Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

[Opinie] Deense cartoons: Einde van de verlichting

[Opinie] Deense cartoons: Einde van de verlichting

Het is nu wel stilaan een feit: we zijn in de nieuwe middeleeuwen aanbeland. In sommige Amerikaanse staten voeren ze Darwin af in het secundair onderwijs en nu mag men al geen cartoons over de islam meer maken - cartoons die toch per definitie gemaakt zijn om te spotten met alle zogenaamd ernstige zaken - of men krijgt een boycot van de hele Arabische wereld op zijn dak. Waar gaan we naartoe? We beleven het einde van de verlichting, ik zeg het u.

Men zou, in alle ernst, alle kranten van de wereld, alle weekbladen en tijdschriften en websites, kortom alle kanalen die de vrije meningsuiting hoog in het vaandel dragen, ook en vooral de Arabische, moeten oproepen om die onschuldige Deense cartoons van de Profeet te publiceren. Want het wordt een beetje te gortig. Het ligt aan de bewoners van de planeet aarde of we straks allemaal in intelligent design moeten geloven en ook nog moeten buigen voor Mohammed.

Ik pik dit niet. Als onschuldige humor niet meer kan, dan zijn we in de nieuwe middeleeuwen aanbeland. Weet u wat dat betekent? Een gedachte-experiment maakt alles duidelijk. 'God is dood', Nietzsche; 'Nietzsche is dood', God - die tekst heb ik indertijd in Leuven meer dan eens op een wc-deur gelezen. Niets aan de hand. Transponeer dit even naar nu. 'Allah is dood', Nietzsche; 'Nietzsche is dood', Allah. Dat is plots heel andere koek. Ik vroeg een islamitische student: "Als ik deze tekst" - 'God is dood, Allah is dood, JHWH is dood' - op het bord schrijf, teken ik dan mijn doodvonnis, Sahil?" "Absoluut", lachte hij. Ik lachte ook, maar eigenlijk heb ik meer zin om te wenen.

Dit kan toch niet. Ik wil dit niet meemaken. Het einde van het tijdperk van de verlichting? Kun je je voorstellen wat dat voor alle denkende mensen van de wereld zal betekenen? Afschuwelijk. Dus moeten alle kranten die zichzelf respecteren cito presto deze cartoons publiceren. Dit gaat niet over de islam, maar over iets veel belangrijkers: over tolerantie, openheid, vrije meningsuiting. Verlichting. Nu overal en massaal publiceren die cartoons, of we zijn er geweest.

En er is alle reden toe: om te weten of die cartoons aanstootgevend zijn of niet, om de lezer te laten oordelen, moet elk artikel dat erover handelt er een paar van publiceren. Dat is toch gewoon goede journalistiek. Ze zijn te vinden op http://www.newspaperindex.com/blog/2005/12/10/un-to-investigate-jyllands.... Echt waar, totaal onschuldig. Daar gaan we de vrije meningsuiting toch niet voor opofferen, zeker? Of bestaan vrije meningsuiting en echte nieuwsgaring alleen nog op het internet? Is dat het laatste bastion van het vrije denken? Het is ver gekomen.

We zitten tussen hamer en aambeeld, tussen de neo-imperialistische leugens van de Verenigde Staten en het islamo-fascisme van de fundamentalisten, tussen de logica van oorlogsmisdadigers en de logica van terroristen. En het ergste van al is: het zijn objectieve bondgenoten. En wij, de gematigde wereldburgers van allerlei kunne, ook de gematigde islamieten, zijn de sigaar. Kan ik niet emigreren naar een andere planeet tot dit tijdperk overwaait? De nieuwe middeleeuwen. Succes ermee.

Lieven De Cauter is cultuurfilosoof

Verdraagzaamheid bedreigd door beste vrienden.

De beste vriend van George Bush Jr. is Osama Bin laden, de beste vrienden van islamofobe onverdraagzaamheid, al dan niet onder de vorm van Vlaams belang, zijn onverdraagzame moslims.

Hoe kunnen verdraagzame Europeanen een idee van vredelievende Islam verdedigen, als deze systematisch door onverdraagzame moslims wordt vernietigd?

Misschien wordt het tijd dat verdraagzame moslims hun stem verheffen, en dat verdraagzame Europeanen beseffen dat moslim- fundamentalisten een minderheid uitmaken.

Laat de Deense rechtstaat hierover democratisch oordelen.

