raf27 april 2006 – 22:26

"Congo is het voornaamste winningsgebied van kobalt en daarom voor de Duitse industrie van buitengewone betekenis". Dat heeft de Duitse metaalpatroon Karl-Heinz Dörner op 31 maart in Berlijn verklaard, tijdens een eerste briefing van de Task Force over internationale grondstoffenkwesties, waarvan hij voorzitter is. "Om zich tegenover de internationale concurrentie op de grondstoffenmarkten door te zetten", zo vat German Foreign Policy samen (op zijn website), "nemen de Duitse strategen uitdrukkelijk ook een oorlog (Mittel des Krieges) of subversie in risicogebieden in aanmerking".

Die strategen zitten in Dörner's Task Force. De studiegroep is een jaar geleden opgericht door het Duitse patronaat, en meer bepaald door het Bundesverband des Deutschen Industrie (BDI, zeg maar het Duitse VBO want de koepel van de Duitse patroonsorganisaties). Dörner is zelf een eersterangsfiguur onder de Duitse patroons. Hij leidt de federatie van de Duitse metaalindustrie, de Wirtschaftsvereinigung Metalle (WVM, zeg maar: de Duitse Agoria), maar zit ook in het bestuur van de Duitse patroonsfederatie BDI. Vanuit het BDI is hij aangesteld tot voorzitter van de groep die tegen voorjaar 2007 een Duitse grondstoffenstrategie moet uitdenken. De Task Force kan rekenen op uitgebreide steun van de militaire planners van de Duitse staat.

Kazakstan en Congo

Tijdens de bijeenkomst van einde maart ging het vooral over de vraag hoe Duitsland de toevoer kan verzekeren van "voldoende, goede en betaalbare grondstoffen". Grondstoffen zijn in sommige gebieden geconcentreerd, zo verklaarde Dörner, en dat houdt een geostrategisch risico in, zeker wanneer "politiek onbetrouwbare regimes de grondstoffen controleren". Dörner verwees expliciet naar Kazakstan, de tweede wereldprocucent van chroom, en naar Congo, 's werelds eerste kobaltproducent. Congo, zo luidde het uitdrukkelijk, is voor de Duitse industrie van groot belang.

Rudolf Adam van de Bundesakademie für Sicherheitspolitik ging op dezelfde bijeenkomst nog een stap verder. Adam zei dat Duitsland om bepaalde handelsroutes vrij te houden "eventueel de oude elite opzij moet schuiven en nieuwe groepen binnen zijn invloedssfeer moet zien te krijgen".

Duitsland neemt momenteel de leiding over EUFOR-RDC, de troepenmacht van de Europese Unie voor Congo, die begin mei operationeel wordt. Duitse waarnemers trekken openlijk de officiële opdracht van die troepenmacht – "het beveiligen van de verkiezingen in Congo" - in twijfel en zeggen dat het Duitsland om de Congolese grondstoffen te doen is.

Oorlogsplunderingen

Dat stemt volledig overeen met de belangen en de wensen van de Duitse industrie-patroons. Karl-Heinz Dörner staat bij Hydro Aluminium Deutschland, een dochter van Norsk Hydro, op de betaalrol. De groep heeft in Afrika belangen in de oliesector in Angola en Libië en in de aluminiumsector in Zimbabwe en Zuid-Afrika. De Canadese aluminiumreus MagEnergy gaat overigens in Congo-Brazzaville aluminium smelten met goedkope stroom die uit Congo-Kinshasa zal worden geïmporteerd. Ook de Australische mijnreus BHP Billiton kijkt omdezlefde reus al een tijd met grote interesse naar Congo.

Duitse metaal- en mijnbedrijven zoals HC Starck (uit de Bayer-groep) en Gesellschaft für Elektrometallurgie (GfE) maar vooral GfE's vroegere directeur Karl-Heinz Albers zijn de voorbije jaren in opspraak gekomen omdat ze miljoenen verdienden aan de plunderingen van de natuurlijke rijkdommen tijdens de oorlog (1998-2003). GfE is eigenaar geweest van de ertsmijn in Lweshe in Oost-Congo, die Albers tijdens de oorlog voor eigen rekening heeft geëxploiteerd. Volgens German Foreign Policy heeft de Duitse diplomatie zeer hard voor die bedrijven gelobbyd en Albers de hand boven het hoofd gehouden. HC Starck en GfE zijn officieel vrijgepleit van oorlogshandel.

Militaire toepassingen

Nu blijkt dus dat het Duitse patronaat de rangen sluit om de volgende jaren op te rukken naar de grondstoffenlanden en zeker naar Congo. Onder het motto "tegen protectionisme" bepleit het een agressieve internationale politiek, om de vrije toegang te verzekeren tot "het hele gamma van industrie-relevante grondstoffen, van aluminium over ijzererts tot zirkonium".

De argumenten van het patronaat en zijn lobby's hebben ruim ingang gevonden bij de Duitse politici. Dat is gebleken toen er in februari en maart in het Duitse parlement verzet is gerezen tegen de Duitse deelname aan de EU-troepenmacht voor Congo.

Een kleine bloemlezing. De Duitse Defensieminister Jung pareerde de tegenstanders met het argument dat "stabiliteit in deze regio die rijk is aan grondstoffen de Duitse industrie ten goede komt". Andreas Schockenhoff, buitenlandspecialist van de CDU/CSU-fraktie in de Bondsdag, zei "dat Congo vooral over strategische grondstoffen beschikt die voor Europa belangrijk zijn". Eckart Von Klaeden van de Union-fraktie zei in Der Spiegel: "Er komen daar bodemschatten voor die belangrijk zijn voor de veiligheid, zoals uranium of berylium. Die mogen niet in handen vallen van onbevoegden". Met "veiligheid" wordt de wapenindustrie bedoeld. Bij die "veiligheidsertsen" horen ook nobium, voor raketonderdelen, en tantalum voor gsm's.

Begin april ten slotte heeft de Duitse president Horst Köhler, tijdens een reis door Zuidelijk Afrika, verklaard dat "het grondstoffenthema vast en zeker op de agenda van de internationale politiek moet staan". Afwachten of Duitsland, Europa's sterkste economie, de jacht op grondstoffen nu ook in de strategie van de Europese Unie zal schuiven.