[Opinie] Laten we de Hollanders niet na-apen

Joachim Raes19 oktober 2006 – 14:18

De historische canon van een 50-tal historische 'feiten' die de Nederlandse regering denkt in te voeren, is een blunder van formaat, en tevens een toegeving aan het drukkende vuur, of beter, de ziek makende koorts van het nationalisme. Enkele argumenten waarom!

Een historische canon opstellen van een 50-tal essentiële wapenfeiten in de Belgische geschiedenis, naar Nederlands voorbeeld, is geen goed idee. Voor deze stelling enkele argumenten.

De historische interesse wordt opgewekt door de geschiedenis als een spiegel voor onszelf. Graven in het verleden als fascinorum is een universeel fenomeen van mensen die het heden door middel van het verleden willen begrijpen. Dit proces is veranderlijk naargelang de vrees, de behoeften en de aandachtspunten van de mensen. Dit betekent dat geschiedenis als wetenschap géén toekomst heeft als een saai aframmelbaar lesje.

De wens om geschiedenis vast te vriezen, is een symptoom van de ziekte die we 'nationalisme' noemen. Elke rechtgeaarde vaderlandslievende nationalist ziet de geschiedenis liefst als een dienstmaagd voor het bewijs van de grootsheid van diens natie.

Geschiedenis verdient het haar statuut en faam als 'wetenschap' te verliezen, indien het een dienstmaagd wordt van eender welk instituut of dogmatische instelling. Een voorbeeld is het misbruik van de malafide organisatie 'bloed bodem eer en trouw' van een racistisch 'historisch' anti-joodse complottheorie. Vastgelegde historische feiten die niet langer voor her-interpretatie vatbaar zijn, zijn wél vatbaar voor misbruik.

Herinterpratatie, dynamiek en open debat in de geschiedschrijving is dé waarborg voor 'falsificatie' in geschiedenis als wetenschap. Dit betekent dat opgestelde hypothesen moeten worden laten vallen indien de evidentie deze hypothesen tegenspreekt.

Wat geschiedenis écht drijft, is niet de poging te achterhalen "wie es eigentlig gewesen ist", aldus Leopold von Ranke, maar het kweken van historisch besef, linken met het verleden kunnen maken en projecties op de toekomst. Wetenschap is interessant door interesse en dynamiek.

Uiteraard heeft men voor dat historisch besef een concreet oriëntatiekader nodig, maar een canon van een 50-tal punten lijkt mij iets te aangebrand. Geschiedenis is het belangrijkste vak voor de morele integriteit van een samenleving, daarom is het een gedroomde brainwasher van vele nationalistische politici.