Dertien Antwerpse murgueros en murgueras zitten van 22 november tot 22 december een maand lang in Zuid-Afrika. Vorig jaar werden in Soweto door enkele leden van Lamourgaga en de Internationals de eerste kiemen gelegd van de Murga. Dit jaar worden de zaadjes uitgezaaid naar Durban.

In 2004 stuurde de vzw Dunia-Globe de Antwerpse skagroep Internationals voor het eerst naar Zuid-Afrika. Onder de noemer Township Jive speelde de groep samen met verschillende lokale artiesten er in townships van Johannesburg en Kaapstad. Deze tournee was in meerdere opzichten opzienbarend, vermits het ook tien jaar na het afschaffen van de apartheid voor een voornamelijk blanke groep niet evident was om op te treden in de ‘zwarte’ townships. Daarnaast werden er instrumenten die vooraf in Vlaanderen werden ingezameld, uitgedeeld aan muzikanten, schooltjes en kleinschalige projecten.

In 2007 werd de vzw Dunia-Globe opgenomen in een driejarig Zuid-Afrikaans project van het Vlaamse ministerie van Cultuur. Concreet betekende dat dat de Internationals samen met enkele leden van Lamourgaga in het Ipelegeng Community Centre in White City, Soweto de Murga introduceerde. Sleutelfiguur zowel bij de Internationals als bij Lamourgaga is Junior Mthombeni wiens roots niet toevallig in Soweto liggen.

Dit jaar, van 22 november tot 22 december 2008, gaat Junior samen met leden van de vzw Dunia-Globe en van de Antwerpse Murga’s Los Murginales en Lamougaga, terug naar Soweto om het zaadje dat vorig jaar gepland werd, te doen groeien. Vanuit de samenwerking met de Zuid-Afrikaanse Community Centres, die door het Vlaams ministerie van Cultuur gesteund worden, is dit een kleinschalige manier om aan culturele uitwisseling en ontwikkelingssamenwerking (of beter: samenwerkingsontwikkeling) te doen. Het project heeft niet de pretentie om de wereld te veranderen. Of toch wel, maar niet op één dag. Daarom werd er gekozen om het idee van de Murga langzaam te laten groeien.

Wat is Murga?

Binnen de Murga kan en mag alles, zolang er voldaan wordt aan de vier basiselementen: muziek, dans, woord en kostuum. Het is een van oorsprong Latijns-Amerikaanse traditie die in Antwerpen geïntroduceerd werd door Gerardo Salinas. Gerardo zag dat in Buenos Aires de Murga voor identificatie van buurten en wijken zorgde. Hij zag ook dat een Murga veel meer dan een dolle bende is die vrolijke muziek maakt. De thema’s die in een Murga aan bod komen verwijzen naar gemeenschappelijke (buurt)ervaringen, maar zijn dikwijls ook maatschappijkritisch, zij het steeds met de nodige dosis humor.

Het kan vreemd lijken om een oorspronkelijk Zuid-Amerikaans fenomeen te gaan ‘exporteren’ naar Zuid-Afrika. Maar eigenlijk wordt de cirkel op deze manier rond gemaakt. De zwarte slaven die naar Zuid-Amerika werden gebracht en aan wal kwamen in Buenos Aires en Monte Video liggen immers aan de oorsprong van wat later zou uitgroeien tot de Murga.

Praktisch

Enkele murgueros reizen een weekje op voorhand naar Soweto en gaan zoeken naar geïnteresseerde mensen in community centres en scholen in en rond White City. Wanneer de overige murgueros arriveren, start een versneld opleidingstraject: samen kostuums maken, liedjes en ritmes bedenken, dansles geven en krijgen. De Antwerpse murgueros en murgueras hebben immers minstens evenveel te leren van de plaatselijke bevolking. Denk maar aan de Zuid-Afrikaanse traditie van de gumbootdance, iets waar verschillende Murga’s in Antwerpen al mee experimenteren. Een paar weken later trekt de hele bende naar The Bat Centre in Durban, waar opgetreden zal worden, maar waar vooral de Zuid-Afrikaanse murgueros uit Soweto hun broeders en zusters van Durban zullen inwijden en initiëren in de Murga. Iets wat ook niet evident is, vermits mensen uit Soweto doorgaans niet in Durban geraken en omgekeerd. Het murgavirus verspreidt zich…