han26 september 2006 – 20:32

Bij het opruimen van een lade vind ik tot mijn verrassing een exemplaar terug van het boekje De Geschiedenis van België door Julien Waterschoot (Lier, derde uitgave, 1890) dat mijn vader en zijn hele generatie en allicht de generatie na hem op de basisschool hebben gebruikt. Ik schrijf er een stukje uit over, vervuld van woede om wat het onderwijs die onkreukbare man, en mijn ooms en al die andere mensen in die tijd heeft aangedaan. Om de perverse leugens waarmee die jonge hoofden werden volgepropt, de dagelijkse hersenspoelingen die ze hebben ondergaan. Zij gingen maar tot hun veertiende naar school, en de ideologische wierook die ze daar hebben ingeademd, die beate blik naar boven en de onderdanigheid die ze ingeprent hebben gekregen, het smoren van ook maar de geringste zweem van twijfel, het verbieden van de waarheid, moet hen voor hun hele verdere leven hebben getekend.

‘Leopold II had door grondige studiën en talrijke reizen zich vroegtijdig tot regeeren bekwaamd. (…) Intusschen groeide zijne zucht naar volksbeschaving aan. Op Afrika hield hij steeds het oog gevestigd. Daar wilde hij de woeste volksstammen hunne zelfheid leeren beseffen, en de weldaden eener welingerichte samenleving doen genieten. (…) Thans belooft de beschaving in Afrika, ook de heerlijkste toekomst: de inboorlingen beginnen zich aldaar naar onze bevelen te schikken; de talrijke handelsstatiën, met de noodige ijzerwegen zijn reeds aangelegd, zoodat wij een nieuwen uitvoer voor onze nijverheidsproducten tellen en onzen min bevoorrechten evenmensch uit de slavernij verlossen.’

En hoe zit het tegenwoordig met het geschiedenisonderwijs? Is het uitgegroeid tot een kritisch venster op de onvoorstelbare schanddaden die de voorbije eeuwen hebben geteisterd? Neen, men heeft de geschiedenis op school nagenoeg afgeschaft. Niet achteromzien, blind voor je uitkijken, is de leus.

Paul de Wispelaere