Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Arbeidsmarkt: Vlaanderen verloren zonder België

Arbeidsmarkt: Vlaanderen verloren zonder België

De Vlaamse arbeidsmarkt kan maar overleven in een sterk België zodat het Waalse en vooral Brusselse gewest mee de nodige arbeidskracht kunnen leveren. Dan spreken we nog niet over het essentiële belang van de ‘Vlaamse’ tewerkstelling in Brussel voor Vlaanderen. In het Vlaamse gewest is de frictiewerkloosheid (werkloosheid noodzakelijk om de wisselingen in personeelsbezettingen van bestaande ondernemingen op te vangen) op zulkdanig laag peil dat enkele een grotere arbeidsverdeling tussen gewesten en nieuwe migratie toekomst geven aan de 'Vlaamse' arbeidsmarkt. Dat wil niet zeggen dat in Vlaanderen veel minder mensen van de werkloosheid leven. Integendeel. Maar 3/4 van de werklozen in Vlaanderen is in feite onbeschikbaar voor de arbeidsmarkt (tijdskrediet, brugpensioen, oudere werknemers, tijdelijke werkloosheid enz.). In Wallonië is 1 op 2 werklozen 1 op 2 en in het Brusselse gewest is zelfs 2/3 van de werklozen als beschikbaar voor de (ook Vlaamse) arbeidsmarkt.

Globaal ligt het gebruik van de werkloosheid door Wallonië maar 30% hoger dan in het Vlaamse gewest en in Brussel slechts 5% hoger. Alleen het gebruik ligt anders, in Vlaanderen brengt dit vooral onbeschikbaarheid mee voor de arbeidsmarkt en is het een ‘passief’ potentieel. Een verdere regionalisering van de arbeidsmarkt zou hard snijden in het beperkt aantal beschikbare werklozen in Vlaanderen en zal alle systemen van tijdskrediet, brugpensioen, tijdelijke werkloosheid, enz… onder grote druk zetten. Het zijn evenwel systemen die een plaats verworven hebben in het sociale bestel en de inkomenszekerheid van vele burgers waarborgen. Meer nog dan federaal het geval is zal de ‘Vlaamse’ politiek, de ondernemingen, het UNIZO enz minder ‘compassie’ hebben met de positie van werknemers die in hun ogen ‘profiteren’ van de werkloosheid en deze zijn meer dan in de andere gewesten, aanwezig in Vlaanderen. Wie het niet wil geloven moet de bijgevoegde grafieken maar eens goed bestuderen alsmede BuG 89: http://www.npdata.be/BuG/89.

Langs het Werkloosheidsportaal: http://www.npdata.be/Data/Werkloosheid/RVA/Tabellen
is het bronmaterial, de basistabellen en alle grafieken toegankelijk

1. Vlaams gewest - Mannelijke werkloosheid.jpg

Een korte blik op de structuur en % werkloosheid in 2007, dus situatie op 01/01/2008, berekend voor elk leeftijdsjaar tussen 18 en 64 jaar geeft een erg 'confronterend' beeld van de Vlaamse mannelijke werkloosheid. Zeer lage UVW-tewrkstelling tot 50 jaar, wat in hoogconjuctuur de druk op de arbeidsvraag ten zeerste verhoogd. Door de werkloosheid als % op de overeenkomstige bevolking te berekenen krijgt men het % dat men, bij volledige werkloosheid, aan werkzaamheid door werkloosheid verliest.

2. Vlaams gewest - Vrouwelijke werkloosheid.jpg

Vrouwelijke werkloosheid in het Vlaamse gewest. Het belang van het deeltijdse tijdskrediet over heel de loopbaan en het beperkter gebruik van brugpensioen, dat evenwel sterk stijgend is zoals uit volgende grafiek blijkt.

Brugpensioen naar geslacht-Vlamse gewest.jpg

Het vrouwelijke brugpensioen is van 13.107 in 2001 gestegen tot 22.906 in 2007 in het Vlaamse gewest of een stijging met 90%. Vergeleken met 2005 steeg het vrouwelijk brugpensioen nog van 18.317 tot 22.906 met 25% op 2 jaar. De mannen blijven sinds 2001 in gelijke mate participeren aan het brugpensioen in het Vlaamse gewest.

De vrouwen zijn 15 jaar later dan de mannen massaal op de arbeidsmarkt gekomen, met vooral de Non-Profit, Distributie en Horeca als expansieve sectoren. De laatste 15 jaar zijn het dus vooral de mannen die even massaal langs het brugpensioen een eindeloopbaanperspectief gekregen hebben. Nu vooral onder Europese en OESO-druk het brugpensioen permanent onder vuur ligt zullen vooral de vrouwen het slachtoffer worden wanneer de loopduur en brugpensioenleeftijd alsmaar zal stijgen. Vandaar dat de uitvoering van elke maatregel die impact heeft op het recht op Brugpensioen en verlenging van de instapleeftijd voor vrouwen met minstens 10 jaar dient vertraagd te worden, en voor de Non-Profit niet van toepassing gesteld. Want hoe staat het met brugpensioen van vrouwen de laatste 8 jaar.

3. Waals gewest - Mannelijke werkloosheid.jpg

Minder dan in Vlaanderen maar toch voor een aanzienlijk aandeel is de tijdelijke werkloosheid in Wallonië bij werkloze mannen aanwezig. In feite gaat het om een subsidie aan werkgevers die voor periodes van lagere productie geen wedden meer moeten uitbetalen maar werknemers tijdelijk op de werkloosheid plaatsen. Al deze werknemers hebben een regulier arbeidscontract en zijn in feite onbeschikbaar om nieuwe jobs in te vullen.