Europese burgerrechten

Toegeven aan de druk van fanatieke moslims, op welke manier ook, niet alleen door te censureren, maar eveneens door in de toekomst niet meer te publiceren, zoals Kamagurka uit voorzichtigheid doet, hoe begrijpelijk ook, betekent afbraak van onze burgerrechten.

Daarom spelen deze fanatieke moslims goed in de kaart van Europeanen die om eigen redenen de burgerrechten wat op een lager pitje willen zetten. Zoals ik zei in het vorige commentaar: anti-democraten aller landen werken goed samen en vinden het best met elkaar.

We hebben deze dagen door het VBO slogans gehoord over hamburgers en heilige koeien, allemaal om buitenlandse investeerders aan te trekken.

Wel: France Soir is eigendom van een Egyptenaar, en zie: Moslim Censuur in Frankrijk. Moslimfundamentalisme en VBO werken goed samen: niet de eerste de beste buitenlandse inversteerder moet welkom zijn, omdat hij werkgelegenheid schept voor managers en CEO's.

Ik heb er reeds in andere bijdragen op gewezen dat een ondemocratisch imago een goed uithangbord is voor deze buitenlandse investeerders. Willen we onze burgerrechten behouden, houden we ook best dat aspect in gedachte.

Antwoord op Deense cartoons : Einde van de verlichting???

Beste Lieven,

heb jouw commentaar gelezen op deze site en moet eigenlijk bekennen dat ik meer dan ontgoocheld ben over jouw interpretatie omtrent de publicatie van de betreffende cartoons.

De vrijheid van meningsuiting is nu eenmaal niet absoluut, ik mag bvb alles schrijven, maar laat me niets schrijven van racistische aard of ik zal berecht worden, laat me niets schrijven over de ontkenning van de holocaust, of ik zal gevonnist worden, laat me niets schrijven dat de privacy van iemand ondermijnt, want dit is ook strafbaar, om nog maar te zwijgen van het begrip 'laster en eerroof'.

Het gaat eromdat je respect hebt voor iemands waarden en normen, we leven tenslotte op dezelfde planeet en zoals je wel weet zijn er vele culturen met elk hun eigen waarden en normenstelsel. Trouwens,wat geeft ons het recht om te denken dat we de waarheid in pacht hebben???

Veelgehoorde kritiek op de islam is dat er aan te weinig zelfkritiek en introspektie wordt gedaan, maar voor mij geldt dit voor alle culturen, en zeker nu voor de onze... je beledigt hier dus geen miljoen mensen, maar een miljard... ik vraag me af waar dat verrechtvaardigheidsgevoel vandaan komt...

Ik ben er zeker van moest je in de arabische wereld zijn geboren, en opgevoed je je zeker anders had gedragen... begrijp je mijn standpunt?? Wat wij missen in onze cultuur is inlevingsvermogen in andere culturen...

Ga eens een kijkje nemen op volgende website, een zeer degelijk wetenschappelijk werkje :

www.flwi.ugent.be/cie/bogaert/bogaert18.htm

Groetjes,

Peter

Woorden en Daden

Als argument tegen de vereenzelviging van Islam en terreur heb ik al meermaals van moslims gehoord: "Islam is vrede".

Ook in het hierboven gelinkte artikel van Linda Bogaert lees ik:

"De vraag die zich naar aanleiding van de Deense cartoons stelt is niet de vrijhgeid van meningsuiting - die is sterk verankerd in de Koran en de Sunnah.

Wat wel ter discussie staat is of men al dan niet het recht heeft op bescherming van de religieuze gevoelens,..."

Het beklangrijkste artikel uit de mensenrechten is inderdaad dat geen mensenrecht kan uitgeoefend worden ten koste van een ander, met ander woorden mensenrechten zijn steeds een evenwichtsoefening. Hier in België hebben we er ook enkele rechtzaken opzitten over scheldproza.

In het geval van de Deense cartoons ben ik het volledig oneens met Linda Bogaert. Ik denk aan volgende punten:

1) De tekst stelt:
"De koran schrijft voor hoe men moet omgaan met mensen die hun vrijheid van meningsuiting uitoefenen: geduld, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid en respect voor de mening van anderen staan hierbij centraal."

De stelling van verschillende Europeanen, en niet alleen van de Deense tekenaars, is dat er een agressie-probleem is in de Islamitische landen. Dit is een mening, fout of juist, maar een mening. Waar was het geduld, de verdraagzaamheid, het respect waarmee deze mening is onthaald door de fanatiekelingen die mensen en ambassades hebben bedreigd? Waar was het respect te vinden in de oproep tot het bekladden van vlaggen, in een ander opiniestuk op deze site?

