die in die put blijven zitten.

De meeste rechtszaken zijn openbaar. Wie er belangstelling voor heeft kan ze in détail volgen op de rechtbank zelf. Ook dan is de verdachte niet schuldig totdat in zijn nadeel een uitspraak valt. De verdachte verschijnt ongeboeid voor de rechter. Een belangrijke symboliek. In ieder van ons, dieren, zit een “gewelddadige crimineel”. Zelden wordt dat beest losgelaten. Tenzij bij verborgen partnergeweld of in de marge van voetbalwedstrijden, op café. De gehele geschiedenis van de mens is getekend door fysische strijd, oorlogen, misdaden tegen de mensheid. Zet de verantwoordelijken voor de bloedbaden in Irak en Afghanistan, Bush Senior bvb., naast Ronald Janssen en de Belg blijkt peanuts inzake moordlust.

We zijn niet beter.

Daarenboven dragen we allen, religieus of niet, de sado machochistische achterbaksheid van “het lijden” van het christendom mee. Een nog steeds agressieve godsdienst, grotendeels gebaseerd op een slechte misdaadroman: de bijbel. Zij die naar aanleiding van de door Ronald Janssen bekende moorden de media beschuldigen van niet te verantwoorden “sensatiezucht”, lezen dat gruwelboek best niet. Met rechtvaardigheid heeft het weinig te maken. Wel met blinde wraakzucht. Lange tijd hing in de rechtszalen achter de rechter een marteltuig: het kruis. Liefst met een wegrottende Christus er aan genageld.

Het zo objectief en geanalyseerd mogelijk via de media de mensen informeren over feiten als deze die ons nu allen bezighouden, is een voor de volksgezondheid goede, leerzame zaak. De media hebben zich de voorbije week globaal correct van hun taak gekweten. Zij gaven de massa de kans te doen wat elke therapeut aan individuele patiënten zal aanraden: spreek er over! Verberg je leed, je letsels niet. De in “betere kringen” verfoeide toog in volkscafés is de plek bij uitstek om hierover in een begripsvol kader te praten. Misschien ontdekt hier en daar een buurtbewoner dat iedereen dichter bij een Ronald Janssen uit het gehucht Loksbergen leeft dan vermoedt. We zijn niet beter. En, natuurlijk, het kan voor iedereen aflopen zoals met de voorlopig drie jonge, onschuldige slachtoffers.

Lynchen.

De media vervullen hier de functie van de middeleeuws schandpaal op de markt. Waarop vonnissen en misdaden bekend gemaakt werden. Daar is niets mis mee. Het is in onze contreien al lang niet meer “het volk” dat oordeelt over de brandstapel. Er bestaat sedert Napoleon een zo goed mogelijke wetgeving, rechtspraak. Die is niet volmaakt, maar belet een lynch gericht. Het dunne laagje beschaving over onze maatschappij wordt desondanks regelmatig doorbroken met de kreet: “Hang hem op! De doodstraf!”. Openheid van informatie en mogelijkheden zich te uiten, kunnen bijdragen tot een verdere beschaving. Daarom moeten zaken als die rond Ronald Janssen en vele andere totaal toegankelijk zijn. Ook in de fase voor het proces. Rekening houdend met de situatie van onschuld, op alle gebieden, voor de openbare procesgang. Misdaad journalistiek is echter geen exacte wetenschap. Toch draagt ze niet zelden bij tot de oplossing van zaken.(1) Het is waar dat kijkcijfers en oplages stijgen tengevolge verslaggeving over sensationele zaken. En dan?

Ik beweer dat dergelijke artikels een reacties uitlokkende en helende invloed hebben. Meer nog, ze leiden tot een nooit geziene verbondenheid met slachtoffers en nabestaanden in wijken en gemeenten. Op de herdenkingstocht in Halle waren 4.000 mensen. Tijdens de begrafenismis waren er in en rond de kerk 1.200 aanwezigen. De oproepen van de media droegen hiertoe bij. “De boekskes” weten waar ze aan toe zijn. De pseudo intellectuelen die deze publicaties voor “de simpele mens” verketteren maar stiekum lezen, zijn massaal in aantal. Het is zoals porno. Niemand kijkt, maar… Het is niet pervers geïnteresseerd te zijn in moordzaken, in misdaadverslaggeving. (Commentaren vindt je hier (2)

Witte marsen.

