Ilse Rubbrecht16 december 2005 – 13:16

Het ziet er niet naar uit dat alles van een leien dak zal lopen. De verwachtingen voor Hong Kong zijn beperkt. Toch is er een voortdurende druk om tegen eind 2006 de Doha Ronde te finaliseren. De reden is de afloop van het onderhandelingsmandaat van het Amerikaanse Congres tegen midden 2007. Dit kan leiden tot 2 mogelijke scenario’s:
In een eerste scenario slagen de WTO-lidstaten erin om in Hong Kong het gezond verstand terug te vinden en om tot een algemene consensus te komen mbt de verschillende thema’s die op de agenda staan. De bedoeling is om tegen maart/april 2006 een min of meer politieke consensus te bereiken. Dit zou dan net voldoende ruimte moeten geven om tegen eind 2006 de technische zaken te kunnen uitwerken en goedkeuren in een nieuwe ministeriële conferentie. Eind 2006 is dus nog steeds de streefdatum om de Doha ronde af te sluiten.
In een tweede scenario mislukt de ministeriële conferentie in Hong Kong. Dit zou betekenen dat de WTO en het multilateraal handelssysteem een zware deuk krijgen en de gevolgen niet echt te voorzien zijn.

Pascal Lamy, de directeur-generaal van de WTO, zal er alles aan doen om een mislukking te voorkomen.

De Doha Ronde wordt ook de ontwikkelingsronde genoemd, hoewel de ontwikkelingscomponent ver te zoeken is.
Europa en de VS blijven star in hun landbouwaanbod. Zij willen niet meer toegevingen aan de ontwikkelingslanden geven zolang de ontwikkelingslanden niet meer marktopening geven in NAMA en diensten. Omgekeerd geldt dat de ontwikkelingslanden geen verdere toegevingen willen doen in NAMA en diensten zolang er geen extra toegevingen gebeuren binnen landbouw door Europa en de VS.
De onderhandelingen zitten dus vast. De vraag is hoelang de ontwikkelingslanden zich zullen blijven verzetten tegen de vraag naar verdere marktopening in NAMA en diensten door de industrielanden. Sommigen (waaronder Brazilie) willen niet geviseerd worden als oorzaak van een eventuele WTO-mislukking.

Als antwoord op de kritiek dat de huidige Doha onderhandelingsronde de naam ontwikkelingsronde niet waard is, deed de Europese Unie het voorstel tot het uitvoeren van een ontwikkelingspakket ten voordele van de ontwikkelingslanden en meer specifiek voor de minst ontwikkelde landen. Het gaat over:
“duty free en quota-free market access” voor de minst ontwikkelde landen, naar het voorbeeld van het “Everything but Arms” initiatief gedaan door de EU;
een aantal maatregelen in het kader van hulp ter bevordering van de handel van ontwikkelingslanden (financiele middelen, technische assistentie, ...);
een aantal maatregelen die zorgen voor een compensatie van de erosie van de handelspreferentie die ontwikkelingslanden zullen ervaren;
een rechtvaardige regeling voor de katoenproducerende ontwikkelingslanden.
Over een mogelijk ontwikkelingspakket wordt nu druk onderhandeld.

De ontwikkelingslanden benadrukken dat ze duidelijk meer verwachten dan de uitvoer van een mogelijk ontwikkelingspakket. Ook in de onderhandelingen rond landbouw, NAMA en diensten willen ontwikkelingslanden meer ademruimte in het kader van ontwikkeling.

Het ministeriele debat is begonnen. Aan het eind van de 2e dag is nog geen enkele vooruitgang geboekt. De verwachting is dat vooral tijdens de laatste dagen van de conferentie er pas beweging zal komen in de verschillende standpunten van de verschillende landen.
Iets om naar uit te kijken.

We moeten er ons van bewust blijven dat noch de impact op tewerkstelling, noch het belang van fundamentele werknemersrechten deel uitmaken van de Doha onderhandelingsronde. Als vakbonden kunnen we dan ook niet hopen op een Hong Kong-uitkomst die rekening houdt met tewerkstelling en sociale aspecten. Dit wil niet zeggen dat onze jarenlange strijd voor niets is geweest. We moeten denken op lange termijn en blijven ijveren voor méér coherentie en voldoende aandacht voor kwaliteitsvolle tewerkstelling en ontwikkeling.

Welke rol proberen we als vakbond te vervullen in Hong-Kong?
Enerzijds blijven we druk uitoefenen om thema’s zoals kwaliteitsvolle tewerkstelling en het respect voor fundamentele werknemersrechten, in de WTO-agenda te laten opnemen op lange termijn.
Anderzijds moeten we in allerhande discussiegroepen onze standpunten t.a.v. de verschillende agenda-punten (landbouw, NAMA, diensten, …) verdedigen. Dit betekent ondermeer het steunen van ontwikkelingslanden in hun strijd voor meer aandacht voor ontwikkeling in de ganse onderhandelingsronde.

Ilse Rubbrecht is medewerkster van de ACV-studiedienst.