Dirk Michiels (Filmmagie)16 januari 2008 – 12:14

Tegelijk mild en bitter brengt de Britse filmmaker de problematiek van de zwartwerkers in beeld. Hoofdpersonage is de jonge, alleenstaande moeder Angie, die bij een uitzendbureau wordt ontslagen omdat ze zich verzet tegen de seksuele intimidatie van haar collega’s. Ze waagt een gok door zelfstandig een interimbureau op te starten. Om de concurrentie de loef af te steken laat ze zich overhalen om ook migranten als goedkope uitzendkrachten in te schakelen. Als overgangsmaatregel om het hoofd boven water te houden, maakt ze zichzelf en haar zakenpartner aanvankelijk wijs.

In zijn krachtige, schetsmatige filmstijl maakt Loach de kijker duidelijk hoe deze zwendel al vlug uitgroeit tot een ingeburgerd systeem van sociaal misbruik. Zonder al te veel moreel gemor wordt de aanvankelijke sociale militante een moderne sociale uitbuiter. In een onthutsende slotsequentie toont Loach hoe de Britse (ex-) ‘vierde wereld’ op zijn beurt ‘de derde wereld’ meedogenloos uitperst.

Opvallend is hoe de cineast niet Angie maar het westerse systeem van economisch exploitatie met de vinger wijst. In het huidige migrantenbeleid kan je met zoveel inwijkelingen op zoek naar een job makkelijk slagen als uitzendbureau, merkt de film cynisch op. Als onthutsende sociale film is 'It’s a free world...' op zijn best in de scènes van Angie’s sociale opgang ten koste van het geluk van haar buitenlandse werknemers.

Enerzijds filmt Loach het portret van een jonge moeder die sociaal poogt te overleven. Anderzijds toont hij de uitbuitingsmechanismen van de moderne kapitalistische samenleving. Toch rijdt Loach hier en daar een overbodige al te melodramatische schaats. Angie’s romantische intermezzo met een jonge Poolse migrant komt in de film nooit van de grond. En ook de scène waarin onbetaalde bedrogen arbeiders haar zoontje bedreigen, hoort niet meteen in deze film thuis.

Met 'It’s a free world...' voegt Loach een complementair luik aan zijn indrukwekkende sociale filmografie toe, waarin de thema’s van zijn vroegere films en het ideeëngoed van zijn scenarist Paul Laverty bovendrijven. Als sociaal overlevingsportret leunt 'It’s a free world...' aan bij Raining Stones (93), als portret van een alleenstaande moeder bij Ladybird, Ladybird (94). Als aanklacht tegen zwartwerk ligt de film in het verlengde van Riff Raff (90), als migrantenportret bij Carla’s Song (96). In zijn scherpe veroordeling van de huidige globalisering sluit Loach’ nieuwste dan weer bij Bread and Roses aan.

Sinds 16 januari 2008 in de zalen.

Deze en andere filmrecensies vind je in het januari-nummer van het maandelijkse filmtijdschrift Filmmagie.