Thierry29 maart 2009 – 19:43

Dag Tom, blij je weer te zien! Hoe gaat het ermee? Africa vibes?

Tom: “Hey Thierry, long time!!! Zoals je wel weet is terugkeren naar men thuisland altijd iets bizar. De laatste maanden heb ik in Afrika mijn hart weer volledig volgeladen met liefde voor alles en iedereen. Wanneer ik hier dan aankom, word ik meteen met een enorme cultuurschok geconfronteerd en dit door de stomste dingen. Wanneer ik in Zaventem op de trein naar Brussel Noord aan het wachten was, kreeg ik bijna al grijs haar toen ik hoorde dat een oudere vrouw aan de telefoon alle tijd had om te roddelen over een televisieprogramma en een bekende Vlaming. Ik besef dan dat de mensen die hier in de maatschappij meedraaien echt in een illusie leven, terwijl Afrikanen in een harde werkelijkheid moeten zien te overleven. Dat is voor mij echt leven. Het is hier dus niet altijd even gemakkelijk voor me.”

“Ik heb ondertussen weer een job met daklozen gevonden en het ziet ernaar uit dat ik dit toch wel een tijdje zal blijven doen. Maar we zien wel hoe de reiskriebels daar over beslissen, hehe.”

Wat is het goede dat je meebrengt naar België? Wat is je cadeau voor ons zoals men in Afrika zegt. Met lege handen komen is taboe …

“Haha Thierry, ik vind je vraag enorm grappig. Een paar dagen na Nieuwjaar, dus twee weken na men thuiskomst, stelde mijn ma me de vraag of ze nu eigenlijk iets gekregen had voor de feestdagen. Dan moet je weten dat ik speciaal voor haar een vliegticket had geboekt om bij haar te zijn met de feestdagen… Kunnen we nu zeggen dat die cadeaudrang typisch voor Afrika is? En, als dubbelbewijs, jij stelt me die vraag ook al hehehe. Het goede dat ik meebreng is duidelijk mezelf en een volgeladen hart en natuurlijk een paar zotte verhalen.”

Over lege handen gesproken, nemen de mensen het je ginder niet kwalijk dat je maar je rugzak hebt en weinig geld om uit te geven. Arme mensen hopen toch altijd op wat kruimeltjes, of vergis ik mij?

“Tja … arme mensen hopen op wat broodkruimeltjes en rijke mensen hopen op een bestelwagen vol brood. Broodkruimels zijn ook relatief. Het zal velen verbazen maar zelfs arme Afrikanen weten wat geld is. Wanneer ik dit zeg bedoel ik dat ze ginds niet altijd over kleine bedragen spreken. Je moet weten dat sommige Afrikaanse landen zoals Mali ongeveer even duur zijn als België. Ik durf zelfs zeggen dat er in Afrika meer cash geld aanwezig is dan in Europa.”

“Wat op vele plaatsen wel zo is, is dat iedereen met je wil praten en dit enkel in de hoop om er iets aan over te houden. Dit viel me tijdens men reis het meest frappant op aan de grens van Mauritanië naar Senegal. Damn, daar begon ik redelijk lange tenen te krijgen. Ik bespaar je de details, maar ik ben daar op een gegeven moment wel letterlijke en figuurlijke in een Franse colère geschoten. Na verschillende weken op pad te zijn, is het heel vermoeiend om alles en iedereen op die manier rond je lijf te hebben hangen. Toch maak je dit fenomeen in West Afrika niet danig mee. Het is voornamelijk in Oost Afrika dat je als wandelend dollarbiljet wordt beschouwd. Maar kwalijk is er mij nooit iets genomen, althans dat heb ik toch nooit ervaren. Naar mijn gevoel waarderen de mensen (die het goed met je voorhebben) voornamelijk dat je hen als een gelijke beschouwt. Wanneer ze zien dat je, “in blanke termen”, primitief leeft, dan beseffen ze meestal wel dat je niet enorm rijk bent. Dan heb ik het over 10 euro per dag spenderen. Doch, voor veel Afrikanen, vooral jongeren, is dat al weelderig veel ook al consumeer je bijvoorbeeld maar 1 of 2 frisdranken per dag… Men merkt ook meteen of je een nieuweling bent of al wat Afrikaanse ervaring hebt. Wanneer ze doorhebben dat je al heel wat van het continent gezien hebt, tonen ze aan de ene kant respect terwijl ze aan de andere kant je ervan verdenken heel wat geld op zak te hebben. Wat men eigenlijk wel eens meer uit, is een terechte frustratie van zelf niet de mogelijkheid te hebben om vrij te reizen. Nog los van het financiële is het voor Afrikanen helemaal niet zo eenvoudig om een visum te bemachtigen en naar Europa te trekken.”

Je hebt nu drie maanden door Afrika getrokken. Het was niet je eerste keer. Zie je zelf een evolutie in je verschillende reizen? Bijvoorbeeld was je al enkele keren in Ethiopië. Kijk je na een paar keer anders naar dat land?

