Indymedia.be is niet meer.

De ploeg van Indymedia.be is verhuisd naar DeWereldMorgen.be waar we samen met anderen aan een nieuwswebsite werken. De komende weken en maanden bouwen we Indymedia.be om tot een archief van 10 jaar werk van honderden vrijwilligers.

De politieke cultuur van het andersglobalisme

De politieke cultuur van het andersglobalisme

Het Franse tijdschrift Alternatives Internationales (nr. 33, december 2006) wijdt een dossier van twaalf bladzijden aan het andersglobalisme. Invalshoek zijn niet de standpunten van de beweging maar haar politieke cultuur.

Voor en na Seattle
Serge Cordellier schetst eerst even de geschiedenis van de beweging. Twee data staan symbool voor haar ‘geboorte’: 1999 en 2001 – de protesten tegen de WTO in Seattle (1999) en de eerste editie van het WSF in Porto Alegre (2001).
Maar Seattle viel niet zomaar uit de lucht. De countersummits hebben een lange geschiedenis. Al in 1989 was er in Parijs The Other Economic Summit, naar aanleiding van een G7-ontmoeting. En vanaf de milieuconferentie in Rio (1992) werden die parallelle fora steeds belangrijker.

De Braziliaan Chico Whitaker ziet de wortels van het andersglobalisme (of toch van de principes volgens dewelke het WSF functioneert) zelfs in het Zuid-Amerika van de jaren 70: in de bevrijdingstheologie en de katholieke ‘basisgemeenschappen’.

“Niemand zal opperbevelhebber zijn”
Whitakers tekst is vooral normatief: hij zegt hoe het moet. Zijn inspiratie haalt hij uit de ‘pedagogie van de onderdrukten’ van Paolo Freire. Dat is een alfabetiseringsmethode die de onderdrukten in één ruk ook politiek bewust en tot ‘actieve en solidaire burgers’ wil maken. De leraar plaatst zich daarbij niet boven zijn leerlingen maar op gelijke voet – ook hij kan dingen van hen leren. Vanuit een machtsconcept dat niet door dominantie maar door dienstbaarheid gekenmerkt wordt (‘pouvoir-domination’ versus ‘pouvoir-service’), bouwt deze aanpak aan een wereld van ‘solidaire autonomie’. Dat zijn de principes waarop volgens Chico Whitaker ook de ‘nieuwe politieke cultuur’ van het andersglobalisme zich zou moeten baseren.

Verscheidenheid
Hoe het er in de praktijk aan toe gaat wordt beschreven door Donattella Della Porta – een sociologe die al jaren bestudeert hoe het andersglobalisme functioneert. Haar tekst is wel ietwat abstract. (En met volgende beperking: haar onderzoek richtte zich vooral op Italië.) Ze ziet het andersmondialisme niet zozeer als een ‘beweging van bewegingen’ maar wel als een ‘netwerk van netwerken’, gekenmerkt door ‘deliberatieve democratie’. Dat wil zeggen dat beslissingen tot stand komen bij consensus (zodat de ‘tyranie van de meerderheid’ wordt vermeden) en via rationele, transparante en inclusieve discussies. Die inclusieviteit (het feit dat iedereen z’n stem kan laten horen, een erfenis van de vrouwen- en vredesbeweging) wordt volgens Della Porta verzekerd doordat het andersglobalisme ‘openheid’, ‘vermenging’ en ‘verscheidenheid’ erkent als fundamentele waarden.

Die verscheidenheid blijkt (een stuk concreter) ook uit het artikel van Serge Cordellier over de verschillende gedaanten van het andersglobalisme in Brazilië, Frankrijk en Maleisië. Maar hij wijst ook op linken tussen (individuen uit) die drie landen.

“Een andere taal is nodig”
Ten slotte is er een interview met de filosoof Patrick Viveret. Die hamert op het probleem van ‘de macht’. Want het probleem is niet alleen dat de macht momenteel in handen is van de verkeerde mensen – ook machtshonger op zich is een probleem. (Dat de beweging zich wel degelijk van het ‘machtsprobleem’ bewust is, is ondertussen wel duidelijk, zoals blijkt uit de andere artikels.)
Viveret vraagt ook dat het andersglobalisme zich niet zou beperken tot een louter economische strijd. Hij kant zich tegen de ‘reductionisten’ die dominantie en onderdrukking enkel in het Kapitalisme aan het werk te zien. Ook het Patriarchaat is een probleem, bijvoorbeeld. Beetje ergerlijk dat hij de indruk wekt de enige te zijn die dat inziet. Het WSF 2004 in Mumbai zette de veelzijdigheid van de onderdrukking al duidelijk op de agenda. En ook de Oproep van Bamako kant zich expliciet tegen alle vormen van onderdrukking.

Alternatives Internationales verschijnt driemaandelijks en kost 7,80 euro.

Marc-Antoon

Gepost door Marc-Antoon
29.12.2006

Tags