Burgers zijn in staat tot samenwerking, begrip. Bijna 15 jaar geleden barstte de affaire Dutroux los. De periode van de zoektocht naar de verdwenen kinderen begon in de zomer van 1996. Bijna al de ouders gooiden zich in de strijd ter opheldering van deze misdaden. Dutroux en andere werden gevat en veroordeeld. Ouders, familie, vrienden, sympathisanten gesteund door de media organiseerden acties en massabetogingen: De Witte Mars in Brussel. Deze unieke massabeweging

was niet alleen van een groot humaan en politiek gehalte. De ouders toonden hun kracht, trots en moed in de meest pijnlijke episode van hun leven. Justitie en politie werden naar aanleiding van deze beweging wat hervormd. (3)

Het is normaal en gezond dat de mensen zich voor deze gebeurtenissen interesseren, er bij willen zijn, hun solidariteit betonen. De media speelden toen een goede rol. Uiteraard kan men op alle slakken zout leggen. Rond de affaire Ronald Janssen werd – vooral door De Morgen journalist Yves Desmet – gepoogd een moddergevecht tussen de media te lanceren. Hij ging op vrijdag 8/1/10 in de clinch met de bekende misdaadjournalist José Masshelin van Het Laatste Nieuws en ging op zijn bek tegen een duidelijke, niet correcte “sensatie verslaggever”. De titels zeggen alles. Desmet: “Nauwelijks verhulde heksenjacht…”. Tegen een “bepaalde” pers.

Masshelin:”Gedonder van op de preekstoel…” Vanwege “pastoor” Desmet.

De preek van Desmet was nog niet koud of “Bertje den Bleiter” illustreerde dat hypocrisie geen grenzen kent. Ives Desmet kon niet rap genoeg reageren om zich van het stuk “Op dun ijs…” door de ongevraagde bondgenoot, ex- minister Bert Anciaux op zijn Blog gezet, te distantiëren. Deze overgevoelige Vlaamse kwal (SP.a) in scouts uniform stortte zich ongegeneerd op de moordzaak én de houding van de media hier in. Hier onder een citaatje uit de koker van Anciaux…

Voer voor psychiaters.

Anciaux: In “de perversie waarmee de media zich als hongerige en nietsontziende maden voeden aan letterlijke en figuurlijke lijken in deze zaak, overtreffen ze zichzelf weerom. Het hek is helemaal van de dam, de laatste sporen van goede smaak en zelfdiscipline verdampen, waarschijnlijk na de laatste berichten van de aandeelhouders. ’t Is de hoogste tijd voor een scherpe schaaf, want de laag viezigheid op heel wat mediaspelers vereist meer dan peeling!”.

Wat die “aandeelhouders” betreft kan ik Anciaux volgen. De oplages stijgen, hun winsten ook. Het dagelijks gevecht tussen hen die een krant slechts als bron van winst zien en voor wie kwaliteit onbekend is, wordt op alle redacties gevoerd. Desondanks blijf ik bij de stelling dat de media een rol hebben te spelen bij het door alle burgers begrijpen, verwerken en conclusies trekken uit gruwelijke gebeurtenissen. Dit is een ramp voor de slachtoffers, familie, vrienden. Het is ook een ramp voor Ronald Janssen, die voer voor psychiaters wordt. Die recht op een goede verdediging heeft. Ook al zou hij een seriemoordenaar zijn. Media zijn ook hier populistisch. Ik juich dat toe. Een populistische tekst/uitzending kan kwaliteitsvol zijn. En wordt gelezen/bekeken. Altijd beter dan een voor de meeste onbegrijpelijk “correct” stuk.

“Ik heb ze gedood! Ik alleen!”