“Wel, na enkele keren Afrika begint je inzicht in die landen en hun bevolking objectiever te worden. Ik ben mij ondertussen ginder al vertrouwder gaan voelen dan in België. Toch is de indruk die ik van Ethiopië heb niet echt veranderd. Ik ben nog steeds onder de indruk van dat land. Ik noem het dan ook mijn beloofde land. Na enkele keren eenzelfde plaats te hebben bezocht, leer je een aantal mensen heel erg goed kennen en sluit je ook hechte vriendschappen. Dit is voor mij van onschatbaar belang. Deze vrienden zien je dan niet meer als een blanke. Ze zien door het feit dat je blank bent heen en beseffen uiteindelijk dat je als blanke helemaal niet rijk hoeft te zijn. Zo heb ik al verschillende keren al mijn waardevolle spullen aan Fitsum (mijn maat in Addis die me al sinds 2006 kent) in bewaring gegeven. Ik merk dat men het ook enorm apprecieert om vast te stellen dat je hen vertrouwt. Maar ik maakt ook mee dat vrienden van Fitsum naar hem kwamen om een complot uit te werken om geld van mij te” winnen”. In het begin reageerde Fitsum daar niet op maar na een tijd kon hij daar echt kwaad om worden, omdat het hem ook frustreerde om vast te stellen welke illusie er rond blanken hangt.”

Je hebt in één enkele reis heel wat landen afgedaan. Je moet ze zelf maar eens opsommen. Maar wat ik mij afvraag is welke de meest opvallende verschillen zijn die je ziet tussen die landen?

“Ik ben vanuit Belgie naar Nederland vertrokken om zo weer Belgie door te liften, Luxemburg, Frankrijk, Marokko waaronder ook de West Sahara, Mauretanie, Senegal, Gambia, Senegal, Guinnee Buissau, Guinnee Conakry, Mali, Niger, Nigeria. Na drie weken Nigeria nam ik het vliegtuig naar Ethiopië waar ik na ongeveer een maand van op de meest noordelijke berg een kijkje in Eritrea heb kunnen nemen.”

“Je kunt je vast wel inbeelden dat er tussen deze landen heel wat verschilpunten zijn. Als je nog maar stilstaat bij het feit hoe België van Nederland verschilt.”

“Verschillen tussen landen worden voor mij voornamelijk bepaald door de bevolking en het landschap. Toch heeft de regering en de economie van een land de grootste invloed van de indruk die je van een land krijgt. Deze dingen merk je al op aan grensovergangen, dus op enkele meters afstand tussen het ene en het ander land. De manier waarop je door immigratiebeambten wordt verwelkomd was telkens een indicator voor mij om de onderlinge diversiteit tussen die landen in Afrika op te meten.”

“Verder stel je ook diversiteit in taal, geloof en armoedegrens vast. Als je bijvoorbeeld van Senegal naar Gambia oversteekt, kan je echt al vlug een heel groot verschil vaststellen. Ik voelde mij eerlijk gezegd niet echt op mijn gemak in Senegal en plots, nadat ik de boot over the River Gambia genomen had, kwam ik in een land terecht dat zich al heel vlug tot een paradijs voor mij zou ontpoppen. De mensen waren een heel pak vriendelijker, men sprak Engels (wat me beter afgaat) en alles was een heel pak goedkoper.”

Gaan mensen overal anders om met armoede of zit daar een lijn in?

“Ik kan je toch vertellen dat hier over het algemeen wel een lijn inzit. Met armoede omgaan, betreft overleven. Wat ik voornamelijk vaststel en van Afrikanen heb bijgeleerd, is dat overleven een van dag tot dag mentaliteit met zich meebrengt. Men maakt zich ondanks de struggle for life echt geen zorgen over morgen en dat is toch iets wat ik in alle landen heb vastgesteld. Toch stel je wel verschillen in armoede vast, want zo heeft God de verschillende landen met verschillende grondstoffen en vruchtbare gronden gezegend.”

Wanneer ga je jouw memoires optekenen?

“Ik ben daar op mijn onthaast tempo al aan begonnen. Ik heb er lang over getwijfeld om dit nu wel of niet te doen. Dan ben ik tot het besluit gekomen dat het ergens een verplichting van me is om mijn ervaringen met mijn vrienden hier in het noorden te delen.”

Wat moeten we daarvan verwachten?

“Het verhaal van een jonge kerel die zich na een lange reis naar Afrika plotseling thuisgekomen voelt en zich hoe langer hoe meer een Afrikaan voelt. Ik wil ook dat het lezen van mijn memoires een hulpmiddel kan zijn voor anderen die in mijn voetsporen willen treden. Zaken waar je sowieso mee geconfronteerd wordt wanneer je als blanke je in Afrika begeeft. Verder ga ik ook in op het magische gevoel dat Afrikanen bij je kunnen achtergelaten. Verder wilt mijn verhaal veel verder reiken dan de indruk dat mensen via de media over Afrika krijgen.”

Thierry, actief bij Nieuw Thabor, vredesbeweging