In Kinshasa, hoofdstad van Congo, speelt zich een mirakel af. De bevolking wordt er jaar op jaar armer. Maar "de boodschappentas van de doorsnee-Kinois" is van langsom beter gevuld. Dat schrijven de Antwerpse onderzoekers Tom De Herdt en Wim Marivoet in een brochure die vanochtend zomaar in mijn brievenbus viel (*).

De grafieken bij het artikel spreken boekdelen. Het inkomen per hoofd van de bevolking, zo blijkt, is in Congo sinds 1990 gehalveerd. Een groot probleem is dat er geen statistieken zijn. Maar er zijn wel voedingsenquëtes gehouden, althans in Kinshasa. Daaruit is volgens de onderzoekers af te leiden dat tussen 1986 en 2004 de Kinois meer aan consumptie uitgeven, dat ze zich calorierijker voeden en dat kleine kinderen iets minder ondervoed zouden zijn. De contradictie zou te verklaren zijn door de informele economie, die maakt dat er onzichtbaar toch meer geld omgaat.

Maar: dit beeld zou enkel voor Kinshasa gelden. Het blijft ook duizenden mensen naar de hoofdstad zuigen, terwijl de miserie in het binnenland gigantisch blijft. En ook in Kinshasa zelf zijn het de rijkste bevolkingslagen die zich meer uitgaven kunnen permitteren. "De toegenomen welvaart spekt vooral het boodschappenlijstje van de rijke", schrijven De Herdt en Marivoet. Het topsegment zou in 2004 circa 43% meer aan consumptie uitgeven dan in 1986, het armste segment maar goed 11,6% meer. Die armste en rijkste groepen groeien ook op dit vlak verder uit elkaar. Ook markant: de Congolese agro-industrie is dood, inlands voedsel is vervangen door import, in de huishoudens is duurdere maïs vervangen door goedkopere maïs. Het Mirakel van Kinshasa blijkt dus een hersenschim.

(*) De brochure komt van het Corporate Funding Programme van Fons Verplaetse. Die was jaren geleden goeverneur van de Nationale Bank en bestuurde zo rond 1998 ook een jaarlang de Congolese centrale bank. Het CFP probeert bedrijven en ontwikkelingsngo's dichter bij elkaar te brengen, om –zeggen de kritici – het geweten van de bedrijven te sussen en de ngo's met de (neo-liberale) bedrijfslogica te bezoedelen. Het CFP is niet bij het brede publiek bekend, maar probeert daar af en toe iets aan te doen, onder meer met brochures zoals deze. De teksten zijn op te vragen via cfp@skynet.be. Ze zouden eerstdaags ook op de website http://www.cfp.be worden gezet.