Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

Hoe speculatie bijdraagt tot de stijging van de voedselprijzen

Hoe speculatie bijdraagt tot de stijging van de voedselprijzen

BRUSSEL -- Veel banken bieden tegenwoordig financiële producten aan die speculeren op de stijging van de voedselprijzen. Geen onschuldig spelletje, want die speculatie drijft de voedelprijzen nog verder de hoogte in - met alle gevolgen van dien voor de armste delen van de wereldbevolking. Maar wat is dat eigenlijk, speculeren? En wat kunnen we ertegen doen?

Hugo Wanner van Netwerk Vlaanderen, de organisatatie die mee het initiatief nam voor het Platform tegen de Voedselspeculatie, geeft uitleg. De leden van dat Platform (lees meer) willen dat onze regering op de VN- voedseltop in Rome deze week gaat pleiten voor een verbod op voedselspeculatie.

Wat is speculeren? Is er een verschil met investeren?

Wanner: "Financiële middelen vrijmaken voor de aankoop van machines, pesticides, infrastructuuraanpassingen,... dat zijn investeringen in de landbouw, die ook productief zijn in de landbouw: ze hebben als doel om de productiviteit te vergroten. Als dat lukt betekent dat dat de prijzen van de output naar beneden gaan. Speculatie daarentegen is een heel ander mechanisme. Wat daar gebeurt is dat je de financiële markten bestudeert en op basis van de evoluties, bvb. prijzen die in stijgende lijn gaan, op een berekende manier posities inneemt. Je gaat ervan uit dat een product in de toekomst duurder zal zijn en op basis daarvan ga je vandaag aankopen doen, later verkopen enzovoort..."

Men koopt dus voedsel en houdt het achter tot het meer waard is?

"Dat is iets te eenvoudig verwoord, maar het is au fond wel waar het op neer komt. Het is natuurlijk niet zo dat dat voedel rechtstreeks verkocht wordt en opgeslagen en verscheept. Neen, er worden contracten afgesloten op voedsel dat in de toekomst tot stand zal komen - 'futures', 'options', enzovoort. Die speculanten hebben er alle belang bij hebben dat er ook echt een prijsstijging komt, en daar zullen ze voor een deel toe bijdragen. Indien je op zo'n markten echt grote volumes kan innemen, omdat je massale bedragen kan mobiliseren, dan kan je door te speculeren ook echt invloed hebben op die markt. Jij en ik kunnen met ons individuele spaargeld natuurlijk geen invloed uitoefenen, maar grote banken en institutionele beleggers kunnen dat wel. Door gigantische sommen in te zetten kan je de prijs effectief naar boven of naar beneden drijven..."

"We zitten dus met een fenomeen dat niets te maken heeft met de kwaliteit van de productie. Er is geen band met wat er zich afspeelt in de fysieke economische werkelijkheid. Als dat fenomeen zich elders voordoet, kan het minder kwaad: als men speculeert op kunstwerken of sierraden of het hogere segment van auto's, zoals masarati's of Rolls-Roys, dan zal dat ons bij Netwerk Vlaanderen minder raken. Maar als het ingaat tegen de primaire behoeften van de mensen, zoals nu, vinden we het essentieel dat er wordt ingegrepen."

Waarom gebeurt al die voedselspeculatie net nu?

"Eén van de redenen is de crisis in de beleggingen in hypotecaire kredieten in de VS. Dat is een sector waar momenteel grote sommen beleggingsgeld uit wegvloeien. Dat geld moet ergens naartoe, het zoekt z'n weg en duikt nu op op de voedselmarkt. De reden waarom het daar opduikt hangt natuurlijk samen met andere factoren: het toenemend belang van biobrandstoffen, de klimaatwijzigingen, slechte oogsten,... allemaal zaken die er voor zorgen dat er in de sector van de basisvoedingsproducten sowieso al prijsstijgen zijn... Dat trekt de speculatie aan."

Jullie willen een verbod op voedselspeculatie. Zal dat de prijzen doen dalen?

"In de mate dat de stijging veroorzaakt wordt door speculatie wel. Neem het voorbeeld van de graanprijs: 20% van de prijsstijging is het gevolg is van het louter speculatieve... Indien dat speculeren kan worden verboden, dan zal die stijding zich alvast niet doorzetten."

Als alleen België voedselspeculatie verbiedt, wat voor invloed heeft dat dan?

"Daar raak je natuurlijk aan een zwak punt. Het is inderdaad niet realistisch om dat alleen in België te doen. In Europa is er vrij verkeer van kapitaal: je kan met je geld naar het buitenland, en België heeft veel buitenland... Daarom is het noodzakelijk dat zo'n verbod er ook op Europees niveau komt, zoniet zal de wet dode letter blijven. Wij als Netwerk Vlaanderen richten ons op het grote publiek hier, maar we hebben ook contacten met andere organisaties die in hun eigen landen aan sensibilisering doen. Ook wat het politieke betreft: wij kunnen in de eerste plaats naar de Belgische overheid stappen. Het is aan onze collega's in het buitenland om hetzelfde te doen bij hen."

Het Platform wil dat de Belgen op de FAO-top in Rome een lans breken voor zo'n verbod. Denkt u dat ze dat ook gaan doen?

"Logisch gezien is ons land verplicht om stappen te zetten, want het heeft het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten geratificeerd. In dat verdrag wordt bepaald dat de rechten van de mens zich ook uitstrekken tot het recht op toereikende voeding. Wij kunnen aantonen dat voedselspeculatie dat recht in de weg staat. Als je éénerzijds internationaal een verdrag ondersteunt en anderzijds niet wil ingrijpen tegen één van de zaken die tegen dat verdrag ingaan, dan ben je niet consequent."

dossier wereldwijde voedselcrisis

Stevig interview, Marc-Antoon! En stof voor een dossier op Indymedia!

De VRT heeft er al één: http://deredactie.be/cm/de.redactie/buitenland/Voedselcrisis

Paul D'Hoore maakt er niet zo'n goede beurt, door nog maar eens te beweren dat een Tobintaks niet realistisch is en te suggereren dat ggo's een noodzakelijk kwaad zijn om de wereld te voeden...