"Birma" - 59 jaar cel voor satire

Koen Calliauw, KoenCalliauw05 december 2008 – 23:15

De Myanmarese komiek en dichter Maung Thura, bekend onder zijn pseudoniem Zargana, kreeg 59 jaar cel. Gooide hij een bom ? Neen, hij is een satiricus. Een clown. Hij werd een simbool van de oppositie tegen de dictatuur in Myanmar. Waar ? Myanmar heette Birma, met als hoofdstad Rangoon, nu Naypyidaw. Het is een Aziatisch land, grenzend aan Thailand. Met een rijke cultuur van lang voor Jezus Christus, toen "ze" hier nog in dierenvellen rondliepen. In het land wonen 48 miljoen mensen, bijna 5 keer zoveel als in dit gehavende landje zonder palmbomen.

Een satiricus is een geboren intrigant. Hij/zij beweegt zich op het randje van "de waarheid" en ligt niet wakker van "bewijs". Een satiricus leeft van instinct en intuïtie en "zegt wat U denkt !". Hij/zij heeft een kristallen bol, is de waarzegster van de foor. Over zijn/haar insinuaties wordt een sausje ironie, sarcasme, humor, populisme gegooid. Een satiricus geeft commentaar op het heden en voorspeld de toekomst, zoals elk goed kunstenaar. Hij of zij "ontmaskerd". Pakt "de groten" aan, het "gezag". Gooit te grabbel, zonder respect.

LOSLOPEND GEVAAR.

Een satiricus is kwaadaardig. Een clown, jawel, maar verwar hem niet met "onbenul", met "Pipo". In tegenstelling tot "Pipo de Clown" beoefend de satiricus een gevaarlijk vak. Toen Charles Chaplin in de USA, tijdens de jacht op "kommunisten" tot een "rode" verklaard werd, was zijn leven in gevaar. Het is waar, in België wacht het kapblok niet op satirici. "Den Humo", om iets te noemen, werd wél uit de rekken gehaald. Het is waar, de censuur die hier op mij toegepast werd in het kader van de gevoerde discussie over de betekenis van Indymedia.be is een lachertje in vergelijking met wat Maung Thura (Zargana) in het ex Birma overkomt. 59 jaar !

Een satiricus drijft het conflict ten top met linke middelen, prakijken. Als schrijver, als podiumbeest, als muzikant, als cartoonist. Overal, op TV, in de krant, op de hoek van de straat. Hij/zij is een loslopend gevaar voor de goede zeden en dat waarvoor "de Staat" meent te staan. Hij/zij is de totale individualist die doorheeft wat "de mensen" op hun lever hebben liggen. Vandaar dat in àlle dictatoriale regimes, linkse of rechtse, de satiricus de kluns wordt. 59 jaar !

URBANUS.

Dit Vlaamse landje is arm aan hersenen, dus ook aan satirici. Satire heeft niets te maken met "Urbanus", die met zijn "humor" wél de restjes aan brains van "de Vlaming" vermag te prikkelen. Hier en daar doet een onderbetaalde sukkelaar zijn best. Aan de toog van het café, in "Knack". De columnist van dat weekblad, Koen Meulenaere , zou in Rangoon al lang aan de hoogste boom bengelen. Zijn stukken zijn één langerekte jeremiade, jammerklacht over de bergen onrecht die de brave burger dagelijks over zich uitgestort krijgt.

Koen Meulenaere speelt op de man/vrouw, zelden op de bal. Hij insinueert meer dan hij bewijst in de hoop stinkende potjes geopend te krijgen. Wat hij schrijft is niet om te gieren, hij is grappig. Hij bijt zich maanden lang vast aan zijn slachtoffers. Hij is een "flik" die info over BV's krijgt van lezers en die genadeloos gebruikt. Is hij een "riool journalist" ? Hij is in ieder geval een satiricus, zoals dit landje van pummels er zéér weinig kent.

SLECHT MENS.

Zargana mag dus voor 59 jaar naar de cel, als satiricus en oppositie boegbeeld. Dàt zal de redactie van "Het Gat van de Wereld" in "Humo" bespaard blijven. Alhoewel... Het kan rap vooruitgaan wanneer de "goede zeden" en de ziel van het volk in gevaar zijn. Zeker wanneer de top van de flikken er zich mee bemoeit. Daar hebben ze in Birma ervaring mee.

Het "Writers in Prison Commitee" (PEN) eist de vrijlating van Zargana en al wie in Myanmar in de cel zit wegens het uitoefenen van zijn/haar recht op vrije meningsuiting. En dat zijn er een pak. En een veelvoud over de gehele wereld.

Een satiricus is een "slecht mens". Dat zit in de genen. Hij/zij gaat op zoek naar de rotzooi, het conflict. Niet naar de "verzoening", de schijterige concensus. Proudhon ( 1809-1865 ) was een Franse Anarchist en een belangrijke proletarische denker die in grote armoede leefde. Maar Proudhon was naïef. Hij wou "het slechte afschaffen...". Karl Marx had respect voor de Anarchist, een voorloper van de latere arbeidersbeweging. Het slechte afschaffen ? Uit een biografie van Karl Marx (1): " Als echte leerling van Hegel wist Marx heel goed, dat juist de slechte kant, die Proudhon overal wilde afschaffen, de geschiedenis maakt, doordat hij strijd verwekt". Dat heet dialectisch denken en handelen.

In die zin was "Provo" uit de eerste helft van de jaren zestig dialectisch. Zij verhieven de satire tot een wapen in een toen suffe maatschappij met haar "klootjesvolk". Tegen deze satire die uitgesproken humoristisch was, werd "de gewapende arm" in gezet, censuur, vervolgingen, veroordelingen. "Provo" bewees wat bewezen moest worden, onthulde.

UIT DE CEL !

Marx was geen satiricus, al zijn zijn teksten véél toegankelijker dan velen denken. Satirici willen niet "het slechte afschaffen", ze maken de wonde bewust nog pijnlijker. Zodat oogjes opengaan. Gevaarlijk voor heel wat regimes, ook het Belgische, het Vlaamse.

Daarom, haal die Zargana en al dat "loslopend gevaar" uit de cel ! Zodat ze verder kunnen wroeten in de stront van Birma/Myanmar. Op zoek naar het conflict, de juiste vijand. Naar de oplossing.

(1) "Frans Mehring - Karl Marx. Geschiedenis van zijn leven". Een "reprint" van "Sun" (1975) naar de uitgave van 1923).