[Opinie] Een hart voor Gent! Pleidooi voor opvang van mensen zonder onderdak!

Pascal Debruyne07 maart 2008 – 14:57

Het zal u verbazen, maar het hartelijke Gent, dat zijn gezelligheid in de schijnwerpers zet, heeft ook een schaduwkant. Mensen zonder papieren, daklozen en Roma zwerven rond, vinden geen dak boven hun hoofd of leven dagelijks in erbarmelijke omstandigheden; vochtige kraakpanden, vervallen huizen waar de ijspegels aan de ramen hangen of moeten in het ergste geval een bank in het park zoeken. Vooral mensen zonder wettig verblijfsstatus en mensen met een precaire verblijfsstatus die overal tussenuit vallen zoals de Roma, zijn het slachtoffer. Wanneer dit probleem via politieke en maatschappelijke druk werd aangekaart door verschillende personen en groepen, stootte men steeds op een boze reactie, antwoorden die de onmacht van de Stad in de verf zetten enz. Pas na voldoende mediadruk neemt de Stad nu enkele stappen in overweging. Er zouden wellicht nog dit jaar subsidies komen volgens burgemeester Termont!

Zoals de Gentenaar stelt in een interview met Huize Triest: “De cijfers liegen niet. 'In heel 2006 heb ik hier 107 kinderen te slapen gelegd. Sinds september waren het er 299. We worden overspoeld, iedere dag opnieuw. Vooral door Roma's uit Slovakije. Die zijn hier niet illegaal - ze zijn Europese burgers - maar ze hebben nérgens recht op. Als ze werk hebben, is het slecht betaald. Als ze dat verliezen, hebben ze niks meer. Ik schat dat er in Gent alleen zeker zestig Roma-families zijn die geen echt dak boven hun hoofd hebben.' 'Wat wij kunnen bieden? Vier kleine kamertjes voor nachtopvang, met elk twee stapelbedden. Maar op die 16 bedden hebben we deze week in één nacht 26 mensen te slapen gelegd. Op één kleine eenpersoonsmatras sliepen er vier Roma-kindjes. En dat zijn dan nog degene die hier zijn binnengeraakt. Want ik moet iedere dag neen zeggen.'” (De Gentenaar 7 maart 2008)

Het tekort aan betaalbare woningen op de private huurmarkt en het schrijnende tekort aan crisis-en noodopvang maakt hun situatie erg schrijnend. Veelal zijn deze mensen aangewezen op de goodwill van culturele en caritatieve organisaties die huizen huren zoals Victoria Deluxe, De Tinten, Hand in Hand en Huize Triest of zijn ze aangewezen op kraakpanden. De werkgroep “huisvesting voor mensen zonder wettig verblijf”, waaronder het CAW, het OCMW, Intercultureel Netwerk Gent en Samenlevingsopbouw Gent, heeft deze situatie voor mensen zonder wettig verblijf herhaaldelijk aangekaart bij het Gentse Stadsbestuur via verschillende rondetafelgesprekken. Tot nu toe bleef het echter bij praten. Wij zijn ons bewust van het feit dat de Stad niet alleen verantwoordelijk is en van de gevoeligheid van dit thema. We pleiten er toch voor creatieve oplossingen te zoeken die aan de hoogdringendheid van deze situatie beantwoorden.

Enkele voorstellen liggen momenteel op tafel, zoals de inrichting van een sociaal pension en een eventuele site met opvang voor de Roma. Naar aanleiding van deze concrete voorstellen, de Beleidsnota Wonen, de Beleidsnota Lokaal Sociaal Beleid en de begrotingsbesprekingen, willen we nogmaals de hoogdringendheid vragen voor enkele concrete voorstellen gericht op deze specifieke groepen.

Enkele constructieve alternatieven die wij willen benadrukken zijn niet alleen gericht op meer opvang, maar ook op een sociaal rechtvaardig woonbeleid. Enkele zaken om in overweging te nemen zijn de volgende: (1) De voorstellen op korte termijn zijn de uitbreiding van de nachtopvang, de permanente opvangmogelijkheden en het ondersteunen van deze groepen door huurwaarborgen te verzekeren of voor een referentieadres te zorgen. De nachtopvang wordt vanaf maart uitgebreid van 16 naar 20 bedden. Toch blijkt dat er soms plaatsen tekort zijn of onderbenut (door criteria) zijn bij de bestaande noodopvang van de CAW’s, Stedelijke Opvang Initiatief (SOI) en het Gentse OCMW. We vragen dan ook zowel een verdere uitbreiding van de nachtopvang die tegemoet komt aan de vraag van daklozen en mensen zonder wettig verblijf (een 40tal plaatsen), als opvangplaatsen die ook overdag toegankelijk zijn. Er is ook nood aan meer ambulante hulpverlening rond huisvesting en ondersteuning via huurwaarborgen voor het huren van een woning. Nu worden panden en huizen nog teveel gehuurd door culturele en caritatieve organisaties. Meer inloopcentra voor thuislozen en permanente nachtopvang met minimale toelatingscriteria waardoor ook mensen zonder papieren kunnen beroep doen op noodopvang in het SOI. Men zou overkoepelend ook kunnen denken aan transitwoningen of wooncontainers voor deze kwetsbare groepen. (2) Op langere termijn moeten de verschillende overheden en de Stad nadenken over het gebruik van haar eigen leegstaand patrimonium voor deze groepen. Ook zou de overheid via het OCMW enkele huizen kunnen huren voor mensen in een kwetsbare verblijfsstatus.

Wonen en het recht op een waardig leven zijn onvervreemdbare rechten, ook voor mensen aan de onderkant van de samenleving! We willen dat de Beleidsnota’s Wonen en Lokaal Sociaal Beleid oog hebben voor de huisvestingssituatie en leefsituatie van deze kwetsbare groepen. Daarvoor moeten de schepenen en de burgemeester dringend inspanningen leveren. Gent moet zijn HART tonen!