Marc-Antoon03 april 2007 – 13:12

Desinvesteren
Netwerk Vlaanderen is een beweging voor een andere omgang met geld. Zij voeren momenteel campagne onder het motto ‘Mijn geld, goed geweten’. “We proberen spaarders bewust te maken omtrent de bestemming van hun spaar- en beleggingsgeld – het geld waarmee de banken investeren,” legt Mathias Bienstman uit. “Als die investeringen niet verantwoord zijn op het vlak van mensenrechten of milieu, proberen we de spaarders en beleggers aan te zetten om hun banken tot verandering te dwingen. Dat heeft er vroeger al toe geleid dat de grootbanken hun investeringen in controversiële wapens hebben teruggeschroefd.”

“We proberen altijd met individuele cases een groter probleem te verduidelijken. Hier tonen we dat geld wel degelijk een verschil maakt. Als je in dit project investeert komt het er, als je er niet in investeert, komt het er niet. Alles wijst erop dat het Rio Blanco project van Monterrico Metals met mensenrechtenschendingen gepaard zal gaan. Daarom doen we een oproep tot desinvestering: we zeggen aan de banken dat ze er maar beter niet in kunnen investeren,” aldus Mathias Bienstman.

Maar kan dat de grote investeerders wat schelen? Mathias Bienstman: “Het is inderdaad niet éénvoudig om investeringsstromen te beïnvloeden. Slechts een klein deel zal afhaken om ethische redenen. Maar als je veel rumoer maakt, zal een groter deel afhaken omdat ze zien dat er veel verzet is, niet alleen in Peru maar ook internationaal, wat een extra risico betekent, die de investering minder interessant maakt.”

Recht op voedsel
FIAN (Foodfirst Information and Action Network) is een mensenrechtenorganisatie die zich bezighoudt met sociale, economische en culturele rechten. “En meer specifiek met het voedselrecht,” vertelt Jan Bastiaens. “Ons principe luidt als volgt: ‘Iedereen moet in staat zijn om zichzelf te kunnen voeden op een adequate manier’. Dat wil onder meer zeggen op een vrij gekozen, cultureel aanvaardbare manier. En zonder afhankelijkheid: voedselhulp kan nooit een structurele oplossing zijn. Om dat te bereiken moeten mensen ofwel werk en een deftig loon hebben, zodat ze hun eten kunnen inkopen, ofwel grond, zodat ze het zelf kunnen produceren.”

En dat is waarom FIAN Belgium meedoet met de actie tegen Monterrico Metals. Eerder zette het ook al een briefschrijfactie op. “Peru heeft het Internationale Verdrag voor Culturele, Economische en Sociale Rechten (ICESR) ondertekend, wat wil zeggen dat het zich moet houden aan twee zaken: de plicht om actief te zorgen voor de realisatie van die rechten, en het verbod om acties toe te laten die dat recht op termijn kunnen schaden. Maar alles laat vermoeden dat als die mijn er komt, de boeren van de regio hun inkomen en voedselproductie zullen verliezen, zonder gecompenseerd te worden. Daarmee komt hun recht op voedsel in gevaar,” zegt Jan.

“Bovendien voorziet de Peruviaanse wet dat de lokale gemeenschappen over dit soort mijnprojecten geïnformeerd moeten worden. Dat is niet gebeurd. En conventie 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie bepaalt dat lokale gemeenschappen zelf mogen beslissen wat er gebeurt met hun grond, via een volksraadpleging. Ook dat is niet gebeurd,” voegt Jan Bastiaens er aan toe. “We eisen de stopzetting van het Rio Blanco project tot alles legaal verloopt.”

Internationale partner
“Fian schiet enkel in actie op vraag van lokale gemeenschappen in het Zuiden zelf,” zegt Jan Bastiaens. “Als daar nog geen georganiseerd verzet is, gaan wij dat ook niet opleggen. Wat wij doen is de lokale strijd op een internationaal niveau tillen.”

In die geest opereert ook Catapa, de jonge organisatie die de actie tegen Monterrico opzette. Catapa-voorzitter Daan Janssens: “We willen de internationale partner zijn van de strijd in het Zuiden. Als de boeren vechten tegen een mijn die lokaal hun leefwereld vernielt, heeft dat ook een globale dimensie. Want het is een Westers bedrijf, met Westerse aandeelhouders en Westerse consumenten.”