Marc-Antoon02 augustus 2007 – 16:37

Er wordt in Hertoginnedal momenteel zowel onderhandeld over de begroting als over het Buitenlands beleid. “Hét moment dus om er de onderhandelaars aan te komen herinneren dat tegen het jaar 2010 België 0,7 procent van haar Bruto Nationaal Inkomen aan ontwikkelingssamenwerking moet besteden – daartoe is het legaal gebonden. We eisen dat de onderhandelaars daaraan vasthouden,” legt Han Verleyen van 11.11.11. ons uit.

Vertrouwt de Noord-Zuidbeweging hen dan niet? “Als we de nota van de formateur lezen, zien we in elk geval dat de datum 2010 in de eerste versie niet wordt vermeld. Maar wat ons vooral bang maakt zijn de berichten die de wereld worden ingestuurd over de krappe begrotingsruimte,” aldus Verleyen.

Hoeveel geld is er eigenlijk nodig? “Als we tegen 2010 aan die 0,7 procent willen komen, dan komt dat grofweg neer op tweeënhalf miljard euro per jaar. Nu zitten we aan anderhalf miljard – ongeveer 0,5 procent van het huidige BBP,” zegt Verleyen. “Maar eigenlijk is het minder,” legt ze uit, “want een groot stuk van die uitgaven worden buiten de begroting voor ontwikkelingssamenwerking gerealiseerd.”

Hoezo? “Omdat de druk om de 0,7 te halen zo groot is, zoeken regeringen natuurlijk naar middelen om het budget kunstmatig op te krikken. Zo worden er uitgaven meegerekend die er volgens ons niet in thuishoren. De opvang van asielzoekers bijvoorbeeld. Uitgaven die overduidelijk niét bijdragen tot de ontwikkeling van het Zuiden,” aldus Verleyen.

En de Noord-Zuidbeweging vreest nog meer trucjes. “We zijn bang dat de onderhandelaars, om dichter bij de 0,7 te komen, nu ook uitgaven willen meerekenen uit de sfeer van het Buitenlands beleid en van Defensie – zoals geld voor de heropbouw van Irak of Afghanistan. Ook dat zien we niet graag gebeuren. Veiligheidsredenen of geopolitieke belangen mogen geen motief worden voor ontwikkelingssamenwerking, noch een trucje om je budget op te krikken,” aldus Verleyen.

Schulden
Momenteel worden ook schuldkwijtscheldingen meegerekend. “Die zijn natuurlijk wél ontwikkelingsrelevant,” zegt Verleyen, “en ze moeten onverminderd doorgaan. Maar ze mogen niet worden verrekend in die 0,7 procent. Dat is trouwens ook zo afgesproken op de VN-Conferentie over ‘financiering voor ontwikkeling’ in Mexico in 2002.”

Waar komen die schulden eigenlijk vandaan? “Je hebt er van twee soorten,” zegt Francisco Padilla, specialist terzake bij CNCD-11.11.11., de Franstalige evenknie van 11.11.11. “Enerzijds leningen van staat tot staat: de leningen die België sinds 1964 toekent aan ontwikkelingslanden, tegen een lage rente en meestal terugbetaalbaar op dertig jaar. Anderzijds de Delcredere-schulden: exportverzekeringen of –kredieten die door de Belgische staat worden toegekend aan Belgische bedrijven die goederen of diensten exporteren naar landen uit het Zuiden – voor als het land in kwestie niet betaalt.”

“We vinden het illegitiem om de kwijtschelding van zulke schulden op te nemen in het budget voor ontwikkelingssamenwerking,” aldus Padilla. “Vaak gaat het immers om leningen gegeven aan dictatoriale regimes en heeft dat geld op geen enkele wijze de ontwikkeling gediend van de landen in kwestie. Wij vinden niet dat de huidige bevolking daarvoor moet opdraaien.”

“Bovendien neemt België in het budget van ontwikkelingssamenwerking het nominale bedrag van de kwijtgescholden schuld op, terwijl de reële waarde van de kwijtschelding soms tot tien maal lager is. Ook daar zit dus een intellectuele oneerlijkheid die we aanklagen,” zegt Padilla. “Als België 300 miljoen euro kwijtscheldt aan Congo, dan kost ons dat in feite maar 50 miljoen.”

Belastingsverlaging?
Zonder die kwijtscheldingen zitten we momenteel nog maar aan 0,4 procent, aldus Padilla. Kàn België de 0,7-norm eigenlijk nog wel halen? “Het wordt heel moeilijk,” legt hij uit. “We hebben sowieso jaarlijks driehonderd miljoen euro extra nodig, zélfs als je de schuldkwijtscheldingen – momenteel goed voor 350 miljoen per jaar – blíjft meerekenen. Maar dat kan je niet eeuwig blijven doen, want de stock aan kwijt te schelden schulden is bijna opgesoupeerd. Eigenlijk hebben we vanaf nu dus elk jaar 650 miljoen extra nodig…

“De liberale partijen willen minstens vier miljard euro belastingsverlaging, zeggen ze. Maar voor ontwikkelingssamenwerking alleen al hebben we minstens een miljard euro éxtra nodig… De 0,7-norm is nu éénmaal een legale verplichting, de regering heeft geen keuze – tenzij ze natuurlijk de wet aanpast of ervoor kiest om in de illegaliteit te gaan. Dat zou straf zijn, gezien het feit dat de vier partijen die hier rond de tafel zitten voortdurend hameren op goed bestuur,” merkt Padilla op.

Wat stelt de Noord-Zuidbeweging dan voor? “Voor ons is het simpel. Ofwel kies je voor minder belastingsverlagingen – wat ons in het licht van onze verplichtingen op vlak van internationale solidariteit volstrekt legitiem lijkt. Ofwel maak je eindelijk werk van de strijd tegen de fiscale fraude. De fiscus loopt elk jaar 10 miljard belastingsgelden mis. Dat is genoeg om niet alleen ontwikkelingssamenwerking maar ook een coherent klimaatplan te financieren, én om de sociale zekerheid te garanderen,… De middelen zijn er, dat men ze gaat halen waar ze verstopt zitten.”

Vakbond
Ook Guy Tordeur van ACV-Brussel was van de partij aan de hekkens van Hertoginnedal. ““Waarom wij deze actie steunen? Omdat we als vakbeweging ook internationaal actief zijn, en omdat we vinden dat de bestaande rijkdom op één of andere manier moet kunnen herverdeeld worden. Het aangegane engagement van 0,7 procent voor ontwikkelingssamenwerking moet zeker worden nageleefd. Inderdaad, koken kost geld: als je uitgaven hebt, moeten daar ook inkomsten tegenover staan. Als we willen dat er een andere, meer leefbare wereld komt, zullen we keuzes moeten maken.” Dus een belastingsverlaging is geen goed idee? “Die mag er in elk geval niet komen op de kap van ontwikkelingssamenwerking, net zomin als op de kap van de sociale uitkeringen.”