"Om in Afrika als syndicalist overeind te blijven, moet je integer zijn"

christophe30 oktober 2006 – 17:22

BRUSSEL -- Rabiatou Sera Diallo is een opmerkelijke vrouw. Zij staat aan het hoofd van de vakbond CNTG uit het West-Afrikaanse land Guinée. Begin dit jaar legden de arbeiders en ambtenaren van Guinée dagenlang het werk neer uit onvrede met de onhoudbare economische situatie. Rabiatou Sera Diallo werd ervan beschuldigd dat ze het land in vuur en vlam zette. In een heftige speech weerlegde ze die beschuldigingen. Deze maand is ze in Europa voor het congres van het ACV en voor de oprichting van de nieuwe wereldvakbond. Haar vakbond maakte tot nu toe deel uit van het christelijke Wereldverbond van de Arbeid.

Rabiatou in actie als gast van het ACV

Rabiatou Sera Diallo werd verweten het land in vuur en vlam te zetten. Ze moest zich zelfs komen verantwoorden in het parlement voor de staking die het hele land lamlegde. “Luister, heb ik daar gezegd, ik ben vrouw en moeder. Als ik een vuur aansteek, is het om eten te koken en mijn kinderen eten te geven. Maar de kookpotten blijven leeg omdat niemand nog geld heeft om eten te kopen. Het zijn de politici die het land in brand steken omdat ze geen rekening houden met de ellendige omstandigheden waarin de arbeiders en bewoners van dit land moeten overleven."

Volgens Rabiatou Sera Diallo was de bevolking ten einde raad. “De inflatie is groot en de koopkracht is laag. Met wat er in het boodschappenmandje ligt van de meeste gezinnen kan je niet leven. Arbeiders en ambtenaren hebben met hun mager loon geen toegang tot water, electriciteit of gezondheidszorg."

Guinée telt weinig grote bedrijven. De meeste mensen werken er in de informele economie. Toch ging het hele land plat. Rabiatou Sera Diallo: “De staking werd voor 100 % opgevolgd. De staking kwam er op initiatief van onze leden, maar de hele civiele maatschappij sloot zich aan. De vrouwen openden de markten 's nachts zodat die er overdag doods bij lagen. Zelfs de bedelaars aan de moskeeën zeiden me dat ze hadden meegestaakt."

Hoe organiseer je een staking in een derdewereldland? Hadden jullie toegang tot de media?
“De radio en tv zijn van de staat. We moeten dus niet verwachten dat we onze boodschap daar kwijt kunnen. Maar we hebben wel andere middelen zoals onze syndicale structuren. Neem onze leden die in de transportsector werken. Als wij 's morgens een oproep doen, is het verst afgelegen dorp duizend kilometer verder 's avonds al op de hoogte. We gebruiken ook de telefoon."

Wat was het resultaat van de staking?
“De salarissen werden verhoogd. De belasting werd verlaagd met 10 procent. Rijst werd iets goedkoper. Ook voor de gepensioneerden was er vooruitgang. Natuurlijk hebben we niet alles behaald. Een aantal maatregelen moet nog in werking treden. We blijven de regering goed in de gaten houden."

De regering van Guinée is met handen en voeten gebonden aan instellingen als het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank die willen dat er bezuinigd wordt om de schulden te betalen. Is er in die omstandigheden wel ruimte om de salarissen te verhogen?
(boos) “Welke schuld? De arme arbeiders hebben nooit iets gezien van dat geld. Ik ben het een beetje beu om altijd maar over die schuld te horen. Het is het Noorden dat in het rood staat bij het Zuiden. Wij hebben onze schulden al zoveel keren terugbetaald dat je het totale bedrag bijna niet meer kan bevatten en toch komt men altijd weer af met die schulden. Het is manier om ons in het gareel te laten lopen. Het is een vorm van kolonialisme."

“De Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds moeten zelf ook eindelijk eens beseffen dat ze met hun sancties en strenge maatregelen niet de rijken en machtigen treffen. Als de scholen sluiten, sturen die hun kinderen naar het buitenland. Maar de gewone Afrikanen staan voor gesloten schoolpoorten. En onze regering moet leren om de juiste keuzes maken. Guinée is arm, maar ook niet zo arm dat er niets kan gedaan worden. Als de regering niet bereid is om wat er is te herverdelen dan is dat slecht beheer. Ze moet leren kiezen tussen de bevolking en de internationale instellingen als de Wereldbank en het IMF."

