raf05 maart 2007 – 16:44

Aan Lac Tumba wordt actief gekapt, vooral door het Libanese bedrijf ITB (Industrie de Transformation de Bois). ITB heeft er twee concessies van in totaal 294.000 hectaren of bijna een tiende van België. Volgens Greenpeace zijn de concessies aan ITB toegekend nà het moratorium van mei 2002 en zijn ze illegaal.

Het Congolese bedrijf Ledya rukt op naar de regio van Lac Tumba. Ledya werkte voorheen in de provincie Bas-Congo maar daar staat geen interessant hout meer overeind.
Ook de Portugese firma Sodefor schuift vanuit de provincie Bandundu noordwaarts. Sodefor heeft naar hout geprospecteerd maar is nog niet met de feitelijke houtkap begonnen.
De vierde firma die bij Lac Tumba hout wil ontginnen is de Franse Scibois. Ze heeft een kapvergunning aan de Westkant van Lac Tumba, één van de belangrijkste bosgebieden waar nog primair bos overblijft en waar nog unieke dieren worden aangetroffen zoals woudolifanten, woudbuffels en bonobo-apen.

In de ruime omtrek rond Lac Tumba en over de grens met Congo-Brazzaville is (door een VS-programma) trouwens een zogenaamd Landscape afgebakend, één van de twaalf waardevolle gebieden in het hèle Congo-bekken, dat zes landen beslaat.

Voor de industriële uitbaters is dat van geen tel. Ze willen er tegenaan gaan, en liefst zo snel en zo goedkoop mogelijk. Matthieu Yela Bonketo van de Cercle pour la Défense de l'Environment in Bikoro heeft geen goed woord voor hun praktijken.

"De firma's hebben alleen maar conflicten en ruzies gebracht", zegt hij op de Conferentie van Brussel (26-27 februari). Dat komt vooral omdat ze de lokale bevolking proberen af te kopen, via onderhandelingen met tussenpersonen. "In mijn streek wonen bantoes en pygmeeën door elkaar. Maar de pygmeeën worden als onder-mensen beschouwd. Ze mogen niet rechtstreeks onderhandelen. Maar hun afgevaardigden nemen dikwijls zo'n commissie dat er voor de pygmeeën niets overblijft. Ook onder de bantoes ontstaan er conflicten omdat de onderhandelaars alleen aan hun eigen clan denken".

De houtkapfirma's brengen hoegenaamd geen wezenlijke welstand. "Wij vragen dat ze hun sociale verantwoordelijkheid opnemen en dat ze overeenkomstig de nationale planning schooltjes en gezondheidsposten zouden bouwen. Daar komt niks van terecht. Zij beloven dat ze eeuwig zullen blijven, maar na drie maanden vertrekken ze weer en gaan ze verderop kappen. Ze komen alleen onderhandelen om een bestelling op te nemen en ze leveren dan wat zout, wat kratten bier, toiletpapier, fietsen, versleten kleren, matrassen. Maar geen golfplaten bij voorbeeld om huizen te bouwen".

"De mensen leven beter van het woud zonder die firma's", zegt Samuel Nguiffo, die jurist is voor het Centre pour l'Environnement et le Développement in Yaoundé in Kameroen. "Als de bedrijven vertrekken, dan zie je pas hoe destructief ze te werk gaan".

Nguiffo verzet zich radikaal tegen de stelling dat de houtkap betereschap betekent voor de lokale bevolking. "Er bestaat géén geslaagd model van duurzame uitbating, met een rotatie van kappen en herbebossen. Niemand kan me aantonen dat zo'n model werkt. En ook het geven van certificaten voor hout dat zogenaamd duurzaam is gekapt, biedt niet de minste garantie. Maar toch zouden wij de firma's moeten geloven als ze beweren dat zij het nu een keer gaan waarmaken? Zij argumenteren dat er geen primair woud meer bestaat omdat de mens al eeuwenlang in het woud werkt. Akkoord, maar dat betekent nog niet dat zij nu met hun bulldozers moeten oprukken".

Nguiffo vindt de situatie in Congo nog des te fragieler dan die in Kameroen. "Congo heeft ook absoluut niet de capaciteit om een zogenaamd duurzame bosuitbating te beheren. Congo heeft naar eigen zeggen 50 bosingenieurs. Daarmee zouden ze alle misbruiken moeten tegengaan? Ik zeg: in zo'n rijk en natuurlijk gebied als het Congo-woud mag men geen vergissingen. Elke fout is onherstelbaar. Kijk naar Ivoorkust. In één generatie is daar al het tropisch woud verwoest. Er blijft niets meer van over".