De brieven van de Moor vonden wel hun plek op allerlei websites en het oorspronkelijk opiniestuk werd later zelfs door De Morgen overgenomen. Vijf maand na dat eerste opiniestuk werden de brieven gebundeld in een boek. De Moor schetst daarin het monster van het totalitarisme en haar blokfluitspelers en houdt vooral een pleidooi voor meer kwaliteit. Indymedia.be had een uitgebreid gesprek met de auteur.

Waarom heb u het boek eigenlijk geschreven?

“Ik houd me al heel lang bezig met het totalitarisme in Oost-Europa en Duitsland. In mei 2006 vond ik dat ik gezien die bagage best ook een bijdrage kon leveren aan het debat. Ik maakte een opiniestuk voor De Standaard dat werd geweigerd. Ook als ik Peter Vandermeersch om uitleg vraag krijg ik geen antwoord. Op zich kan het natuurlijk gebeuren dat een stuk wordt geweigerd, maar ik dacht toch dat ik enkele nieuwe punten aanhaalde. Daaruit volgden een aantal open brieven aan Peter Vandermeersch. Bij de eerste dacht ik nog dat ik antwoord zou krijgen, maar toen dat niet gebeurde besloot ik om verder te doen. Een aantal mensen vond dat één brief onvoldoende was en dat ik verder moest gaan. Ik heb dan zelf het debat opengetrokken en onderzocht of de media hun werk nog wel doen. Ik heb die vraag negatief moeten beantwoorden.

Ik wilde ook eens gaan zoeken naar de oorzaken van het succes van het VB. Ik denk dat het algemene verlies van kwaliteit zowel in de media als in het onderwijs daarbij een belangrijke rol spelen. Ik denk dat de feiten mij daarin gelijk geven. Kijk maar eens hoeveel jonge mensen beslist hebben om voor het VB te stemmen. Mijn boek is een pleidooi voor kwaliteitsverbetering op alle niveaus. Het zal een werk zijn van lange adem. Vóór zondag zal het niet af zijn.”

Uw belangrijkste kritiek op de media is dat ze het verzuimen om nog te informeren.

“De informatie die ik zoek vind ik niet meer in de klassieke media. Ik vind die wel op andere media zoals Indymedia of Blokwatch. Kranten doen zo hun best om hun verkoop te stimuleren met CD's, DVD's en allerlei boekjes waarmee ze je om de oren slaan. Maar ze zouden hun oplage ook kunnen laten stijgen met goede informatie. Met meer bladzijden heeft dat niets te maken. De Standaard puilt de laatste tijd uit van de verslaggeving over de gemeenteraadsverkiezingen, maar het meeste van wat daar in staat interesseert mij niet. Spijtig voor de bomen en inkt, maar die kwantiteit is gewoon een voorwendsel om geen kwaliteit te moeten leveren. Liever een klein lekker 'patéke' dan een grote taart die nergens naar smaakt.

De hoofdredacteurs doen zich blijkbaar ook dommer voor dan ze zijn. Dat heeft wellicht te maken met opportunisme en lafheid, maar ook met het feit dat ze “geen mening hebben”. Daar ben ik kwaad over omdat het verschrikkelijk is. Ik vind dat ik zelf de zaken onvoldoende heb gevolgd. Ik heb nu dingen ontdekt in De Standaard die mij ontgaan waren: een vrije tribune voor Dewinter of een advertentie van het VB. Ik had die vroeger niet gezien en dus heb ik eigenlijk niet goed opgelet.”

Vindt u dat er een gebrek aan alertheid is? Ik lees in uw boek een aanklacht tegen het verzuim om ideeën te vormen en daarmee naar buiten te komen?

“Het gaat verder dan verzuim. Diegenen die wel het debat willen voeren worden ervan beschuldigd te polariseren. Kijk naar het debat over 0110. Ik weet ook wel dat die concerten op zich niet zoveel kiezers van gedacht zullen doen veranderen. Maar je moet er wel de juiste vragen bij stellen. Wat was bijvoorbeeld de reactie van het VB op dit initiatief? Totaal ontmaskerend voor die partij, maar dat lees je nergens. Dat heel wat artiesten en intellectuelen niet achter het VB staan, is bijvoorbeeld een groot verschil met de jaren 1930. Het VB ontmaskert zichzelf ook door nadien zelf artiesten in te huren, die dan plots wel aan politiek mogen doen. Het is ook een belangrijk signaal naar het buitenland. We hebben nu toch getoond dat niet alle Vlamingen onnozelaars zijn die hun bek houden.

Waarom komen de politici niet naar buiten? Als we de fictie dat dit land totaal onveilig niet tegenspreken, dan laten we initiatief helemaal over aan het VB. Terwijl het juist de taak van de politiek moet zijn om die hegemonie te doorbreken.”

Maar hebben die een alternatief te bieden? Het sociaal-economisch programma van het Belang verschilt niet zoveel van dat van de VLD.

“Je moet ze echt de pas afsnijden. Ik zie wel dat er heel wat beweegt. De verschillende boeken en initiatieven moeten elkaar de hand reiken. Er komt iets op gang. Maar de politiek geeft verstek. Politici durven tijdens de gemeenteraadsverkiezingen blijkbaar niet eens zeggen bij welke partij ze behoren. Ik neem dat Patrick Janssens zeer kwalijk. Ik neem het hem ook kwalijk dat hij ons initiatief in de rug schiet. Dat past allemaal in het discours van het VB en het grote gevaar is dat de samenleving radicaliseert zonder dat men het merkt. Het VB kan dan weer een tandje bij steken, daar de andere partijen toch steeds volgen. Maar in dat spel blijft het VB de sterkste. Zij hebben immers geen last van ethische regels of scrupules.”