Waren deze cartoons beledigend? Naar Europese normen waren die ontzettend braaf. Minder braaf waren de agressie en de bedreigingen. Kamagurka die zegt niet meer over Islam te durven tekenen.

2) Als de Islam vrede is, ben ik echt en oprecht geïnteresseerd hoe dit begrip door deislamgemeenschap wordt ingevuld. Betekent dit dat een vrouw in vrede leeft omdat ze beschermd is door haar boerka?

In elk geval heeft niet de Islam, maar wel de islamgemeenschap een probleem: als Islam vrede is, dan zou het goed zijn dat verdraagzame en vredelieven de moslims hun geloofsgenoten erop wijzen dat terreur, verbaal of fysiek, niet de beste manier is om dit te bewijzen, en dat het goed zou zijn hun, waarschijnlijk gerechtvaardigde, grieven te uiten op niet-agressieve maar even effectieve wijzen.

3) Wie in dit geval de stelling verkondigt dat de Deense cartoons te ver zijn gegaan, bakent strenge grenzen af voor onze burgerrechten, strenge grenzen die ook zullen gelden voor wie de verdediging opneemt van de islamgemeenschap. We moeten deze anti-democraten, die hiervan snoepen, niet ver zoeken: Blair, Bush, Berlusconi zijn maar wat blij met dit soort Bin-Laden-rellen. Ook onze eigen Belgische politici hebben lange tenen. Want verscherpte grenzen aan de vrije meningsuiting komt Westerse economisch-fundamentalisten erg goed uit.

Als we ervan mogen uitgaan dat elke wereldgodsdienst zich op zijn manier inzet voor wereldvrede, wat ik ten zeerste hoop, dan is het de waarheid dat de islamgemeenschap toe is aan zelfbezinning.

antwoord op uw artikel

Mevrouw,

Ik ben Belgische en sinds 14 jaar bekeerd tot de islam, ik ben geen fundamentaliste, nog een fanatieke aanhanger, ik belijd mijn geloof op een ruimdenkende manier, probeer enkel correct te zijn en de vijf pilaren en de hadiets te volgen.
Als u een beetje zou opgezocht hebben over de islam, dan zou u te weten zijn gekomen dat afbeeldingen van mensen, zeker van profeten verboden zijn binnen de islam, 'spot'prenten dus al helemaal. Religie is niet iets volgens mij om de spot mee te drijven, ik kan best de humor in sommige dingen zien, maar moet men nu echt alles ridulariseren?????
Als God dood is, waarom lopen wij hier dan nog rond? Ik heb het niet zo begrepen op al dat filosofisch gedoe omtrent de dood van God, heb vorig jaar filosofie gestudeerd en vond het interessant, maar volgens mij is er wel een God, maar ok dat is dan mijn mening natuurlijk en die staat hier buiten alle bedenkingen.
Feit is, ik vind het persoonlijk ongehoord en totaal ongepast om met een religie de vloer te dweilen.... waar gaan we naartoe??? U bekijkt het net omgekeerd, t is dus maar zoals u het bekijkt, persvrijheid ok, maar heb alsjeblief nog een beetje respect voor uw medemens of kan dat in deze 'moderne' tijd niet meer??????
Zijn wij echt wel zo beschaafd als we zelf denken? Doe een ander niet aan wat je niet wil dat men jou aandoet. Wel ik zou het echt niet zo leuk vinden dat mensen mijn ouders bijvoorbeeld helemaal bespotten.... zou u het leuk vinden???? Dus als men dan een zo belangrijk figuur als de Profeet Mohammed (vzmh) bespotten dan begrijp ik echt helemaal dat het hek helemaal van de dam is!!!!!

Ik begrijp uw standpunt, maar sommige dingen horen nu eenmaal niet!!!

Met vriendelijke groeten,

een lezeres

Cartoons

In een volwassen democratie is het een goede zaak dat humor in brede zin wordt verspreid. Vandaag is het Allah en zijn profeet, morgen is het God en Jezus en overmorgen meneer Balkenende en de koningin.
Het heeft in het Westen eeuwen moeten duren voordat mensen er achter kwamen dat er nog iets anders valt te beleven dan religie en haar smalle wereldbeeld. De verlichting bracht uiteindelijk scheiding tussen kerk en staat, gelukkig. Moslims in het Westen zullen dat moeten accepteren en daar naar gaan leven. Ik ben in ieder geval niet van plan mij aan te passen aan het wereldbeeld van Moslims. De verlichting en de democratie gaan voor de religie van welke professie of signatuur dan ook.