4. Waals gewest - Vrouwelijke werkloosheid.jpg

De 'werkende' werklozen vormen in Wallonië, zoals in het Vlaamse gewest, een belangrijke groep. Het zijn werknemers die, omwille van het 'ontbreken' van werk niet volledige tewerkgesteld kunnen worden. Deze groep is, na enkele maatregelen half negentiger jaren, sterk uitgedund. De voorwaarde om nog een inkomen uit de werkloosheid te putten is verstrengd en afhankelijk van het inkomen dat langs de tewerkstelling verworven wordt. Belangrijk is dat in dit statuut het recht op volledige werkloosheidsvergoeding behouden blijft ingeval men volledig werkloos wordt. De feitelijke beschikbaarheid voor nieuwe jobs is relatief beperkt omdat deze moeten kunnen samengaan met de bestaande job.

1. Brussels gewest - Mannelijke werkloosheid.jpg

De mannelijke werkloosheid in Brussel kent meer nog dan in Wallonië bij de 20-29 jarigen een enorme piek. Samenwerking tussen de gewesten en tussen de Brusselse gemeenten, een verhoging van de federale en gewestelijke input van middelen in Brussel is essentieel voor de verdere groei van Vlaanderen, ook al om wat men aan finantiêle middelen (lonen, infrastructuur, mobiliteit) uit Brussel haalt.

1. Brussels gewest - Vrouwelijke werkloosheid.jpg

Ook de vrouwelijke werkloosheid in Brussel wordt berekend als een % op de bevolking, waar meer dan elders, een groter aandeel te vinden dat nog niet actief is, dwz dat noch werkt noch in de werkloosheid terug te vinden is. De vrouwen uit de migratie vormen, met of zonder hoofddoek een van de belangrijkste gouden reserves voor de toekomst. Zij zijn in alle gewesten, een levende verzekering op de vergrijzing, en zij zullen op eigen kracht de komende decennia beetje bij beetje (zoals het goud past) beschikbaar komen voor de arbeidsmarkt.

Pct werkloze 20-29 en 55-64 jarigen.jpg

Het loont de moeite eens na te gaan per gewest of een hoge werkloosheid (brugpensioen en andere systemen +50 jaar) samengaat met een lage jongerenwerkloosheid. OESO ontkent dat en pretendeert dat het verband zelfs omgekeerd is, tot grote woede van Bart Meulemans in zijn opinie in DS van 12-10-2005 (http://www.janvanduppen.be/?p=35 ), zij maken een redeneerfout buiten categorie zo stelt hij. Om hierin gelijke volumes met elkaar te vergelijken nemen we de 20-29 jarigen en de 55-64 jarigen apart en berekenen we voor elk het % op de bevolking in de zelfde leeftijdsgroep.

Het samengaan van twee vaststellingen zegt niets over het verband ertussen. Maar als de focus zich verengt tot de werkloze 55+ enerzijds en de 20-29 jarigen UVWerklozen dan gaat extreem hoge werkloosheid 55+ samen met extreem lage werkloosheid bij mannen 20-29 jaar in het Vlaamse gewest. In Wallonië is dit samengaan veel zwakker en in Brussel in feite omgekeerd, maar daar spelen andere factoren mee.

Ook hier schuilt een verwittiging in voor de regionale arbeidsmarktprofeten: de druk op de 'niet-actieve systemen' en de afbouw van het brugpensioen kan wellicht leiden tot een structurele verhoging van de jongeren- en jongvolwassenenwerkloosheid. Ook in de sociale werkelijkheid bestaat er zoiets als communicerende vaten. Zeker als de conjunctuur het op een gegeven moment wat minder doet.

Statisch model

De bovenstaande statistieken zijn (uiteraard) correct, de problemen met bv brugpensioen ook lang gekend maar de analyses en conclusies die hieruit getrokken zijn dat minder. De gevolgde redenering is zeer statisch en geeft blijk van weinig inzicht in de tewerkstellingsdynamiek.

Een een belangrijk element dat Jan Hertogen vergeet te vermelden is het aandeel tewerkstelling door de overheid in België (in alle landsdelen). De vergrijzing het komende tekort aan arbeidskrachten kan grotendeels opgevangen worden door de overheidstewerkstelling terug te brengen op het Europees gemiddelde (jawel, streven naar een grotere efficientie binnen het overheidsapparaat). Het zou in die zin ook inzichtelijk zijn deze statistieken er eens bij te halen en deze aangroei over de laatste decennia te duiden; de gigantische overheidstewerkstelling is het Belgische antwoord geweest op de economische crisis van de jaren '70 en vormt vandaag ook door grote grote groep ambtenaren (met hoge pensioenen) de grootste financiele uitdaging (bedreiging?) voor de financiele gezondheid van de overheid.

Naast dit element "vergeet" J. Hertoge ook vlotjes dat een aantal bedrijven West-Europe zullen verlaten; "vergeet" hij de instroom van nieuwe hoog- en laaggeschoolde arbeidskrachten uit de EU en daarbuiten.

Maar mischien is dit ook het "minder compassie" waarvoor hij in het begin van z'n artikel waarschuwde.