Faces and Faceless in Bangladesh

Luc13 januari 2010 – 11:33

Vrijdag pakte de Universiteit voor het Algemeen Belang uit met de vernissage van Raziv A.’s fototentoonstelling ‘Faces and Faceless in Bangladesh.’ De tentoonstelling bestaat uit 40 portretten die een deel van de bevolking in zijn geboortedorp in Bangladesh een gezicht geeft. Raziv A. is vorig jaar naar België geimmigreerd.

De flyer van de tentoonstelling

De foto’s geven een beeld van de vernissage van de Fototentoonstelling, de tekst is een filosofische benadering van de tentoonstelling en fotografie in het algemeen.

BANGLADESH

Via het Concert for Bangladesh hoorde ik in 1971 voor het eerst over Bangladesh. Raziv toont hoe het 40 jaar later is. Zijn portretten doen me denken aan de reeks portretten van Yousuf Karsh die ik in hetzelfde jaar 1971 in het ‘Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen zag.

KUNST

Tot vandaag wordt er gediscussieerd of fotografie nu wel of geen kunst is. Sommigen beschouwen een foto als een spiegelbeeld van wat voor de lens gebeurt. In een spiegel kijken is toch geen kunst? Dat de ‘Men Who Made your World’ fototentoonstelling toch in het museum hing, kwam volgens mij omdat Karsh met zijn statische portretten nauw aansloot bij de geschilderde portretten van koningen en hoogwaardigheids bekleders. Ook de volgende anekdote moet critici overtuigd hebben dat fotografie meer is dan een spiegel op de werkelijkheid en in een museum thuishoort.

De sfeer was die van een familiebijeenkomst

GEKENDE ANEKDOTE

In 1941 maakte Karsh een portret van Churchill. Voor de opname kreeg hij enkele minuten. De fotograaf had alles klaar gezet. Churchill nam plaats en het ‘gevecht’ tussen fotograaf en model kon beginnen. Het model wil op de foto zoals hij gezien wil worden en de fotograaf wil net als de schilder, zijn visie op de persoon geven. Karsh gaat plots naar voor, neemt onverwacht Churchill’s sigaar af en drukt af. Het resultaat is een zeer norse Churchill. Dit bewijst dat een goed portret meer is dan een model dat in een spiegel kijkt.

Noortje Weisbauer van de UAB opent de fototentoonstelling

FACES AND FACESLESS

Karsh was een groot fotograaf, maar een deel van zijn roem heeft hij te danken aan de belangrijke personen die hij voor zijn lens zette. Hij zou waarschijnlijk nooit in het museum gehangen hebben als hij portretten van gewone mensen gemaakt had.

Raziv A., doet net het tegenovergestelde. Hij maakt onbelangrijke mensen belangrijk door ze te portretteren. Van faceless worden ze faces. Door op de foto te komen, bestaan zijn modellen. Iedereen die de foto bekijkt, bevestigt het bestaan van het model.

Raziv A.

DRIEHOEKSVERHOUDING

Een foto is een driehoeksverhouding tussen onderwerp, fotograaf en toeschouwer. De toeschouwer kijkt met zijn eigen ogen door die van de fotograaf. Bij een portret is dit extra boeiend. Het model tracht op de foto te komen zoals hij zichzelf wil overbrengen. De fotograaf interpreteert wat hij voor zich ziet en de toeschouwer interpreteert wat de fotograaf in beeld bracht.

Hoe we van elkaar verschillen is vaak interessanter dan onze gelijkenissen

ONDERSCHRIFTEN

Een beeld mag dan meer zeggen dan 1000 woorden, bij sociale fotografie, zoals op deze tentoonstelling, is ook een verklaring nodig om de foto’s te begrijpen. Die verklaring moet juist zijn. Het belang van juiste onderschriften wordt duidelijk als we weten dat tijdens de Spaanse burgeroorlog dezelfde foto’s met andere onderschriften door beide partijen werden gebruikt en misbruikt.

Er is nog lang nagepraat

EXOTISCHE PLAATJES

Deze foto’s zijn meer dan enkel mooie of exotische plaatsjes. Zoals bij een schilderij van Magritte, de titel deel uitmaakt van het werk, zo maakt bij deze foto’s het onderschrift deel uit van het werk. Dit is een uitnodiging om rustig door de tentoonstelling te wandelen en een beeld te vormen van Bangladesh.