Raf Custers22 december 2005 – 16:27

Volgens Pepermans heeft de Belgische overheid al in eerdere gevallen hetzelfde argument gebruikt. "Maar", zegt Pepermans, "deze verstekelingen kunnen wèl aanspraak maken op asiel in België". Als er onder hen bovendien minderjarigen zijn, kunnen die in geen geval onmiddellijk worden gerepatrieerd.

Tien verstekelingen zijn woensdag 21 december in de Kallosluis aan de Linker Scheldeoever van het autoschip St. Elmo gehaald. Ze waren naar verluidt hysterisch aan het roepen om gered te worden. De brandweer van Beveren moest de verstekelingen redden uit hun benarde positie. Ze zaten op elkaar gedrukt in een kleine technische ruimte achter het roer van het schip.

Het parket in Dendermonde zegt dat de verstekelingen niet op eigen kracht voet aan de wal hebben gezet, dat ze "juridisch gesproken" nooit in België zijn geweest en dus hier geen asiel kunnen vragen.

Quatsch! zegt een boze Lieve Pepermans van het Progress Lawyers Network in Antwerpen, "ligt de sluis van Kallo niet in België misschien? Daar zijn ze toch uit het water gehaald".

Mogelijk wordt dit juridische haarkloverij. Maar Pepermans zet wel haar argumenten op een rij.
Binnenwateren zijn om te beginnen Belgisch grondgebied en België heeft er de volle soevereiniteit voor wat betreft: migratie, doeane, belastingen en volksgezondheid.

Twee. Het parket van Dendermonde houdt zich met de zaak bezig. De verstekelingen worden van een misdrijf beschuldigd. Maar de kapitein en de bemanning zouden geweten hebben dat er verstekelingen aan boord waren, dat schijnt althans te zijn wat de verstekelingen zelf getuigen. Pepermans: "er loopt een strafrechterlijk onderzoek, in België, anders was het parket er niet mee bezig".

Drie. Als de verstekelingen niet in België waren, dan bevonden ze zich aan de Belgische grens. Nu zegt de Vreemdelingenwet dat vluchtelingen aan de grens niet "teruggedreven" kunnen worden. Daarom ook kunnen migranten aan de grenspost op de luchthaven van Zaventem asiel vragen.

Vier. Dat de verstekelingen "in transit" zouden zijn, kan volgens Pepermans ook niet worden uitgespeeld. Om te beginnen heeft de federale ombudsman naar aanleiding van een eerder geval het standpunt ingenomen dat "ook een transitzone Belgisch grondgebied" is. En vandaag nog verneemt PLN in Antwerpen dat het Hoog Comité voor de Vluchtelingen de "extra-territorialiteit" niet aanvaardt en bereid is tussen te komen als de verstekelingen van de St. Elmo asiel zouden willen aanvragen.

Speelt het argument dat de verstekelingen niet op eigen kracht aan wal zijn gegaan? Pepermans: "Ik herhaal wat me verteld is: die mensen waren hysterisch aan het roepen, ze wilden naar de wal. Het is bovendien ondenkbaar dat ze dat niet zouden willen. Gingen ze misschien blijven rondvaren? Er zou wel een nieuwe omzendbrief zijn in verband met verstekelingen, misschien zit daar een juridische adder onder het gras. Maar dan nog: ge kunt aan de grens asiel vragen, dat is een vluchtelingenrecht dat ook zo in de Conventie van Genève erkend is. En zo'n omzendbrief gaat daar niet boven!".

Een bijkomend element is dat er onder de tien verstekelingen ook minderjarigen zouden zijn. Zij kunnen niet zomaar met hetzelfde schip of anderszins gerepatrieerd worden. Hen zouden bepaalde rechten, bvb. het recht op bijstand van een voogd, gegarandeerd moeten worden.

"Maar het blijft natuurlijk de vraag of deze mensen hun rechten kennen en er gebruik van maken", zegt Lieve Pepermans nog. Extra moeilijkheid is dat zij nog geen identiteit kent en bijgevolg als advokate ook geen bijstand kan aanbieden.