[Opinie] Heffing op het gebruik van wegeninfrastructuur heef sociale gevolgen

Ilse Dielen en Jeroen Roskams (ACV)03 april 2007 – 11:25

Een heffing voor het gebruik van wegeninfrastructuur heeft belangrijke sociale implicaties. Daarom moeten aan een eventuele invoering een aantal voorwaarden verbonden worden. Het ACV vraagt de sociale partners bij de uitwerking van dit idee te betrekken.

Vlaams minister-president Leterme heeft de idee voor de invoering van een wegenvignet onverwacht afgevoerd. Als de Vlaamse Regering opnieuw werk zou maken van een heffing op het gebruik van de wegeninfrastructuur, dan vraagt het ACV dat dit in nauw overleg met de sociale partners en het brede maatschappelijke middenveld gebeurt. In 2005 werd in de schoot van de SERV een maatschappelijk debat georganiseerd over betalen voor wegeninfrastructuur. De bedenkingen en suggesties die op deze conferentie door verschillende maatschappelijke organisaties werden geformuleerd zijn vandaag nog steeds relevant. Het ACV wenst dan ook dat de bevoegde ministers dit proces van consultatie terug zouden opstarten en de maatschappelijke actoren bij de besluitvorming zouden betrekken. Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat het vormen van een maatschappelijk draagvlak voor een heffing of wegenvignet essentieel is voor het succes van de maatregel.

Het ACV wijst er op dat een heffing voor het gebruik van de wegeninfrastructuur belangrijke sociale implicaties heeft. Aan de invoering ervan moeten een aantal voorwaarden worden verbonden:
Heel wat werknemers zijn voor hun woon-werkverplaatsing afhankelijk van de auto en kunnen geen beroep doen op alternatieve vervoersmiddelen. Deze werknemers mogen hiervoor niet financieel gestraft worden. Wij pleiten ervoor dat de Vlaamse Regering meer investeert in de uitbouw van kwalitatieve, betaalbare en toegankelijke vervoersalternatieven die kunnen concurreren met de auto, ook wat betreft de afgelegde reistijd. Werkgevers en overheid dienen veel meer inspanningen te doen voor de ontsluiting van bedrijfsterreinen via collectief vervoer en de aansluiting op het openbaar vervoersnet.

De heffing mag er niet toe leiden dat mensen worden uitgesloten van de mobiliteit. Het recht op mobiliteit voor iedereen is voor het ACV essentieel en dient gewaarborgd te blijven, o.a. via de verdere uitbouw en versterking van de basismobiliteit.

Het openbaar vervoer moet in de eerste plaats het maatschappelijk belang dienen. Iedereen moet tegen een betaalbare prijs zoveel mogelijk toegang hebben tot mobiliteit. Het openbaar vervoer moet daarom worden vrijgesteld van de heffing.

Een heffing moet fiscaal neutraal zijn voor alle Belgen. De gemiddelde gebruiker mag niet meer betalen dan wat hij vandaag reeds betaalt aan vervoersbelastingen.

Systemen van rekeningrijden zijn tijdsgebonden en voornamelijk bedoeld om de congestie op piekuren te bestrijden. Dergelijke soorten van heffing zullen leiden tot een verschuiving van de werkuren naar de vroege ochtend of de late avond en maken een gezonde combinatie van arbeid en gezin veel moeilijker.

De opbrengsten van een heffing moeten de duurzaamheid van ons vervoerssysteem ten goede komen. De inkomsten dienen daarom geïnvesteerd te worden in de verbetering van het openbaar vervoersaanbod en de verkeersveiligheid, in de bevordering van het goederentransport per spoor en binnenvaart en in het onderhoud van onze wegeninfrastructuur.