Het ‘Belgisch model’ gewikt en gewogen

han30 november 2005 – 17:08

We vieren dit jaar 175 jaar België en 25 Jaar federalisme. Een constante in de Belgische geschiedenis was het soms conflictueuze samenleven van (min.) twee taalgroepen, de emancipatiestrijd om een bepaalde taal ook als volwaardige taal erkend te krijgen en een gelijkwaardige behandeling voor de leden van elke taalgroep te bekomen. Tot op vandaag is dit streven zeker in Brussel nog erg actueel. Bovendien is de discussie over ‘samenleven ‘verre van afgelopen. In beide landsdelen zijn er groepen die aansturen op een grondigere federalisering (om het woord afscheuring niet te gebruiken), anderzijds worden de institutionele evenwichten in Brussel, vooral in bepaalde artistieke milieus, als hinderlijk ervaren. Ze verhinderen samenwerking en houden te weinig rekening met de ‘nieuwe’ culturen in de hoofdstad.

Het Masereelfonds, B-plus en VVB Jong Brussel – op zich een al eerder verrassend samenwerkingsverband – ontwikkelden een driedelig project dat de voor- en nadelen van het Belgisch samenlevingsmodel kritisch, maar met een knipoog wil bekijken. Moeten we fier zijn omdat het samenleven van diverse cultuurgroepen in de land geregeld is zonder al te veel geweld en dat men na 175 jaar het land heeft kunnen behoeden van een separatistisch avontuur? Is ons model een staaltje van politiek vakmanschap en daadkrachtig onderhandelen of is het eerder een log en misvormd creatuur uit dubieuze compromissen en duistere nachtelijke onderhandelingen? Biedt België de nodige effectiviteit en efficiëntie om een oplossing te verschaffen voor de uitdagingen van de 21ste eeuw, of blijven politici blind in hun weigering voor het doorbreken van het huidige status quo. Is onze staat bijna afgewerkt en moet tijdens een volgende staatshervorming enkel een paar details onder handen worden genomen of stevenen we af op een definitieve breuk? Kunnen politici op hun lauweren rusten en in de marge met een gedegen precisie de schoonheidsfoutjes wegwerken of dienen ze het roer drastisch om te gooien. Plukt de samenleving vandaag de dag de vruchten van de noeste arbeid van onze politici?

De vraag stelt zich of België na de verschillende staatshervormingen niet te complex is geworden? De bevoegdheden zijn versnipperd over de verschillende bestuursniveaus en waar we vroeger één regering en parlement hadden, kennen we nu 6 parlementen of raden en 6 regeringen. Het wordt een kluwen dat enkel nog door grondwetspecialisten kan worden ontward, terwijl de man in de straat al lang door de bomen het bos niet meer ziet en vaak afhaakt van al te institutionele discussies. Blijven huidige politieke dossiers aanslepen door hun communautaire angel of is dat maar wat gerommel in de marge om de werkelijke ideologische tegenstellingen te camoufleren?

Mat andere woorden: we gaan na wat de finaliteit is van het federaliseringproces dat na de Tweede Wereldoorlog in gang werd gezet. Gewezen Brussels Staatssecretaris Vic Anciaux geeft meer tekst en uitleg en staat tegenover politicoloog Wilfried Dewachter (emeritus hoogleraar aan de K.U.Leuven) en grondwetspecialist Hugues Dumont (prof. universiteit Saint-Louis). Het debat wordt in goede banen geleid door Radio 1 journalist Bruno Huygebaert.

De derde en laatste activiteit ‘Het Belgisch model gewikt en gewogen’ confronteert politicologen met de architecten van de Belgische constructie. Deze kritische reflectie heeft plaats op donderdag 15 december, om 20u00 in GC De Markten, Oude Graanmarkt 5 te 1000 Brussel. Als bijdrage in de kosten betalen leden van de organiserende verenigingen 4€ en niet-leden 6€.