Wie arm is, bezwijkt makkelijker voor corruptie. Er is altijd wel een familielid dat honger heeft of dringend medische zorgen nodig heeft. Hoe moeilijk is het om in dergelijke omstandigheden overeind te blijven als onafhankelijke vakbond in Guinée?
“Het is bijzonder moeilijk. Je moet integer zijn om overeind te blijven. Je moet een syndicalist in hart en nieren zijn. Er zijn vakbonden die geld krijgen van de regering. Zij worden gebruikt om de bevolking te verdelen en tegen elkaar op te zetten. Maar ik heb medelijden met hen. Ooit zullen ze zich daar voor schamen. De geschiedenis is koppig, weet je. Zij zijn geen syndicalisten, ze maken misbruik van de vakbond. Zij vormen een minderheid en genieten geen enkele steun bij de bevolking. Bij de staking mochten ze elke dag op tv paraderen om de stakers te veroordelen, maar dat heeft geen enkele staker tegengehouden."

Dergelijke gebeurtenissen moeten het vaak zonder Westerse media-aandacht stellen.
“Dat klopt. Afrika komt alleen in beeld bij rampen of oorlogen. Maar toch hebben we tijdens de staking veel steun gekregen uit de hele wereld. In Parijs zijn er protestacties geweest. Vanuit België zijn er brieven gestuurd naar de regering en het staatshoofd. We stonden er dus niet alleen voor. Dat heeft de beweging alleen maar sterker gemaakt."

Is het dat dan dat u verwacht van de nieuwe wereldvakbond?
“Wij hopen dat de nieuwe wereldvakbond oog zal hebben voor de bekommernissen van Afrika. We mogen niet elk in ons continent blijven zitten. Alle werknemers moeten met één stem spreken. Dat is de enige manier om die stem heel luid te doen klinken. Wij, Afrikanen, zijn misschien arm maar we hebben wel onze waardigheid. Uiteindelijk zijn we allemaal mensen."

Is er niet ook heel wat wantrouwen? Westerse werknemers zijn bang dat de werknemers uit het Zuiden hun job zullen afnemen.
“Omdat ze de realiteit van Afrika niet kennen. Iedere werknemer die Afrika bezoekt en er praat met zijn Afrikaanse collega's, beseft meteen dat hij dezelfde belangen heeft. Europeanen moeten ook niet bang zijn dat alle Afrikanen naar Europa zullen komen. Wanneer het in Afrika iets beter gaat, zullen de Afrikanen hun leven niet meer wagen om Europa te bereiken."

Hoe is het om als enige vrouw aan het hoofd van een Afrikaanse vakbond te staan?
“In Zuid-Afrika is er ook een vrouw die naar de hoogste posities van de vakbond klimt. Als vrouwen op dergelijke posities terecht komen, kunnen ze de deur openen voor andere vrouwen. De vrouwen spelen een enorm belangrijke rol in de economie maar ze worden niet naar waarde geschat."

Maar het betekent voor u en uw familie wel lange weken van afwezigheid.
“Mijn familie is dat gewoon. Ook mijn kinderen steunen mij omdat ze zien dat dit mijn leven is. Er is ook nog altijd de gsm en e-mail. Dat maakt het wat draaglijker om zo lang van huis weg te zijn."

Hoe bent u bij de vakbond terechtgekomen?
“Ik heb veel te danken aan mijn ouders. Zij hebben veel bijgedragen aan mijn vorming. Ze waren bieden actief in de politiek. Toen ik nog op school zat, was ik al actief in de vakbond. Hier kan ik me uitdrukken en zeggen wat ik denk."

Uw ouders waren medestanders van Sékou Touré die het land naar de onafhankelijkheid leidde. Hij is één van die Afrikaanse leiders die veel hoop opwekten in de jaren '50 en '60. Is die hoop vervlogen?
“Juist omdat mensen als Sékou Touré en Lumumba enorme hoop wekten bij de bevolking, heeft het kolonialisme hen altijd bekampt. Maar hun droom is nog altijd springlevend. De mensen beginnen te begrijpen dat die eerste leiders gelijk hadden. Zoals ik al zei: de geschiedenis is koppig."