Ives Desmet relativeert op maandag 11/01/10 zijn standpunt van de vrijdag er voor enigszins. Over de recente berichtgeving over Halen zegt hij: “Het is een understatement om te stellen dat het evenwicht tussen het recht op informatie aan de ene kant en het recht op privacy en onschuld aan de andere kant, niet in alle fases van het onderzoek even goed is gehandhaafd door alle media”. We kunnen hem beamen! Op de voorpagina van De Morgen waarin Desmet de journalist van Het Laatste Nieuws,

José Masshelin, de levieten leest staat in koeien van letters: “Ik heb ze gedood! Ik alleen!” Was de redactie van De Morgen er bij toen Ronald Janssens dat uitschreeuwde? Staat dat in het verhoor van de man? Klapte een speurder uit de biecht? Of was het gewoon een gefantaseerde titel die ook in Het Laatste Nieuws kon staan…

Zolang een arrogante Ives Desmet van op zijn “preekstoel” lesjes kan geven aan zijn collega’s in de media, zwelt zijn dikke nek zichtbaar. Het belette hem op te merken dat “zijn” gazet zoals de andere, vele pag. spendeerde aan het drama in Halle. Opgefleurd met harde titels en amper te bewijzen feitjes. En toen kwam “Bertje de Bleiter” door het decor gewalst. Ives “Dikke Nek” moet in deze verse “socialist” zichzelf herkent hebben. Anciaux stort zich onnozel in een strijd die zijn petje te boven gaat. Journalisten mét perskaart “nietsontziende maden” noemen was ook voor Ives Desmet wat van Das Güte so Viel.

De politiek commentator van De Morgen sliep er eens over, evolueerde en publiceerde even later, op 12/1/10, dan weer een analyse waar we volledig achter kunnen staan. Citaat: “Dat maakt deze zaak zo beangstigend; dat de buurman net als een overgrote meerderheid van de Vlamingen een huis-, tuin- en keukenfiguur is, met een gewone job in een gewone school, wonend in een gewoon dorp. Het onbegrip is groot, omdat hij zo veel op ons lijkt. Omdat zijn leven zo bangelijk identiek is met wat we iedere dag zelf meemaken”. Wij kunnen ons als brave burgers identificeren met de moordenaar met de doorsnee Vlaamse naam Ronald Janssen. Dat is een beangstigende gedachte. (Christophe Callewaert publiceerde op deze site reeds een artikel over de,wellicht , seriemoordenaar Janssen uit Loksbergen - Halle (4)

Censuur ?

De uitval van Anciaux toont weer eens aan hoe ver zo’n man van de echte wereld staat. Hoe paternalistisch deze carrièrist in zijn beperkt leventje staat. Hoe gevaarlijk hij overhelt naar een vorm van meningsuiting, van journalistiek die strak in de handen gehouden wordt door de overheid, de staat. Deze mediageile clown steunt “ten volle de roep om dringend wetgevend werk hieromtrent”. (5) Of vormen van censuur. Anciaux en zijn soortgenoten gedragen zich als puriteinse regelneven, die de bekwaamheid van de mensen om zelf te oordelen onderschatten. Anciaux en C° beledigen een zeer diverse bevolking die op een intelligentere manier dan hij omgaat met dit drama.

De bevolking, de kijkers, de lezers hebben recht op àlle informatie. Journalisten zijn geen exacte wetenschappers. Ze werken in stresserende omstandigheden, “tegen de deadline”. Een TV programma is vluchtig, een krant de dag na verschijning nog geschikt om er vis in te verpakken. Toch merk je hoe de verslaggeving en commentaar over de moorden en de dader over een periode van een week coherent en waardevol is. Alle media droegen daartoe bij. Alles kan beter, maar de Belgische media nemen hun verantwoordelijkheid en vervallen niet – om bij de buren te blijven – tot de rechts populistische smurrie van de Nederlandse De Telegraaf.

1 – “Blog van misdaadjournalist Peter R.de Vries” - http://www.peterrdevries.nl/programma-gemist/

5 - “Blog Anciaux” - http://www.bertanciaux.be/bertanciaux/blog/bertsweblog/Op_dun_ijs