spot prenten

In de meeste moslimlanden is de tolerantie voor andersdenkenden zeer laag. De Indonesische overheid steunt groepen die de christelijke minderheid terroriseren. En als je naar Saudi Arabië een bijbel probeert mee te nemen, wordt die bij de douane in beslag genomen en vernietigd.
Customs Regulations (zie homepage)
A number of items are not allowed to be brought into the Kingdom due to religious reasons and local regulations. These include alcoholic beverages, pork and pork products, prohibited drugs and narcotics, firearms, explosives, edged weapons and pornographic materials.
Items and articles belonging to religions other than Islam are also prohibited. These may include Bibles, crucifixes, statues, carvings, items with religious symbols such as the Star of David, and others.
Daarmee vergeleken krijgen moslims in westerse landen alle ruimte, tot aan gesubsidieerde imams en moskeeën aan toe. Om dan te moeten horen vanuit de moslimlanden dat het Westen de islam vertrapt, tja, dat is dan volkomen ongeloofwaardig.
De vraag is hoe je hier als westen tegenover moet staan. Ik pleit voor een meer assertieve houding. Wij hebben waarden waar we trots op zijn en die we niet onder dreiging van islamitische fanaten opgeven
De vraag is hoe je hier als westen tegenover moet staan.
Ik vindt dat er eens heel krachtig geageerd moet worden naar de moslimwereld op wat voor een manier dan ook . Draai gewoon de geldkraan dicht als we dan toch ongelovig zijn en ze ons meer haten haten dan liefhebben waarom dan geld geven voor ontwikkeling.
Zo langzamerhand worden de'’ niet moslims ‘’ moe ,bang, angstig, haatdragend, racistisch,en onverdraagzaam.
We hebben zo een mooie wereld met nog zoveel ruimte ,laten we het elkaar nou niet zo moeilijk maken

Kunnen we nu eens NIET naar

Kunnen we nu eens NIET naar de Islamitische pijpen dansen en in Europa onze eigen meningen kunnen verkondigen, diegenen die er niet tegen kunnen moeten net als bij slechte tv programma's maar gewoon de knop omzetten.

Hallo Kijk ik ben athëist

Hallo
Kijk ik ben athëist en moet ergens aanvaarden dat de meeste religies met beschouwen als een heiden, een verdoemd persoon, een onreinen en ga zo maar door. Via religies voelen groepen mensen zich superieur, de uitverkoren tov de rest. Ikzelf voel me niet superieur en wens het beste aan de ongelovigen en gelovigen. Echter merk ik dat religies me zaken willen opdringen of verbieden en dit op zeer diverse vlakken. Het heeft de westerse wereld 1800 jaar gekost om tot een maatschappij te komen waar we min of meer onze mening vrij kunnen zeggen zonder vervolgd te worden door inquisities en dergelijke. Ik wil in geen geval terug naar die tijd en zeker niet uit naam van verdraagzaamheid. Ik aanvaard het dat gelovigen met een heiden noemen maar ik vind ook dat ik het recht heb om met die godsdiensten te spotten. Zeker als in naam van die godsdiensten oorlogen gevoerd en aanslagen gepleegd worden (ik heb het hier voor alle duidelijkheid ook over de westerse neokoloniale geweld politiek). Kijk gescheidenis heeft ons ergens toch geleerd dat religies gebruikt worden om mensen zo zot te krijgen met geweld politieke doelen te bereiken (ooit van een athëistische oorlog gehoord?).
Ik vraag me af waar ik nog mensen ga vinden die hun eigen idee vormen over goed en kwaad, zonder in naam van het goede alle kwaad te doen.
Met vriendelijke groeten
een bezorgd wereldburger