Het lijkt wel alsof er een soort cordon sanitaire bestaat tegen dat soort kritiek en analyse.

“Absoluut en daarom is het ook zo goed dat er media als indymedia bestaan. Maar dat is eigenlijk niet normaal. Het is toch niet normaal dat niet-professionals professionals moeten worden omdat die laatste hun job niet doen. Als je dat luidop zegt, neemt men je dat zeer kwalijk. Ik heb dat boek met zeer gemengde gevoelens geschreven, al ben ik blij dat ik de zaken scherp heb gesteld. Je moet niet altijd alles verbloemen want dan luistert niemand meer. Dat is toch het probleem met al die halfbakken en lauwe praat die je alle dagen te lezen krijgt. Behalve wat smerige steken onder water of defaitisme over 0110 komt er niets uit.”

Wat me opvalt in uw boek is dat de VB-kiezers wel degelijk schuldig zijn, terwijl andere commentatoren zeggen dat die kiezers het ware gelaat van het VB niet kennen.

“Wat betekent politieke ontvoogding dan nog als niemand weet waarvoor hij stemt? Het is toch overduidelijk waarvoor het Blok staat? Ze zijn misschien vaag in programma's, maar de symptomen, hun gedrag en hun leugens, die zijn toch duidelijk? Ik heb geen zin om de kiezers van het VB te verontschuldigen. Ik zie natuurlijk wel in dat van zodra een partij succes heeft er een aantal mensen gewoon gaat meelopen. Ik noem ze de lichtgelovigen, maar die zijn even goed verantwoordelijk. Misschien dat het lichtgelovige deel makkelijker kan losgeweekt worden als er zich een alternatief aandient, maar daar ben ik niet zo zeker van.

Mijn boek is alvast niet geschreven voor de VB'ers en ik wil hen ook niet proberen te bekeren. Ik heb het boek vooral geschreven voor de intellectuelen, de politici en de politieke partijen omdat ik bang ben dat het cordon gaat springen. Het cordon hebben we absoluut nodig. Ik neem het Tom Naegels kwalijk dat hij de democratie reduceert tot een rekenkundig systeem van meerderheden. Het is in een democratie compleet legitiem dat een meerderheid een minderheid uitsluit, zeker als het geen democratische minderheid is.”

Ik kan me voorstellen dat men u wel eens als een doemdenker bestempelt. Er is haast geen weg terug?

“Ik vind dat niet, hoor. Er is een weg terug, als de democratische partijen teminste volharden in het cordon. Men zegt wel eens dat het cordon het VB sterker maakt, maar daar heb ik eigenlijk geen enkel bewijs voor. Waarom zou je het VB niet mogen demoniseren? Ze verdienen dat toch? Als je het maar doet met argumenten.

Om eerlijk te zijn, ik vind dat het er redelijk goed uit ziet. De democratische partijen hebben alvast besloten om het cordon te handhaven en dat heeft het VB onzeker gemaakt. Ook het initiatief van de kunstenaars heeft hen duidelijk aan het wankelen gebracht.

Als je de sluis ook maar een klein beetje openzet kan je er haast zeker van van zijn dat we met zijn allen gaan verzuipen. Het is als het sprookje waarin de leerling-tovenaar in afwezigheid van de tovenaar de bezems in gang zet om water gaan scheppen. Het hele huis loopt onder water omdat hij de bezems niet kan doen ophouden. Als hij de bezems in twee zaagt, gaan er twee bezems water halen en hij blijft hakken en elk stukje bezem gaat op zijn beurt water halen waardoor het hele huis overstroomt. De bezems houden pas op als de tovenaar thuis komt. Maar wij leven niet een sprookje en er zal geen tovenaar komen opdagen. Daar wil ik op een zeer scherpe manier voor waarschuwen.
Ik verheug me er daarom over dat Patrick Janssens wel nog eens een sneer gegeven heeft naar het VB.”

U bent hoopvol door de signalen die u krijgt.

“Ik denk dat we zeer alert moeten blijven. We zullen vanuit het maquis van de alternatieve media onze guerilla moeten blijven voeren. Ik ben echt wel blij dat die alternatieve media bestaan, want behalve De Morgen zouden we anders snel uitgepraat zijn.”

Uit uw boek begrijp ik ook dat men het verleden van de jaren '30 en '40 haast vergeten is.

“Ik hoor wel eens: “Ja maar, die VB'ers zijn toch geen nazi's. Je kan dat niet vergelijken.” Maar waarom zou ik dat niet mogen vergelijken? Ik hoef me toch niet neer te leggen bij de grenzen van hun discours? Ik zal mijn eigen discours wel opbouwen. Ik heb absoluut geen zin om een debat te voeren over nationalisme en expansionisme. Als je je daardoor laat inpakken, zijn zij natuurlijk de baas.

De anatomie van het fascisme verandert niet. Het blijft hetzelfde: liegen, mensen op gewetenloze manier proberen in te pakken, de samenleving mobiliseren tegen alles wat vreemd is en dat alleen maar om zichzelf vet te mesten en de macht te grijpen. Alle middelen zijn goed om de macht te verwerven. Eenmaal de macht verworven is, zullen ze afrekenen met de rechters die hen veroordeelden. Dat heeft Annemans zelf gezegd. Elke democraat noemen zij een linkse extremist.
Het is hen niet om Vlaanderen te doen. Ze willen gewoon een territorium waarover ze kunnen heersen. België is hen om verschillende reden te groot, daarom verkiezen ze Vlaanderen.”

Brieven aan mijn postbode, Will Tura en Peter Vandermeersch, een lofrede op vrijheid, schoonheid en verbeeldingskracht van Piet de Moor verscheen bij Uitgeverij Aspect