geen onschuldige cartoons

Beste,

Lieven De Cauter gaat heel dramatisch tewerk in zijn commentaar en heeft het over onschuldige humor. Van al die cartoons was er maar een die echt humoristisch was en ietwat door de beugel kon qua kwaliteit. De rest was of archieslecht of een uitdrukking van een politieke visie. Een visie die perfect aansloot bij het door Europa gesteunde Amerikaanse imperialisme in het Midden-Oosten. Visie waarbij die regio als bevolkt door halve wilden, extremisten en te beschaven achterlijken wordt bevolkt. Een regeringskrant die voluit de oorlogen tegen Irak, Palestina en de komende oorlogen tegen Syrië en Iran steunt gaat dan eens de profeet van de moslims voor terrorist uitschelden. Kom nou. Wie kan dat nou serieus verdedigen. Dat is toch niet onschuldige creativiteit of leuke humor maar gewoon stemmingmakerij van hetzelfde type als dat in de jaren dertig tegen Joden.
Media weigeren regelmatig zaken te publiceren die slecht, wansmakelijk, beledigend of ongepast zijn. Niemand heeft daar ooit problemen over gehad. De ene visie is de andere niet. Herinner maar de ruzies tussen Gal en wijlen Sus Verleyen bij Knack.
Gaat Lieven Van de Cauter ook het recht verdedigen verdedigen om het soort cartoons over Joden publiceren als die in de jaren dertig in Duitsland verschenen.
Een debat en een goede verstandhouding kan er pas komen mits een goed gesprek waarbij beide partijen voor elkaar wederzijds respect tonen. Schelden en beledigen helpen niet, integendeel. Dat was mijn grote bezwaar tegen figuren als een Theo Van Gogh. Dat zijn herrieschoppers, oorlogstokers waar ik geen enkele sympathie voor heb. Men respecteert de visie van de medemens, zelfs al acht men die totaal verkeerd.
Dat is de essentie van de samenleving. Zoals de extreem religieuze mens de seculiere mens moet aanvaarden zo moet dat ook andersom zijn.
Trouwens diegene die nu het hardst roepen om persvrijheid zwijgen geheel als bijvoorbeeld bepaalde Arabische Tv-zenders uitzendverbod krijgen in Europa.

Groeten,

Willy Van damme

godsdienstvrijheid

Beste Victor,

Je verhaal over Indonesië klopt niet en getuigt van een gebrek aan kennis van de toestand daar. Het is ook eenzijdig. Dat er in Saudie Arabië geen godsdienstvrijheid is klopt, zij dat het dient gerelativeerd. Maar blijkbaar is dat gebrek aan godsdienstvrijheid ook iets voor jou want je bent blijkbaar boos dat moslims hier hun geloof kunnen beleiden. Buiten Saudie Arabië is er in praktisch alle landen van het Midden-Oosten veel meer godsdienstvrijheid. Zo wordt Bethlehem bestuurt door een kristen burgemeester in coalitie met Hamas. Dat niet alles perfect loopt is duidelijk. Maar dat is ook hier het geval als ik uw discours lees.
En van krachtig reageren tegen Moslims gesproken: Wist je dat de VS en een aantal bondgenoten in Europa Irak bezetten en vernielen? wist je dat ze Palestina hebben vernield? Wist je dat ze Iran en Syrië bedreigen? Wat moet dat 'krachtig reageren' dan zijn: een atoombom gooien op Damascus, Tehran, Bagdad en Jeddah? Wordt wakker en kijk rond.
Arm Vlaanderen, arm België, arm Europa, arme wereld.

Groeten,

Willy Van Damme

cartoons

deze cartoons zijn al veel vroeger.
publiek gemaakt in een eygtische krant .
waarom nu dan nog zo reaktie.
als er bomaanslagen zijn of zoals bij 11 september heb ik niemand van de moslim gemeenschap zien opstaan om dit te veroordelen en nu voor een cartoon.
gaat men zo uit hun dak .
hier is duidelijk wel veel meeer aan de hand.

beware

politiek

Beste,

Zoals in elk land en met elke gebeurtenis die enige invloed kan hebben op de mensen wordt die gebruikt door allerlei groepen en individuen voor het bevorderen van hun eigen doeleinden. Dit is ook hier zo. Blijkbaar zijn die voorheen al gedeeltelijk gepubliceerd in Egypte maar dan in een andere context. De krant wou blijkbaar tonen hoe pervers men in Europa soms kon zijn. Dat ze toen geen grote herrie veroorzaakten bewijst natuurlijk dat er hier sprake is van manipulatie. Dat wil echter niet zeggen dat enkele van die cartoons niet erg kwetsend overkwamen. Bovendien hebben mensen het volste recht om te betogen en bijvoorbeeld vlaggen te verbranden en een boycott te organiseren van Deense goederen. Dat recht is even groot als de zogenaamde persvrijheid hier. Bovendien zou Silence moeten weten dat naar aanleiding van die aanvallen van de 9de september in de VS er in die regio wel protesten zijn geweest. Verder zijn die 3000 doden in New York peanuts vergeleken met de meer dan 100.000 doden in Irak. Moorden die gebeurden met goedkeuring en medewerking van de meeste Europese regeringen, incluis de Deense. Oorlog die ongetwijfeld de steun had van die Deense krant. Van de doden in Falluja in Irak wordt amper gesproken. In New York gaan alle politici en filmsterren Ground Zero bewonderen. Luid protesteren tegen een brandende ambassade is goed, maar wat dan met een vernield Irak? Wat dan met de bedreiging met oorlog door de EU en de VS van Syrië en Iran?

Groeten,

Willy Van Damme

now

Misschien is dit wel het begin van het einde. Eén grote religie-cultuurclash, die meteen een einde maakt aan de religies zelf. Gedaan met die 'God',of hoe men dat ding dan wel ook moge noemen in welke religie dan ook. Gedaan met de zever. Misschien wel gedaan met de menselijke idiotie en zijn achterlijke verdeeldheid en waanideeën op een toch prachtige planeet.
Blijkbaar is 2000 jaar nog niet genoeg om in te zien dat het fout is.

"Wat geeft ons het recht te

"Wat geeft ons het recht te denken dat we de waarheid in pacht hebben?"
Deze retorische vraag slaat de nagel op de kop. Dat is het probleem met alle monotheïstische religies: per definitie hebben de andere gelovigen en niet-gelovigen ongelijk. Ook de trouwe adepten van de wetenschap hebben de waarheid niet in pacht (de big-bang theorie sluit mijns inziens het bestaan van een opperwezen niet uit). Waarom willen we alles zo zeker weten? Laten we eerlijk zijn: niemand weet 100% zeker de antwoorden op de grote vragen des levens en misschien hoort het ook zo... leve de agnosticus!

Cartoons

Cartoons kunnen mensen kwetsen in hun gevoelens; cartoons hebben immers als functie te spotten, te relativeren. Cartoons vervullen dezelfde rol als de nar in een middeleeuwse hofhouding; ze maken de macht der machtigen eventjes belachelijk en daardoor dragelijker voor de machtelozen. Machtigen, zoals koningen, presidenten en priesters zijn atijd al ideale mikpunten geweest. En wie is machtiger dan God, Allah, Jaweh, in de ogen van hun onderdanen? Inderdaad vele machtigen - zoals deze ook goden - hebben bepaald dat zijzelf en hun evenbeelden nooit het voorwerp van spot mogen worden. Menselijk, al te menselijk?

Evenzeer moeten we er ons van bewust zijn dat het hier in de kern om GEVOELENS gaat, men spreekt bijvoorbeeld altijd over 'religieuze gevoelens' en niet niet over 'religieuze feiten'. Je zult merken dat religieuze personen vaak de vergelijking, zoals in dit verband, met het 'kwetsen van de familie of een echtgeno(o)t(e)' aanhalen. We kunnen, mijn inziens, terecht spreken over een LIEFDESBAND met een godheid. En we zouden allemaal moeten beseffen dat het beledigen of spotten met iemands geliefde tot hevige uitbarstingen van geweld kan leiden, vooral bij personen die eergevoel (weer gevoel!) hoog in hun vaandel houden. Ieder van ons kent wel het geval van een persoon die verliefd wordt op de, in onze ogen, verkeerde, bijvoorbeeld een meisje dat verliefd wordt op een lover-boy-pooier als extreem voorbeeld. Noch redelijke argumenten, noch spot kunnen haar ervan weerhouden deze liefde ten minste te relativeren; integendeel ze zal ons haten; we staan hier machteloos bij, het einde van de verlichting nabij, als het ware.
Anderzijds wie van ons zou ooit een partner kunnen vinden zonder een minimum aan gevoel, goedgelovigheid, vertrouwen of zelfs dwaasheid.

Tot besluit kan ik slechts hopen dat ook 'gelovigen' zouden beseffen dat spotten met welke gevoelens dan ook het leven draaglijker maken (zie de nar) in een wereld van soms ware dodelijke ernst. Ik praat hier niet over voortdurende, boosaardige en onontkoombare spot die gelijk gesteld kan worden aan gewelddaden). Maar evenzeer durf ik te hopen dat ongelovigen de waarde van gevoelens in hun eigen en andermans leven naar waarde zouden weten te schatten.
Totale extreme persvrijheid, zowel als een totaal verbod op spot zijn heiloze onmenslijke wegen die steeds leiden tot onderdrukking, geweld en dood. De weg van het leven is voor elkeen een moeilijke opgaaf hoe gelovig of ongelovig je je ook voelt of denkt te zijn.
Met dank voor uw aandacht.